Blog
Çin’de Bulunan Bir Fosil, Kuşların Kökenine Işık Tutuyor
Fosiller, kuşların erken evrimsel tarihindeki mekânsal ve zamansal bir boşluğu dolduruyor ve Jura dönemi sonunda kuşların zaten çeşitlenmiş olduğuna dair şimdiye kadar elde edilen en güçlü kanıtı sağlıyor.
Yaren Şener - www.arkeofili.com
149 milyon yıllık iki kuş fosili, kuşların Jura döneminde zaten çeşitlendiğini ortaya koyarak kuş evriminin erken dönemine ışık tutuyor.
Zhenghe Faunası’ndan Jura kuşu Baminornis zhenghensis’in rekonstrüksiyonu. C: Zhao Chuang
Çin Bilimler Akademisi Omurgalı Paleontolojisi ve Paleoantropoloji Enstitüsü’nden (IVPP) Profesör Wang Min liderliğindeki bir araştırma ekibi, Çin’in güneydoğusundaki Fujian Eyaleti’nde Jura dönemine ait kayaçlarda iki kuş fosili keşfetti.
Bu kayaçlar, yaklaşık 149 milyon yıl öncesine dayanıyor. Fosiller, kuşların erken evrimsel tarihindeki mekânsal ve zamansal bir boşluğu dolduruyor ve Jura dönemi sonunda kuşların zaten çeşitlenmiş olduğuna dair şimdiye kadar elde edilen en güçlü kanıtı sağlıyor.
Çalışma, Nature dergisinde yayımlandı.
Kuşlar, karada yaşayan omurgalıların en çeşitli grubu. Bazı makroevrimsel çalışmalar, kuşların en erken çeşitlenmelerinin Jura Dönemi’ne (yaklaşık 145 milyon yıl önce) dayandığını ileri sürüyor. Ancak kuşların en erken evrimsel tarihi uzun süredir son derece parçalı bir fosil kaydıyla gölgelendi. Şimdiye dek, Jura dönemine ait yaygın şekilde kabul gören tek kuş fosili Archaeopteryx idi.
Archaeopteryx tüylü kanatlara sahip olsa da uzun, sürüngen benzeri kuyruğu gibi özellikleriyle kuşlardan çok kuş olmayan dinozorları andırıyor. Bu, onu modern ve Kretase dönemi kuşlarının kısa kuyruk yapılarından belirgin şekilde ayırıyor.
Son dönemde yapılan bazı çalışmalar, Archaeopteryx’in kuş soyuna (Avialae) değil, kuşların kardeş grubu olan deinonychosaur dinozorlarına ait olabileceğini öne sürüyor. Bu da bizi şu soruya götürüyor: Jura dönemine ait tartışmasız bir kuş fosili var mı?
Yeni çalışmada araştırmacılar, iki fosilden birine Baminornis zhenghensis adını verdiler. Bu fosil, türe özgü bir dizi özelliğe sahip: gelişmiş kuş omuz ve kalça kemerleri (ornithothoracine benzeri) ile kuş olmayan dinozorları andıran daha ilkel bir el yapısı gibi.
Bu özellikler, kuş evriminde mozaik evrimin rolünü vurguluyor. Özellikle, Baminornis zhenghensis’in kısa bir kuyruğu ve bu kuyruğun ucunda pygostyle adı verilen bileşik bir kemik yapısı var—bu, modern kuşlarda da görülen bir özellik.
150 milyon yıllık Baminornis zhenghensis kuşunun fotoğrafı ve yorumlamalı iki boyutlu çizimi. C. Wang Min
“Daha önce kısa kuyruklu kuşlara ait en eski kayıt Erken Kretase’ye aitti. Baminornis zhenghensis, şimdiye dek keşfedilmiş tek Jura dönemi ve en eski kısa kuyruklu kuş örneği ve bu gelişmiş kuş özelliğinin ortaya çıkışını yaklaşık 20 milyon yıl geriye götürüyor” diyor çalışmanın başyazarı ve sorumlu yazarı Prof. Wang.
Araştırmacılar, Baminornis zhenghensis’in kuşların evrim ağacındaki konumunu keşfetmek için çeşitli yöntemler kullandılar. Sonuçlar, Baminornis zhenghensis’in Archaeopteryx’ten türediğini ve en eski kuşlardan birini temsil ettiğini gösterdi.
Çalışmanın ortak yazarı Dr. Zhou Zhonghe, “Bir adım geri çekilip Archaeopteryx’in filogenetik belirsizliğini yeniden değerlendirirsek, Baminornis zhenghensis’in gerçek Jura Dönemi kuşu olduğundan şüphemiz yok” diyor.
İkinci fosil ise tamamlanmamış; yalnızca köprücük kemiğinden (furcula) oluşuyor. Araştırmacılar bu kemiğin kuşlarla olan ilişkisini belirlemek için geometrik morfometrik ve filogenetik analizler gerçekleştirdiler.
İlginç bir şekilde, sonuçlar bu furkulanın Kretase Dönemi kuşlarının çeşitli bir grubu olan Ornithuromorpha’ya atfedilmesini destekliyor. Ancak, kötü korunmuş olması nedeniyle ekip bu tek kemiğe dayanarak yeni bir taksona isim vermekten kaçındı ve kuşlar içindeki konumu, daha fazla fosil kanıtına ihtiyaç duyuyor.
Chinese Academy of Sciences. 12 Şubat 2025.
Makale: Chen, R., Wang, M., Dong, L. et al. (2025).
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >