Blog

Erkek şempanzeler arasındaki arkadaşlık ilişkileri insan romantik ilişkileriyle benzerlik gösteriyor. C: Pixabay

Aşk belirgin şekilde insani bir özellik olabilir. Ancak yeni bir teori, romantizmin eski kuyruksuz maymunlar arasındaki yakın ilişkiden, iki erkek arasındaki cinsellik içermeyen yakın arkadaşlıktan evrimleşmiş olabileceğini öne sürüyor.

Austin’deki Teksas Üniversitesi’nden antropolog Aaron Sandel’e göre insan romantik ilişkileri erkek şempanzelerin oluşturduğu yakın arkadaşlıklara benziyor. Ve bu da yakın duygusal bağlar geliştirme yeteneğinin iki türün ortak bir atasında ortaya çıkmış olabileceğini gösteriyor.

Bilim insanları insan sevgisinin evrimsel köklerini daha önce diğer tek eşli hayvanlarda aradılar. Oysaki Sandel’e göre insanlar doğası gereği tek eşli değil. Ve partnerliklerimiz sadakatten çok, derin bir “çift bağı” ile daha doğru nitelendirilebilir.

Diğer araştırma yaklaşımları, romantik bağlantılar kurma yeteneğinin birçok memelide bulunan anne-bebek bağından evrimleştiğini öne sürüyor. Yine de Sandel’in belirttiği gibi; “çiftlerin birbirine bağlanması ve anne-bebek bağıyla ilgili davranışları bakım, karşılıklılık ve cinsel davranış yönleri de dahil olmak üzere oldukça farklı.”

Aşkın köklerini yaşayan en yakın akrabalarımızda arayan Sandel, şempanzelerin eşleriyle çift bağı kurmadıklarını belirtiyor. Ancak erkek şempanzeler arasında ortaya çıkan yakın arkadaşlıklar insan romantizmiyle pek çok benzer özelliği paylaşıyor.

Sandel yaptığı açıklamada, “Evrimsel bulmacanın bir kısmı, şempanzeler ve bonobolar da dahil olmak üzere yaşayan en yakın akrabalarımız olan büyük maymunların eşleriyle kalıcı bağlar oluşturmamasıdır.” diyor.

“Dolayısıyla biyolojik antropologlar insanlarda, çift olmayı sağlayan, yakın ilişkilere yol açan her şeyin; dik yürümek veya büyük beyinli bebeklere sahibi olmak, avlanmak veya ateş yakmak gibi diğer benzersiz insan özellikleriyle bir ilgisi olması gerektiğini varsaydılar.”

“Peki ya bazı maymun akrabalarımızda çift bağları oluşuyor ve biz onları gözden kaçırıyorsak?” diyor.

Sandel analizinde, tıpkı aşık insanlar gibi, şempanzelerin de en iyi arkadaşlarıyla birlikteyken streslerinde azalma sergilediğini ve hatta başka bir erkek en yakın arkadaşlarıyla etkileşime geçtiğinde onları kıskanabileceklerini açıklıyor. Ve “Bu insanlardaki romantik aşkın kökeninin maymunların aynı cinsiyetten olan arkadaşlıklarından kaynaklandığı olasılığını artırıyor.” diyor.

Bu teorinin özü, şempanze arkadaşlıklarının gerçekten, insanlar arasındaki aşk ilişkisi ile aynı şekilde, çiftler arası bir bağ olarak sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağı sorusu etrafında toplanıyor. Şempanze arkadaşlarının nasıl ortak beklentiler geliştirdiğini ve yıllarca en iyi arkadaş olarak kaldıklarını gözlemleyen Sandel, “şempanzelerdeki erkek-erkek sosyal ilişkilerinin yakından incelenmesi bunların aslında çiftler arası bağlar olduğunu ortaya koyuyor” sonucuna varıyor.

”İnsanlardaki çiftler arası bağların, özellikle de aynı cinsiyetler arası sosyal bağların, maymun atalarımızda halihazırda var olan fizyolojik ve sinirsel yapıya dayandığını varsayıyorum.”

Sandel aynı zamanda, yalnızca insanların üreme partnerleriyle çift bağları sergilediğini kabul ediyor ve bu tür ilişkilerin insan soyunda daha sonra evrimleştiğini öne sürüyor.

“Bu nedenle, aynı cinsiyetten sosyal bağlar muhtemelen insan soyunda eşlerle çift bağlarından önce de mevcuttu.”

Başka bir deyişle, “homoseksüel arkadaşlıklar heteroseksüel romantizmin temeli olabilir.”

IFL Science. 8 Haziran 2023.

Makale: Sandel, A. A. (2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >