Kuzeydoğu Bulgaristan’daki Kamenovo şehri yakınında bir höyükte, MÖ. 4500-42000 yıllarına, yani Geç Kalkolitik döneme tarihlenen büyük bir çakmaktaşı alet atölyesi bulundu. Arkeologlar kazıya bir Kalkolitik nekropolünü araştırmak amacıyla başladığı için taş atölyesinin keşfi bir sürpriz oldu.

Yerel haber sitesi Top Novini Razgrad’ın bildirdiğine göre kazı, Bulgaristan Bilimler Akademisi’nin Milli Arkeoloji Enstitüsü ve Müzesi tarafından Mayıs-Haziran aylarında gerçekleştirildi. Kazılar Razgrad Tarih Müzesi tarafından organize edildi.

Höyüğün Geç Kalkolitik, ve Aeneolitik (bakır buluntuların da bulunduğu Neolitik dönem) tabakaları incelendi. Bu tabakalar içinde seramik parçaları ve yüksek miktarda çakmaktaşı bulunan siyah bir tortudan oluşuyordu. Çakmaktaşları arasında, taş aletlerin yontulduğu taş çekirdekleri, eksik kalmış, ve tamamlanmış çakmaktaş aletleri bulunduyor.

Bulgar arkeologlar, çakmaktaşı aletlerin üretildiği atölyenin bulunduğu, kille kaplamnış bir zemin de keşfetti. Genellikle çakmaktaşı malzemeler önce ısıtılıyor, daha sonra farklı alet tiplerinin şekilleri veriliyordu. Tarihöncesi insanlar, çakmaktaşlarını yakındaki Ravno ve Topchii bölgelerindeki madenlerden çıkarıyordu.

Arkeologlar Kamenovo’daki çakmaktaşı atölyesinin erken Kalkolitik’te, MÖ 4800 tarihlerinde çalışmaya başladığını düşünüyor. Daha sonraları MÖ 4500 ve MÖ 4200 yılları arasında atölye genişleyip, Balkan yarımadasının bütün güney kısmı için taş aletler üretmeye başlamış.

Öyle ki, Bulgaristan’daki bilinen tarihöncesi yerleşimlerde bulunan çakmaktaşlarının çoğunun, artık Kamenovo’daki bu çakmaktaşı atölyesinde üretildiği düşünülüyor. Atölyenin zamanında göre devasa bir boyutu olduğu bildiriliyor.

Aletlerin oyulduğu/çıkarıldığı çakmaktaşı çekirdekleri

Kamenovo’da keşfedilen zoomorfik ve antropomorfik buluntular, ağırşaklar, kült eserleri, kemik iğneler ve sıva parçaları gibi buluntular, bilinen höyükten daha büyük bir tarihöncesi yerleşimin kanıtları olarak görülüyor.

Kalkolitik atölye’deki kazıları şimdilik bitmiş olsa da Kültür Bakanlığı’nın ödeneğiyle Eylül’de tekrar başlayacak. 1910’da bir okul inşaatı sırasında Geç Kalkolitik mezarların keşfiyle başlayan kazılar, okulun bahçesine genişletilecek.

Arkeologlar hala Kalkolitik yerleşimin, atölyenin ve nekropolün sınırlarını ve tarihlerini tam olarak belirleyemedi.

Kamenovo’daki Kalkolitik yerleşim ilk olarak, modern Bulgar arkeolojisinin kurucusu Çek-Bulgar arkeolog Skorpil tarafından 19. yy sonunda kaydedilmişti. Buluntuların çoğu eski okul binasının inşaatı sırasında ortaya çıkarıldı.

2000 yılında alan, burasının “prestijli çakmaktaşı aletlerin yapıldığı bir atölye” barındırdığı hipotezini geliştiren Fransız arkeologlar tarafından çalışıldı. Bu hipotez, taş aletlerin sadece daha zengin tarihöncesi insanların mezarlarında bulunmas üzerine geliştirilmişti. Bu da tarihteki en erken sosyal eşitsizlik örneklerinden biri oluyor.-Archaeology in Bulgaria.-
Fotoğraflar: Top Novini Razgrad-Arkeofili