Kalıntıları Güney Afrika’daki bir mağarada keşfedilen ve geçtiğimiz aylarda dünyaya duyurulan soyu tükenmiş akrabamız Homo naledi üzerinde yapılan yeni bir araştırma, H. naledi’nin vücudunun insana en çok benzeyen kısmının ayakları olmasına rağmen, bizimle aynı şekilde yürümediğini ortaya çıkardı.

Homo naledi’ye ait bir ayağın dijital ortamda yeniden oluşturulmuş hali. © Nature Communications

107 ayak kemiği üzerinde yapılan detaylı analizler, H. naledi’nin dik durmaya ve iki ayak üzerinde yürümeye çok iyi uyum sağladığını, ancak aynı zamanda oldukça rahat bir şekilde ağaca tırmanabildiğini de gösterdi.

Araştırmanın baş yazarı, Amerika Doğal Tarih Müzesi Paleontoloji Bölümü Araştırma Görevlisi William Harcourt-Smith, “Homo naledi’nin ayakları, vücudunun diğer kısımlarından çok daha fazla gelişmişti; örneğin omuzlarından, kafatasından ya da leğen kemiğinden daha gelişkindi. Açıkça görülüyor ki, bu canlının insan ayağına benzer bir ayağa sahip olması onun için avantajlı bir durumdu çünkü ilkelliğini ya da maymunsu özelliklerini ilk yitiren uzvumuz ayaktı. Bu durum bize, bu türlerin karşı karşıya olduğu seçici baskılar (seçilimi doğuran faktörler) anlamında oldukça fazla bilgi verebilir.” diyor.

İnsan soyunu tanımlayan özelliklerden bir tanesi de dik yürümesidir ve iki ayaklı canlılarda yer ile tam bir temas halinde olan tek uzuv ayaklar olduğu için, bize eski akrabalarımızın hareketleri hakkında çok fazla şey anlatabilir.

Güney Afrika’da Dinaledi Yıldızlar Oyuğu mağarasında, H.naledi kazı ekibi, bu yeni türün ayağının her bir kemiğinden en az bir örnek topladı. Bu kemikler, iki çocuk ve üç yetişkini içeren en az 5 ayrı kişiyi temsil ediyordu.

Bu kemiklerin analizleri, H. naledi ayak kemiklerinin, iki büyük kısmı dışında şempanze kemiklerinden daha çok, insan kemiklerine benzediğini gösterdi: H. naledi’nin ayak baş parmakları daha kavisliydi ve ayakları ortalama modern insanınkinden çoğunlukla daha yassıydı.

Araştırmacılar, ayak yapılarımızdaki olağanüstü benzerliğe rağmen, H. naledi’nin bizimle tam olarak aynı şekilde yürümediğini de belirtiyorlar. Vücudunun diğer kısımlarından elde edilen – uzun ve kavisli parmaklar ve daha maymunsu bir omuz eklemi gibi- ipuçlarına bakarak bu canlının şüphesiz bir iki ayaklı olduğu fakat aynı zamanda bir ağaç tırmanıcısı da olduğu görülüyordu.

Harcourt-Smith, “H. naledi türü, boynun aşağısındaki özelliklerinde benzersiz bir bileşime sahip ve bu da insan evriminin kayıtlarına farklı bir tür bipedalizmi (dik yürümeyi) ekliyor.” diyor.

“H. naledi fosillerinin tarihlendirmesi henüz yapılmadığı için, araştırmacılar bu tür bir bipedalizmin aile ağacımızda nasıl bir yer aldığını henüz bilemiyorlar.

Harcourt-Smith, “Homo naledi türü, insan evrimine yaklaşımımızda, yalnızca davranışsal anlamda değil aynı zamanda morfolojik ve anatomik anlamda da bir değişime sebep olacak.” diyor.

Homo naledi‘yle ilgili kısa bilgileri burada, keşifle ilgili yaptığımız bir infografiği burada bulabilirsiniz.