Blog
Avrupa’da İnsan Akrabalarına Ait 1.8 Milyon Yıllık Kanıtlar Bulundu
Homo sapiens türünün Afrika’dan ayrılıp farklı bölgelere ulaşma zamanı, paleontolojide en hararetli tartışmalardan biri.
www.arkeofili.com
Romanya’da bulunan dolaylı kanıtlara göre, insan akrabaları yaklaşık 1.8 milyon yıl önce Avrupa’ya ulaşmış olabilir.
Başka bir bölgede bulunan bir Homo erectus kafatası. C: Wikimedia Commons
Romanya’daki Graunceanu bölgesinde bulunan kemikler, erken insanların Avrupa’ya 1,95 milyon yıl önce ulaştığına dair kanıtlar olarak yorumlanıyor. Bu, şimdiye kadar bulunan diğer kanıtlardan çok daha eski. Ancak bu keşif açık ve kesin bir durum değil ve ciddi tartışmalara yol açabilir. Kemikler doğrudan insan akrabalarımıza ait değil, fakat homininlere özgü taş aletlerle kesilmiş gibi görünen muhtemel av hayvanlarına ait.
Homo sapiens türünün Afrika’dan ayrılıp farklı bölgelere ulaşma zamanı, paleontolojide en hararetli tartışmalardan biri. Ancak bu, Homo cinsine ait diğer türlerin, özellikle çok önce Asya’nın uzak bölgelerine ulaştığı bilinen Homo erectus’un genişlemesiyle ilgili tartışmaları gölgede bırakıyor. Yine de bu bizim “ailemizdi” ve bizimle benzer koşullara uyum sağlamışlardı.
Avrupa’da Homo cinsine ait en eski kanıtların, Gürcistan’daki Dmanisi’den ve yaklaşık 1,8 milyon yıl öncesine ait olduğu iddia ediliyor. Bu alanda homininlerin kemikleri, dişleri, aletleri ve diğer türler üzerindeki etkilerine dair kanıtlar bulunduğundan bu döneme ait varlıkları hakkında pek az şüphe var. Ancak herkes bu bölgeyi Avrupa’nın bir parçası olarak kabul etmiyor.
Avrupa olarak evrensel kabul gören bölgelerde benzer derecede güçlü kanıtlar, yaklaşık 1,4 milyon yıl öncesine kadar bildirilmedi. Bu durum, Karadeniz ve kuzeydeki bölgelerin 400.000 yıl boyunca bir engel oluşturmuş olabileceğini düşündürüyor.
Eğer Graunceanu buluntuları hakkındaki iddialar doğruysa, taş aletlerle kesildiği düşünülen bu kemikler, uranyum-kurşun tarihlendirme yöntemine göre en az 1,95 milyon yıl öncesine ait.
Yine de, böyle bir iddianın önemli şüphelerle karşılaşması muhtemel. Homininler Afrika’dan Asya üzerinden Avrupa’ya zorlu bir yolculuk yaptıysa ve Romanya’daki Oltet Vadisi kadar iç bölgelere ulaştıysa, muhtemelen daha geniş bir alana yayılmış olmaları beklenebilir. Bu bir “aile özelliği.” Öyleyse neden yüz binlerce yıl boyunca bu varlığa dair başka bir kanıt bulunamadı? Fosil kayıtları her zaman eksiktir, ancak bu homininler, Neandertallerin milyonlarca yıl sonraki yaygınlığı ve kalıcılığının yalnızca bir kısmına sahip olsaydı bile izlerini görmek kolay olurdu.
Bu kemiklerdeki kesik izlerinin, Avrupa’daki diğer insan kalıntılarından yarım milyon yıl daha eski olmasına rağmen, taş aletlerle yapılmış olduğu düşünülüyor. C: Curran et al. 2025.
Ayrıca, 2017 yılında Kuzey Amerika’da homininlerin 130.000 yıl önce var olduğuna dair kanıt sunduğu iddia edilen mastodon kemiklerindeki izlerin çok daha mantıklı açıklamaları olduğu ortaya çıkmıştı. Graunceanu kemikleri de benzer bir incelemeyle karşı karşıya kalacak.
Graunceanu’nun dikkate değer bir bölge olduğu ise tartışmasız. 2,2 milyon ila 1,3 milyon yıl öncesine tarihlenen yaklaşık 5.000 fosil örneği, 31’den fazla türe ait kalıntılar burada bulundu. Ohio Üniversitesi’nden Dr. Sabrina Curran liderliğindeki bir ekip, bu fosillerden 20’sinde muhtemelen kesik izleri olduğunu ve bunların bir hayvan leşini parçalarken kullanılan aletlere işaret ettiğini öne sürüyor. Ancak bu fosillerin çoğu bozulmuş durumda ve yalnızca sekiz tanesi “yüksek güvenilirlikte kesik izleri” olarak tanımlandı. Daha fazlasında ise diş, çiğneme veya diğer hasar kaynaklarına atfedilen izler bulundu.
Tartışmalı sekiz kemikten yedisi, domuzlar ve geyikleri de içeren çift toynaklıların kemiklerinden oluşuyor. Bu da insanların pastırma sevgisinin oldukça eskiye dayandığını gösteriyor.
Ancak Graunceanu’da fosillerin birikmiş olduğu uzun zaman dilimi, bu iddialara başka bir sorun ekliyor. Yüksek güvenilirlikteki kemiklerin tarihlerinin hatalarla örtüşmesine rağmen, 1,8 milyon yıldan daha yakın bir zamana ait varlık izleri bulunamadı. Bu eksiklik, yalnızca yetersiz fosil kayıtlarına bağlanamaz.
Öte yandan, araştırmacılar Avrupa’daki 1,5 ila 1 milyon yıl öncesine ait bazı alanlarda homininlere dair daha açık kanıtlar olduğunu kabul ediyor; bunlar taş aletler, net hominin fosilleri ve çok daha fazla sayıda parçalanmış kemik içeriyor.
Eğer Homo cinsine ait taş alet kullanan üyeler Graunceanu’yu yaklaşık 2 milyon yıl önce iskan etmişse, bunu uzun süre ya da büyük sayılarda yapmamış gibi görünüyorlar. Muhtemelen yalnızca ılıman bir buzul arası dönemde orada bulunmuşlardı.
Graunceanu’daki hominin varlığına dair bir başka destek ise yakınlardaki Dealul Mijlociu bölgesinde yıllar önce bulunan taş aletlerden geliyor. Ancak bu aletlerin yaşı hâlâ tartışmalı.
IFL Science. 23 Ocak 2025.
Makale: Curran, S.C., Dragu?in, V., Pobiner, B. et al. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >