Blog

Bu yıl 18-26 Aralık tarihleri arasında kutlanan Hanuka Bayramı (Işıklar Bayramı), Kudüs’ün M.Ö. ikinci yüzyılda Selevkoslardan yeniden ele geçirilmesini anıyor.

"Sapan taşının bir Yunan askerine ait olup olmadığını kesin olarak bilemeyeceğiz gibi görünüyor” diyor İsrail Eski Eserler Kurumu (IAA) Yavne arkeolojik sit alanı yöneticileri Pablo Bezer ve Daniel Varga.

“Ancak bunun Yunanlılar ve Hasmoneliler arasındaki çatışmayla ilgili olması imkansız değil. MÖ ikinci yüzyılda, Yavne putperestti – Seleukosların [İsrail’i yöneten Yunanlılar] müttefikiydi ve Hasmonean ordularının saldırılarına maruz kaldı.”

Sapan taşı üzerinde Yunanca “Herakles ve Hauron’un zaferi” yazısı taşıyor.

Yazıtı çözen Ben-Gurion Üniversitesi’nden Yulia Ustinova, “Tanrı çifti Hauron ve Herakles, Helenistik dönemde Yavne’nin ilahi koruyucuları olarak kabul edildi. Bir sapan taşı üzerindeki yazıt, Yavne’nin içinde keşfedilen Yavne’nin iki koruyucusunun ilk arkeolojik kanıtıdır. Bugüne kadar, çift sadece Yunan adası Delos’taki bir yazıttan biliniyordu” diye konuştu.

Yulia Ustinova, yazıt sadece tanrılara bir çağrı değil, “düşmanlara yönelik bir tehditti. Yazıtlar, savaşçıları birleştirmek, düşmanı korkutmak ya da büyülü bir şekilde merminin kendisini kandırmak için bir çağrı iletti. Bunlar psikolojik savaşın parçalarıydı” diye ekledi.

Bulgu nadirdir, diyen Ustinova “Kurşun taşlar antik dünyada MÖ 5. yüzyıldan itibaren bilinmektedir, ancak İsrail’de üzerlerinde yazıtlar bulunan çok az sayıda bireysel taş bulunmuştur” dedi.

“2.200 yıl önce sapan taşını tutan savaşçının, ilahi kurtuluş umuduna tutunurken ne düşündüğünü ve hissettiğini sadece hayal edebilirsiniz” dedi IAA direktörü Eli Escusido.

IAA yaptığı açıklamada, Yavne’deki kazıların, İsrail Toprak İdaresi’nin belediye ile işbirliği içinde şehri genişletme girişiminin bir parçası olarak gerçekleştiriliyor.

Bulgunun ve hikayesinin önümüzdeki Salı günü şehrin kültür salonunda düzenlenecek “Yavne ve Sırları” başlıklı ücretsiz bir etkinlikte halka sunulacağı bilgisini paylaştı.