Bir leangle ile silah vuruşunun bir çizimi. C: B. Cornish

ABC TV’de geçen yıl yayınlanan First Weapons adlı programda sunucu Phil Breslin, Avustralya’nın Yerli halklarına ait silahları test etti. Bu silahlar arasında, leangle ve parrying (savunma) kalkanı ile kodj öne çıkan iki vurucu silah olarak yer aldı.

Bu silahlar, bir rakibe doğrudan saldırmak için tasarlanmıştı. Programın yapımcıları olan Blackfella Films, bu silahların öldürücülüğünü modern biyomekanik araçlar ve yöntemlerle değerlendirmek için bir araştırma ekibine başvurdu. Araştırmacıların amacı, silahların etkili vuruş gücünün kaynağını ve eski tasarımlarını bu kadar ölümcül kılan özellikleri ortaya çıkarmaktı. Çalışmanın sonuçları Scientific Reports dergisinde yayımlandı.

Ölümcül Silahlar

Araştırmacılar, Avustralya kıtasının güneybatısındaki Nyoongar halkının ürettiği kodj ile güneydoğudaki leangle ve parrying kalkanını inceledi.

Kodj (en sağda) Avustralya kıtasının güneybatısından (kırmızı) gelen bir silahtır, leangle ve parrying kalkanı ise güneydoğu tarafından gelir (genellikle yeşil alanda bulunur). C: B. Cornish ve M. Langley

Kodj, kısmen balta, kısmen çekiç ve kısmen de delici bir alet olarak işlev gören çok yönlü bir silah. Bu silahın binlerce yıllık bir geçmişi olmasına rağmen, tam olarak ne zaman icat edildiğini belirlemek zor; çünkü arkeolojik kayıtlarda sadece taş parçaları kalabiliyor.

Avustralya’daki en eski balta örneği, yaklaşık 49.000 ila 44.000 yıl öncesine tarihlenen ve Carpenter’s Gap 1 adı verilen bir Bunuba bölgesinde bulundu. Kodj, bilekten hafif bir hareketle her yöne kesici darbeler yapabilmesi nedeniyle etkili bir silah.

Bu çalışmada kullanılan kodj, Batı Avustralya’daki Menang Noongar halkından Larry Blight tarafından yapılmış ve sapı wattle ağacından oyulmuş, bir tarafında keskin boya (taş) bıçağı, diğer tarafında ise küt boya ucu olan ve balga (Xanthorrhoea veya çimen ağacı) reçinesi ile sabitlenmiş bir silah.

Diğer yandan leangle ve parrying kalkanı ise Brendan Kennedy ve Trevor Kirby adlı uzman silah ustaları tarafından Wadi Wadi topraklarında yapıldı. Bu silahlar geleneksel olarak bire bir yakın dövüşte kullanılıyor.

Leangle ve parrying kalkanının ne zaman icat edildiğini belirlemek ise kodj’a göre daha zor, çünkü bu silahlar tamamen ahşaptan yapılmıştı. Avustralya’da ahşap eserler nadiren uzun süre korunabilir. Şimdiye kadar bulunan en eski ahşap eserler, yaklaşık 10.000 yıl öncesine tarihlenen boomeranglar ve kazma çubukları.

Silahların Biyomekaniği

İnsan ve silah verimliliğini el ile kullanılan bir silahla darbe vururken tanımlayan daha önce yapılmış hiçbir çalışma olmadığından, araştırmacılar bu çalışmada sıfırdan başladı. Program sunucusu Phil Breslin, silahları test eden savaşçı olarak deneyde görev aldı.

Breslin’e takılan giyilebilir sensörler, kodj ve leangle darbeleri sırasında insan vücudu ve silahın kinetik enerjisini ve hızını izledi. Biyomekanik analizler, omuz, dirsek ve bilek hareketlerini izleyerek her bir darbe sırasında ulaşılan güç hakkında bilgi sağladı.

Leangle’ın salınımı, rakibe ölümcül bir darbe indirir. C: B. Cornish

Bu testler, leangle’ın insan vücuduna yıkıcı darbeler indirme konusunda kodj’dan çok daha etkili olduğunu ortaya koydu. Kodj ise bireyin manevra yapması açısından daha verimli bir araç olmakla birlikte, yine de öldürücü darbeler indirme kapasitesine sahipti.

Tarihsel ve Arkeolojik Bağlam

Avrupa’dan gelen yazarlar, son birkaç yüzyıl boyunca Avustralya’daki İlk Uluslar arasında hem iç çatışmalarda hem de topluluklar arası anlaşmazlıklarda çeşitli silahların kullanıldığını kaydetmişti. Aynı silahların şablonları ve resimleri, Avrupalıların gelişinden önce varlıklarını kaydeden kaya sanatında görülüyor.

Bu silahların bazıları, “dayanıklılık sınavı” olarak bilinen ve suçlanan bir kişinin mızrak veya boomerang yağmuruna kalkan olmadan karşı koymasını gerektiren bir yöntem de dahil olmak üzere anlaşmazlık çözümünde de kullanılmıştı. Bu tür sınavlar sıklıkla yaralanmayla sonuçlanıyor fakat nadiren ölümcül oluyordu.

Kodj ile ölümcül bir vuruş. C: B. Cornish

Avustralya’da arkeolojik kanıtlar arasında bireyler arası şiddete dair bulgular nadir; ancak bulunduğunda genellikle kafatasında çökmeler ve “savunma kırıkları” şeklinde görülüyor. Bu kırıklar, bir silaha karşı savunma için kolun yukarı kaldırılmasıyla oluşan el bileği üzerindeki kırıkları içeriyor. Bunlar, deneyde kullanılan kalkan gibi bir silahı kullanırken doğrudan bir darbeyle veya kalkan üzerinden sıyrılan bir darbeyle meydana gelebilir.

Sonuç

Dünyanın her yerinde kültürler, ölümcül el silahları tasarlamak için ciddi zaman ve çaba harcadılar. Araştırma sonuçları, silah tasarımının verimlilik açısından önemli olduğunu gösterse de, ölümcül darbeyi indirenin insan olduğunu gözler önüne seriyor.

The Conversation. Michelle Langley & Laura Diamond. 28 Ekim 2024.

Makale: Diamond, L.E., Langley, M.C., Cornish, B. et al. (2024).

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >