Blog
Diyarbakır’daki Zerzevan Kalesi’nde 1500 Yıllık Dev Yeraltı Sığınağı Bulundu
Diyarbakır’daki Zerzevan Kalesi’nde 1500 Yıllık Dev Yeraltı Sığınağı Bulundu
Yazan: Arkeofili Tarih: 25 Ekim 2016
Diyarbakır’ın Çınar ilçesinde Zerzevan Kalesi’ndeki kazılarda, en az 400 kişinin barınabileceği, 1500 yıllık dev bir yeraltı sığınağı ortaya çıkarıldı.
Çınar ilçesine 13 kilometre uzaklıktaki Demirölçek Mahallesi yakınlarında bulunan ve Roma İmparatorluğu döneminde askeri üs olarak kullanılan Zerzevan Kalesi’nde 2014 yılında başlayan kazılar sürüyor.
60 dönümlük alan üzerinde daha önce, 12 metre yüksekliğinde ve 1200 metre uzunluğunda sur kalıntısı, 21 metre yüksekliğinde gözetleme ve savunma kulesi, kilise, yönetim binası, konutlar, tahıl ve silah depoları, yeraltı ibadethanesi, sığınaklar, kaya mezarları, su kanalları ile 54 su sarnıcı bulunmuştu.
Dicle Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Aytaç Coşkun, Zerzevan Kalesi’nin Roma döneminde askeri yerleşim olarak kullanıldığını belirtti ve bu yıl yapılan çalışmalarda yaklaşık 400 kişinin barınabileceği bir yeraltı sığınağı bulduklarını söyledi.
Sığınağın savaş zamanlarında askerlerin ve sivil halkın korunma amaçlı kalabilmesi için inşa edilmiş olabileceğini belirten Coşkun, buldukları sığınağı şöyle anlattı;
“Bulunan sığınağın 24 metresi kazıldı. Yüksekliği 2.5 metre ve 6 havalandırma boşluğu ortaya çıktı. 2 bölümden oluşan sığınakta kazı devam ediyor. Binlerce kişinin çok rahatlıkla barınabileceği bir sığınaktır. Bölgenin hem mimarisi hem de tarihi açısından oldukça önemli bir yerleşim birimini kazıyoruz. Bu yıl yaptığımız kazı çalışmalarında Roma dönemine ait bin 500 yıllık yeraltı sığınağı ortaya çıkardık.”
Sığınağın tavanının yaklaşık 1 metre ana kayadan oluştuğunu ifade eden Coşkun, “Sığınağın sütunlarla desteklendiğini görüyoruz. Hem sağlam hem de insanların rahatlıkla barınabileceği bir alan inşaa etmişler. Savaş dönemlerinde yüzlerce insanın geçici olarak bu sığınakta barındığını düşünmekteyiz.” dedi.
Gizli geçit bulunmuştu
2015 yılı kazı sezonunda Zerzevan Kalesi’nin 21 metre yükseklikteki 3 katlı güney kulesinin altında gizli bir geçit bulunmuştu. Geçidin 1500 yıl önce bloklarla ve harçlarla kasıtlı olarak kapatıldığı tespit edilmişti. Kaleden dışarıya haberci göndermek, şehrin önde gelenlerini buradan kaçırmak ya da buradan bazı askerleri dışarıya çıkarabilmek için bu geçit kullanılmış olabileceği düşünülüyordu.
1500 yıl önce kasıtlı olarak kapatılmış gizli geçit.
Zerzevan Kalesi
Askeri yerleşim antik yol güzergahında, 124 metre yükseklikteki kayalık bir tepenin üzerine kurulan Zerzevan Kalesi, Amida ile Dara arasında stratejik bir noktada yer alıyor. Yerleşim konumu itibariyle bütün vadiye hakim, antik ticaret yolu üzerinde, geniş bir alanı kontrol altında tutan, stratejik bir Roma sınır garnizonu olan kale aynı zamanda Roma-Sasani arasındaki büyük mücadelelere de sahne oldu.
Roma’daki ismi “Samachi” olan yerleşimin ilk inşa edildiği dönem kesin olmamakla birlikte devam eden kazılar ile kesin sonuçlara ulaşılacak. Yerleşimin surları ve yapıları Anastasios I (MS. 491-518) ve Justinianos I (MS. 527-565) dönemlerinde onarılarak, bazıları ise yeniden inşa edilerek mevcut son haline getirildi.
MS. 639’da İslam orduları tarafından bölgenin fethine kadar yerleşim kullanıldı ve önemini sürdürdü. Zerzevan Kalesi’nde yapılacak uzun süreli kazı çalışmaları ile bölgenin Roma dönemine ışık tutulacak. Restorasyon projeleri, çevre düzenlemeleri ile de alanın ziyaretçilerin gezebileceği bir ören yeri haline getirilerek Diyarbakır ve bölge turizmine katkı sağlaması amaçlanıyor.
AA
Arkeofili.com
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >