Blog
Colchester Vazosu: Yeni Analizler Roma Britanya'sında Gladyatör Dövüşlerine Dair Kanıtları Ortaya Çıkarıyor
Son araştırmalar vazonun yazıtına dair önceki varsayımları sorguladı ve daha önce inanıldığı gibi sonradan değil, büyük ihtimalle kap pişirilmeden önce kesildiğini ortaya koydu.
www.arkeonews.com
MS 160-200 yıllarına tarihlenen Colchester Vazosu, sadece bir seramik eser değil; günümüzde Colchester olarak bilinen Roma kenti Camulodunum'da galdyatör dövüşlerinin varlığına dair eşsiz bir grafik ve epigrafik tanıklık olarak kabul ediliyor ve bu oyunların kültürel ve sosyal dinamiklerini aydınlatıyor.
Glynn JC Davis ve John Pearce liderliğinde arkeoloji, epigrafi ve izotopik analiz uzmanlarıyla işbirliği içinde yürütülen yeni bir çalışma, Colchester Vazosu'nun sadece dekoratif bir eser olmadığını; şehirde gerçekleşen gerçek bir muharebe olayını belgeleyen, sipariş üzerine yapılmış bir parça olduğu öne sürülüyor.
Colchester Vazosu etrafında yapılan son keşifler, onun Roma Britanyası'ndaki gladyatör oyunlarının önemli bir kaydı olarak önemini ortaya koydu ve yerel kültür, askeri etki ve o dönemin izleyicilerini büyüleyen sanatçılar arasındaki karmaşık bağlantıları sergiledi.
Colchester'ın batısındaki fırınlarda işlenen vazo, karmaşık süslemeler ve arenadaki performans sanatçılarının adlarını içeren yazıtlarla, bunun yerel bir etkinliği kutlamak için sipariş üzerine yapılmış bir parça olduğunu düşündürüyor.
Araştırmacıların ilgisini çeken isimler arasında, ağ ve üç dişli zıpkın kullanan retiarii'ye karşı savaşan bir gladyatör türü olan secutor olarak tanımlanan Memnon da yer alıyor. Yunan mitolojisinden türetilen Memnon ismi, Truva Savaşı ile ilişkilendirilen efsanevi Etiyopya kralını çağrıştırıyor ve gladyatörler arasında arenadaki kişiliklerini güçlendirmek için yaygın bir uygulama olan sahne adı olarak kullanılmış olabileceğini ima ediyor. Yazıt, Memnon'un en az dokuz dövüşe katıldığını ortaya koyuyor ve bu da onun, başarının genellikle yapılan dövüşlerin ve kazanılan zaferlerin sayısıyla ölçüldüğü rekabetçi Roma eğlence dünyasında dikkate değer bir kariyere sahip olduğunu gösteriyor.
Colchester Vazosunun kenarının altındaki yazıt. Kredi: D. Atfield / Colchester Müzeleri
Yazıttaki bir diğer dikkat çekici isim, günümüz Almanya'sı olan Xanten'de konuşlanmış olan Legio XXX Ulpia Victrix ile bağlantılı olan Valentinus'tur. Bu bağlantı, tarihçiler arasında önemli tartışmalara yol açan bir konu olan gladyatörler ile Roma ordusu arasındaki ilişki hakkında ilgi çekici soruları gündeme getirir . Bazı akademisyenler, belirli lejyonların eğlence amaçlı kendi gladyatör gruplarını sürdürmüş olabileceğini öne sürmektedir. Yazıtta Valentinus için kaydedilmiş dövüşlerin olmaması, şöhret ve zafer yolunun genellikle tek bir dövüşle başladığı arenada yolculuğuna başlayan bir tiro veya acemi gladyatör olduğunu gösterebilir.
Son araştırmalar vazonun yazıtına dair önceki varsayımları sorguladı ve daha önce inanıldığı gibi sonradan değil, büyük ihtimalle kap pişirilmeden önce kesildiğini ortaya koydu. Bu bulgu, yazının kalitesi ve pürüzlü kenarların olmamasıyla destekleniyor ve bu da yaratılışında yetenekli bir zanaatkarın yer aldığını gösteriyor.
Colchester Vazosu, nihayetinde 40 yaş üstü yerel olmayan bir erkeğin kalıntılarını içeren bir kremasyon urnu olarak kullanıldı. Göstericilerden biri olma ihtimali düşük olsa da, etkinliğe olan bağlantısı esere başka bir önem katmanı ekliyor.
Colchester Vazosu, şehirdeki Roma gösterilerinin varlığını vurgulayan büyüyen bir kanıt grubuna katkıda bulunmaktadır. Bu bulgular arasında gladyatörleri tasvir eden duvar resimlerinin parçaları, kabartma figürler oluşturmak için kalıplar ve bir başka gladyatör sınıfı olan murmillo'ya benzer şekilde tasarlanmış saplı bir bıçak bulunmaktadır.
Colchester'da henüz bir amfitiyatro keşfedilmemiş olsa da, Britanya'da belgelenen tek sirk olan bir Roma sirkinin varlığı, şehrin halk eğlencesinin merkezi olduğu ve araba yarışları ile gladyatör dövüşlerinin yerel kültürün ayrılmaz bir parçası olduğu fikrini destekliyor.
Colchester Vazosu yazısı. VALENTINV kelimesinin detayı. Kredi: D. Atfield / Colchester Müzeleri
Ayrıca, Colchester ile Aşağı Ren bölgesi arasındaki ticari ve askeri bağlar, bu etkinlikler için gladyatörlerin ve hayvanların hareketinde muhtemelen önemli bir rol oynamıştır. Cermen topraklarından gelen epigrafik kanıtlar, ayıların venationes veya vahşi hayvan dövüşleri için yakalandığını gösterir ve bu, Colchester Vazosu'nda resmedilen av sahnesi için bağlam sağlayabilir.
Colchester Vazosu, 1853 yılında İngiltere'nin Colchester şehrinin batı mezarlık alanında yapılan kazılar sırasında keşfedildi. Dört kaptan oluşan bir gömü grubunun parçası olarak bulundu. Vazonun karmaşık süslemeleri ve yazıtları hızla dikkat çekti ve özellikle gladyatör oyunları ve kamusal eğlenceler konusunda Roma Britanya'sının kültürel uygulamalarına dair değerli içgörüler sağlayan önemli bir eser olarak tanınmasına yol açtı.
Bu keşif, Colchester Müzeleri'nin devam eden "Ölüleri Çözme" projesinin bir parçası. Proje, Roma İmparatorluğu'nun kuzeybatı eyaletlerindeki gladyatör oyunlarının kültürel ve sosyal dinamiklerini araştırmayı amaçlıyor.
Davis, GJC, Pearce, J., Carroll, E., Moore, J., Nowell, G., & Montgomery, J. (2024). Roma Colchester'daki Gladyatörler: Colchester Vazosunun Yeniden Yorumlanması. Britannia , 55 , 3–24.
Kapak Görseli Kredisi: Colchester Vazo mezar grubu, havan kapağı, tabak ve şişe dahil. Kredi: D. Atfield / Colchester Müzeleri
By oğuz Büyükyildirim
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >