İsviçre’de, dünyanın bilinen en eski protez uzvu olduğuna inanılan 3.500 yıllık bronz ve altından yapılmış bir el bulundu.

Anatomik olarak doğru olan protez el, geçen yıl bir alanda metal detektörcüleri tarafından bulundu ve başlangıçta Ortaçağ’dan kalma olduğu düşünüldü, ancak radyokarbon analizleri, protezin yaklaşık MÖ 1500-1400 yıllarına ait olduğunu gösterdi.

Bronz Çağdan kalma protez el, İsviçre’nin Bern kentinde yer alan Biel Gölü yakınlarında keşfedildi ve Avrupa’da bulunan en eski metal gövde parçası olduğuna inanılıyor.

Geçtiğimiz yıl aynı tarihi bölgede ortaya çıkarılanlar arasında, bir insan kaburgası ve bronz bir hançer de yer alıyordu.

Uzmanlar, elin altın manşet kısmını, bronz kısmına bağlamak için kullanılan bitkisel bazlı bir yapıştırıcı sayesinde, bu protezi MÖ 1500’lü yıllara tarihlemeyi başardı.

Protez el, yarım kilo bronzdan yapılmış ve Orta Bronz Çağ metal işçiliğinin ‘ayırt edici’ tarzında yapılmış altın folyo manşete sahipti.

El, Bern Kantonu Arkeoloji Servisine teslim edilmeden önce, metal dedektörü olan bir hobici tarafından bulundu.

Bu keşif, bu yıl Prêles köyü yakınlarında, orta yaşlı bir erkek iskeleti ve bronz parmakların bulunduğu bir kazı yapılmasına neden oldu.

Bronz Çağ mezarlarında metal objeler nadir bulunur ve altın ise İsviçre’de neredeyse hiç bulunamamıştı. Dolayısıyla bu obje, ritüelistik olarak gömülmüş gibi görünüyor.

Yakınlarda bulunan İsviçre Zug kantonu Anıt Koruma ve Arkeoloji Bölümü başkanı Stefan Hochuli, buluntunun Avrupa için bir ilk olduğunu iddia ediyor.

Hochuli, “Binlerce Bronz Çağ mezarını bildiğimiz ve böyle bir şey bulamadığımız gerçeği, bunun oldukça özel olduğunu gösteriyor.” diyor.

İskeletin, kasıtlı olarak bir yapının tepesine gömülmüş olması, bu kişinin toplumunda ‘büyük öneme sahip’ olduğunu gösteriyor.

Uzmanlar, protez elin yerel olarak mı yapıldığı yoksa ‘nadir ve pahalı’ bir ithal ürün olup olmadığı konusunda kararsız.

İsviçre’deki uzmanlar, Almanya ve Fransa’daki meslektaşlarına da danıştılar ve kendi ülkelerinde de benzer bir şey olmadığını öğrendiler.

Bulguyu değerlendirirken, altın manşetlerin toplumsal seçkinlere işaret ettiği ya da belki de bir tanrıyı temsil ettiği iddia ediliyor.

İçinde bir soket bulunan bronz döküm, orijinal olarak bir kazık veya asa gibi uzun, ince bir nesneye monte edildiğini gösteriyor.

El şimdi Neues Museum Biel’de sergileniyor.

Express.co.uk. 27 Ekim 2018.-www.arkeofili.com