Blog
350.000 Yıllık ‘Şeytan Ayak İzleri’ Aslında Kime Ait?
Roccamonfina volkanının piroklastik akışından oluşan bir yamaçta bulunan bu izler, farklı boyut ve ağırlıklara sahip en az dört birey tarafından bırakılmış gibi görünüyor.
www.arkeofili.com
350.000 yıl önce İtalya’daki bir volkanik patlamadan sonra yapılan ve ‘Şeytan İzleri’ olarak anılan ayak izleri hangi insan türüne ait?
İtalya’daki ignimbrit üzerindeki “Şeytan İzleri”. C: Wikimedia Commons
Yaklaşık 350.000 yıl önce, güney İtalya’da şimdi sönmüş bir volkan olan Roccamonfina, şiddetli bir patlama ile kül ve lav püskürterek atmosferi doldurdu ve yakındaki bir vadiyi erimiş piroklastik malzeme ile kapladı. Bu akıntı soğuyup katılaşırken, bilinmeyen bir grup eski insan, yeni oluşmuş bu volkanik arazi üzerinde yürüyerek yumuşak kayada ayak izleri bıraktı.
Araştırmacılar, bu tarihöncesi izlere “Şeytan İzleri” adını verdi ve izleri analiz ederek bunları bırakan homininler hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalıştı. Roccamonfina volkanının piroklastik akışından oluşan bir yamaçta bulunan bu izler, farklı boyut ve ağırlıklara sahip en az dört birey tarafından bırakılmış gibi görünüyor.
Bu “şeytani” izleri oluşturan türü tanımlamak için araştırmacılar, eski insanların ayak izlerinden toplam boy ve kütle tahmini yapmak üzere daha önce kullanılan bir dizi denklem uyguladı. Ancak bu formüllerin çoğu, nispeten düz zeminde bırakılan izlerden veri çıkarmak için tasarlanmış olduğundan, bu formülleri Roccamonfina çevresindeki dik arazilere uyarlamak bazı zorluklar yarattı.
Araştırmacılara göre, ayak izleri muhtemelen ignimbirit – ya da piroklastik akış tortusu – hâlâ yumuşak ama üzerinde yürünebilecek kadar soğumuşken oluşturulmuştu. Bu yeni oluşmuş yüzey dik, engebeli, ıslak ve kaygan olduğu için izleri bırakan kişiler yürüyüş stillerini ve ayaklarını yerleştirme şekillerini değiştirmişlerdi.
Bu nedenle, mevcut denklemlerin hiçbiri tarihöncesi yürüyenlerin fiziksel boyutlarını belirlemek için güvenilir sonuçlar vermedi ve kullanılan formüle bağlı olarak sonuçlar oldukça farklılık gösterdi. Ancak araştırmacılar, en uygun denklemleri dikkatle seçip sonuçları birleştirerek, dört iz sahibinin muhtemelen 55,5 ile 64,6 kilogram arasında bir ağırlığa ve 152,9 ile 176,7 santimetre arasında bir boya sahip olduklarını belirledi.
Genel olarak, “Şeytan İzlerini” bırakan bireylerin ortalama ağırlığı 60 kilogram, boyları ise 166 santimetre olarak hesaplandı.
Ayak izleri ve fosil ayak izinin üç boyutlu oluşturulmuş derinlik haritası. C: Palombo, M. R., & Panarello, A. (2025).
Bu özellikler, patlama sırasında Avrupa’da dolaşan ve artık soyu tükenmiş bir insan türü olan Homo heidelbergensis ile oldukça iyi uyuşuyor. Neandertallerin ve modern insanların ortak atası olan Homo heidelbergensis‘in bu boyutlarda olduğu varsayılıyor. Ancak İspanya’da bulunan kemikler, bazı bireylerin 181,6 santimetreye kadar ulaşan bir boya sahip olabileceğini gösteriyor.
Çeşitli izlerin boyutlarına dayanarak araştırmacılar, bu grubun iki kadın ya da çocuk ve en az bir yetişkin erkekten oluşmuş olabileceğini öne sürüyor. Ancak mevcut veriler, bu konuda kesin bir bilgi vermek veya eski yürüyüşçüler hakkında daha ayrıntılı sonuçlar çıkarmak için yeterince kesin değil.
“Genel olarak mevcut veriler, yalnızca oldukça belirsiz sonuçlar formüle etmemize ve Şeytan İzleri’ni bırakan bireylerin vücut boyutlarının Homo heidelbergensis’in geniş varyasyon aralığına uyduğunu gözlemlememize olanak tanıyor” diye yazıyor araştırmacılar.
IFL Science. 22 Ocak 2025.
Makale: Palombo, M. R., & Panarello, A. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >