İzmir’in Çeşme ilçesi, Bağlararası arkeolojik kazısında 3650 yıl önce yaşanan ve tüm Akdeniz’i etkileyen Santorini Volkan Patlaması’nın izleri bulundu. Santorini Volkan Patlaması tüm Akdeniz’i etkilemiş ilk çevresel yıkıcı fenomen olarak bilinmekte.

Çeşme’de, Bağlararası arkeoloji kazılarında geçtiğimiz yıllarda kül tabakasına rastlanmıştı. 3650 yıl önce gerçekleşen Santorini Volkan patlamasının izleri olabileceği düşünülen kül tabakası, daha sonra araştırılmak üzere Avusturya Atom Enstitüsü’ne gönderilmişti. Yapılan analizler sonucu bu kül tabakasının gerçekten de bu patlamaya ilişkin izler olduğu belirlendi. Geçtiğimiz haftalarda, Mısır’daki Tel-Al Dafna’da da Santorini Volkan Patlamasının izleri bulunmuştu.

Bağlararası Kazı Başkanı Doç. Dr. Vasıf Şahoğlu, iki yıl önceki kazılar esnasında sur duvarının dışında beyaz bir hat gibi görünen volkanik bir kül tabakasıyla karşılaştıklarını belirterek, “Bu kül tabakası çok önemliydi. Çünkü dönemsel olarak büyük bir olasılıkla bizi Santorini adasındaki volkanın patladığı döneme götürecekti. Santorini volkanının patlaması arkeoloji dünyasında çok önemli bir doğa olayı. Çünkü bütün Akdeniz’de insanlık tarihi boyunca, izleri çok geniş bir alanda izlenebilen tek doğa olayı bu. Düşünün ki bir volkan patlıyor, lavları havaya püskürüyor. O lavların külleri de Akdeniz’in üzerine iniyor. Dolayısıyla bu kül tabakası burada da bulunsa, Mısır’da, Kıbrıs’ta, Yunanistan’da da bulunsa hepsi bize o günü, o haftayı gösteriyor. Arkeolojik kazıda bu çok önemli, kesin bir veri çünkü”

Aynı Dönemde Çeşme Yakınlarında İkinci Patlama İhtimali

Kül tabakasına yapılan analizlerde, aynı zamanlarda gerçekleştiği düşünülen bir volkanik patlamanın daha külleri bulundu.

Şahoğlu; “Her patlayan volkanın jeolojik bir imzası olur. Bu açıdan numune sadece Santorini’yi işaret etmedi. Bize verilen bilgiye göre; gönderdiğimiz numune içerisinde Santorini volkanı külleri var, ama başka bir volkanın külüyle karışmış. O yüzden durum biraz karmaşık hal aldı. Bu durumda külleri Çeşme’ye kadar gelebilecek bir mesafede ve Santorini volkanıyla aynı dönemde ikinci bir volkan patlaması daha olmuş olmalı. Bildiğimiz kadarıyla bu ikinci patlama ilk kez bizim Çeşme kazısıyla tespit ediliyor. Santorini’yi herkes biliyor ama ikinci patlama oldu mu, olduysa nerede olmuş olabilir, bu şimdilik soru işareti.” dedi.

Şahoğlu sözlerine şöyle devam etti;

“Santorini volkan patlaması günümüzden yaklaşık 3650 yıl öncesindeydi. İkinci küllerin izini sürmek için çok uzaklara da gidemiyoruz. Çünkü numunedeki ikinci volkanın kül parçacıklarının boyutları, gökyüzünde uzun mesafelerden uçup gelebilecek büyüklükteki kül parçacıklarından daha büyük. Dolayısıyla daha yakındaki bir yerden gelmiş olması gerekiyor. Acaba bu bölgede, örneğin Sakız Adası’nda henüz bilinmeyen volkanik bir patlama olabilir mi? Konuyla ilgili çalışmalarımız sürüyor”

İHA

Arkeofili.com