Blog

Solda Hindistan’da bulunan yumurtalar arasında çatlamamış bir yumurta, sağda ise başka bir yumurtanın bıraktığı iz görülüyor. C: Dhiman et al., 2023, PLOS ONE, CC-BY 4.0

Hindistan’da paleontologlardan oluşan bir ekip, bilinen en büyük dinozorlardan bazılarının nasıl üreyip yumurtadan çıktığını daha iyi anlayabilmek umuduyla 256 adet fosilleşmiş dinozor yumurtasını derinlemesine inceliyor.

Hakkındaki ilk bilgilerin 2012 yılında keşfedildiği bu yumurtalar, Hindistan’da Bombay’ın kuzey ve doğusunda konumlanan Narmada Vadisi’ndeki 92 titanozor (titanosaur) yuvalama alanında bulunmuştu. Şimdi araştırmacılar, bu yuvalarda bulunan fosilleşmiş yumurtaların türlerine ve bunları yumurtlayan dinozorlara dair çalışmalarınıPLoS ONEadlı dergide yayımladılar.

Çalışmanın baş yazarı Harsha Dhiman, bu çalışmanın, titanozor sauropod dinozorların yuvalarının korunma durumlarına ve yok olmadan hemen önceki üreme stratejilerine ışık tuttuğunu söylüyor.

İlk olarak araştırmacılar, bu yumurtaların şimdiye dek yeryüzünde dolaşmış en büyük dinozorlardan bazılarını içeren sauropod grubu olan titanozorlar tarafından bırakıldığını keşfettiler. Araştırmacılar, bir zamanlar Hindistan’da yaşadığı bilinen titanozor grupları olan Megaloolithus ve Fusioolithus cinslerine ait yumurtaları tespit ettiler.

Araştırmacılar içinde korunduğu kum taşı parçaları sayesinde yumurtaların bırakıldığı sırada bataklığa benzeyen çevrede biraz akan su bulunduğunu anladılar; bu durum bu çevrenin belki de bir Kretase Dönemi gölü veya göleti yakınlarında konumlandığını gösteriyor.

Yumurtalar farklı boyutlar ve şekillere sahip. Bunlardan bazıları eksiksizken, bazıları ise yaklaşık 67 milyon yıllık fosilleşmiş yumurta kabuklarına parçalanmış durumda. Diğerleri ise kum taşı üzerinde görülen deforme olmuş, sıkışmış ve birer çizgiden ibaret kalmış yumurta izlerinden ibaret.

Keşfedilenlerden bazıları, hayvanlar stres altındayken üretilen anormal bir çeşit olan patolojik yumurtalardı. Ekibin bulduğu anormal oluşumlardan bazıları da birden fazla kabuğu olan yumurtalar ve başka yumurtaların içinde oluşan yumurtalardı. Bu tür anormallikler günümüzde yaşayan kuşlarda da oluşabiliyor; örneğin kırdığınızda çift sarılı olduğunu gördüğünüz bir yumurta, bu tür anormalliğe bir örnek teşkil ediyor.

Yumurtlama alanında bulunan sıkışmış bir yumurta (solda) ile deforme olmuş bir yumurta (sağda). C: Dhiman et al., 2023, PLOS ONE, CC-BY 4.0

Fosilleşmiş yumurta kabukları ve yuvaların sayıca bol olmasına rağmen ekip bir tane bile dinozor bulamadı. Diğer bir deyişle yuvalama alanlarının yakınlarında bulunan yumurtalar arasında ne yumurtadan yeni çıkmış, ne de yetişkinliğe ulaşmış boyutta bir titanozora rastlanabildi.

Hindistan’daki Delhi Üniversitesinden Paleontolog Guntupalli Prasad, “Teorik bir bakış açısını benimsersek bu alanın yalnızca yuva yapmak için olduğunu, barınma amaçlı kullanılmadığını söyleyebiliriz.” diyor. “Tafonomik (fosillerin korunması) bakış açısından bakarsak da kemiklerin korunmamış veya çok derinlere gömülmüş olduğunu veya henüz açığa çıkmayıp keşfedilmediğini söyleyebiliriz.”

Titanozor kemikleri olmasa bile bölge, bugün hala hakkında çok fazla bilgi sahibi olmadığımız bir alan olan dinozorların üreme biyolojisine ışık tutuyor. Ekip bundan sonraki adımda yuvalama alanlarını yeniden ziyaret etmeyi ve titanozor dişlerini aramayı planlıyor. Ekip ayrıca içlerinde embriyonik iskeletlerin korunup korunmadığını görmek için bazı bütün haldeki yumurtaların bilgisayarlı tomografi taramasını yapacak.

Gizmodo. 18 Ocak 2023.

Makale: Dhiman, H., Verma, V., Singh, L. R., Miglani, V., Jha, D. K., Sanyal, P., … & Prasad, G. V. (2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >