Arnavutluk’taki doğalgaz boru hattı inşaatı sırasında bulunan arkeolojik bulgular, ülkenin 5.000 yıllık tarihi için önemli bilgiler sunuyor.

Arnavutluk’un güneydoğusundaki Görice kenti yakınlarındaki gaz boru hattı inşaatı, Komünist egemenlik yıllarında arkeologların radarı dışında kalan bir ülkenin 5.000 yıllık tarihi için önemli bilgiler sunuyor.

Turan kasabasının yanındaki bu kazı alanındaki çalışmalar, 18 ayın sonunda son buldu ve arkeologlar Arnavutluk’taki en büyük antik mezarlıklardan birini ortaya çıkardılar. Bu mezarlardan bazıları oldukça zengin bir şekilde döşenmişti.

Mezarlığın temel seviyesinin altında ise, küçük kulübe direklerinin oluşturduğu delikler ile görülen nadir bir Neolitik yerleşimin kalıntıları vardı.

Arnavutluk’ta bugüne kadar 20’den fazla Neolitik yerleşim bulundu. Bu yerleşimler kabaca MÖ 7. binden 3. bin yıllarına kadar tarihlendiriliyor ve bazıları Avrupa’nın en eski tarım yerleşimleri arasında. Önde gelen arkeologlardan Iris Pojani’ye göre; bu boru hattı çalışması, alışılmadık büyüklükteki bir alanın kazılmasına fırsat sağlaması bakımından önem taşıyor.

Pojani, Neolitik yerleşimin bulunması olayını “tuzu biberi oldu” diye tanımlayarak sevincini dile getiriyor.

Pojani ve 50 kişilik arkeoloji ekibi, Neolitik kulübelerin üzerinde 4.000 metre karelik bir alanda, Demir Çağ, Geç Roma ve Orta Çağa tarihlenen üç adet mezarlık ortaya çıkardı. Şimdiye kadar mezarlıkların hizmet ettiği kentlere dair hiçbir iz olmasa da, Pojani’ye göre insanların çağlar boyunca burayı neden seçtiklerini görmek oldukça kolay. Çünkü burası bugün bile zengin bir tarım arazisi.

Mezar eşyaları arasında; yüzükler, bilezikler, küpeler, kehribar ve cam boncuklar, altın sikkeler, çömlekler, gümüş ipliklerle işlenmiş Orta Çağ giysileri ve kutuları, bunlarla birlikte mızraklar, hançerler, bıçak ve kılıçlar vardı. Çömlekler arasında komşu Yunanistan’da MÖ 10-11. yüzyıllar arasında popüler olan şarap testilerinin kopyaları da vardı.

Başkent Tiran’ın 180 kilometre güneydoğusundaki Turan, Trans Adriyatik Boru Hattı döşemesi sırasında bulunan yaklaşık 30 sitenin en önemlisi. Bu projede doğalgaz Azerbaycan’dan Türkiye, Yunanistan, Arnavutluk ve Adriyatik Denizi’nden İtalya’ya doğru gidecek.

Bu proje Arnavutluk’ta toplam 215 kilometre uzunluğunda kazı yapılmasına neden oldu, ancak yetkililer kazı işlerinin neredeyse tamamlandığını ve daha fazla arkeolojik buluntular beklenmediğini söylüyor.

TAP projesi Kültürel Miras gözlemcisi Arber Kaida, “Sadece kısa sürede yapılmış bir boru hatta projesi bırakmış olmayacağız, insanların göreceği bir kültür mirası da bırakmış olacağız.” diyor.

AP. 29 Eylül 2018.-www.arkeofili.com