Blog
Gazze Gemi Batığından Dikkat Çeken Bir Keşif: 1100 Yıl Önceki Zeytin Çekirdekleri
MS 9-10. yüzyıla tarihlenen gemi batığı, taşıdığı yük nedeniyle de oldukça ilgi çekici. Doç. Dr. Öniz, batığı Gazze’den getirilen zeytinyağı yüklü bir Filistin gemisi olarak tanımladıklarını söyledi.
www.arkeonews.com
Türkiye kıyılarında yapılan son su altı kazıları, bilim insanlarını büyüleyen sıra dışı bir bulguyu ortaya çıkardı: 1100 yıl önce batan bir gemi enkazından çıkan zeytin çekirdekleri. Filistin'in Gazze kıyılarında yola çıkan bu gemi, Antalya yakınlarında bir fırtınaya yakalandı ve sonunda dalgaların altında kaderini buldu. Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, Türkiye kıyılarında yapılan su altı kazılarında daha önce hiç rastlanmamış zeytin çekirdekleri buldu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın başlattı ‘Geleceğe Miras Projesi ‘ kapsamında Doç. Dr. Hakan Öniz ve ekibi, Antalya'nın Kaş ilçesi açıklarında bulunan Besmi Adası yakınlarında yaklaşık 45-50 metre derinlikte su altı kazı çalışmalarına 2024 yılında başladı.
Akdeniz Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü başkanı olan Doç. Dr. Öniz, çalışmalarının Kemer ilçesinde bir Sualtı Arkeoloji Müzesi kurma yönündeki daha geniş bir girişimin parçası olduğunu açıkladı. Bu proje yalnızca bilimsel araştırma yapmayı değil, aynı zamanda bu su altı alanlarından çıkarılan eserleri sergilemeyi de amaçlıyor. Kazı çalışmalarının 12 aya kadar sürebileceğini ve son zamanlarda turistler tarafından bilinen ve erişilebilir olmasına rağmen dalış erişimini sınırlayan bir derinlikte bulunan Besmi Adası'ndaki batığa odaklandıklarını belirtti.
MS 9-10. yüzyıla tarihlenen gemi batığı, taşıdığı yük nedeniyle de oldukça ilgi çekici. Doç. Dr. Öniz, batığı Gazze’den getirilen zeytinyağı yüklü bir Filistin gemisi olarak tanımladıklarını söyledi. “1100 yıl önce bu bölge zeytin üretimiyle ünlüydü. Gazze bugün olumsuz çağrışımlar uyandırsa da daha parlak bir gelecek umuyoruz. Zeytinyağını amforalarla taşıyan bu gemi, Kaş açıklarında bir fırtınaya yakalanmış, küçük bir kayaya veya adaya çarparak batmış. Batık sadece derinliği nedeniyle değil, taşıdığı yük nedeniyle de ilgi çekici. Antik çağlarda gemiler öncelikle zeytinyağı ve şarap taşıyordu ancak amforalardan birinde keşfettiğimiz şey gerçekten dikkat çekiciydi.”
Fotoğraf: DHA
Doç. Dr. Öniz, farklı bölgelerden gelen amforaların farklı özelliklere sahip olduğunu, bu nedenle bu gemi batığının amfora tipolojisine dayanarak Filistin kökenli olduğunu tespit edebildiklerini vurguladı .
Türkiye'de Bir İlk: Batıktan Eşsiz Buluntular
Ekip, amforalardan birinin içinde yapılan keşiflerden özellikle heyecan duydu. "Bu buluntular, literatürde bilinmesine rağmen, daha önce Türkiye'deki amforalarda hiç rastlanmamıştı," dedi. Sualtı robotları kullanarak amforaları başarıyla yüzeye çıkardılar ve son bir yıldır derin su kazıları yürütüyorlar. Buluntular arasında, tarihi anlatıya katkıda bulunan önemli bir keşif olan zeytin çekirdekleri de vardı.
Doç. Dr. Öniz, zeytinin antik çağda denizciler için temel bir gıda olarak önemini vurguladı. “Yaklaşık 5.000 yıldır zeytin, Tunç Çağı'ndan bu yana Akdenizli denizciler için hayati bir besin kaynağı olmuştur ,” diye açıkladı. Denizcilerin uzun yolculuklara bozulmadan dayanabilecek yiyeceklere ihtiyaç duyduğunu ve amforalarda saklanan zeytinlerin deniz suyuna batırılsa bile aylarca yenilebilir kalabileceğini belirtti. Ayrıca gemiler genellikle canlı hayvanlar ve buğday taşıyordu; bunlar un haline getirilip gemide ekmek haline getirilebiliyordu.
Türkiye'deki su altı arkeolojisi çalışmalarının çoğunun Akdeniz Üniversitesi tarafından yürütüldüğünü ve bu batıkta bulunan zeytin çekirdeklerinin Türkiye kıyıları için bir ilk olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Öniz, bu dikkat çekici buluntuların Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın temelini atmaya hazırlandığı Kemer'deki Akdeniz Su Arkeoloji Müzesi'nde sergileneceğini belirterek sözlerini tamamladı.
By Leman Altuntaş
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >