Geç Permiyen döneminde şu anda Güney Afrika olarak bilinen yerde yaşayan ikonik bir gorgonopsian. C: J. Benoit

Tüm türlerin yaklaşık yüzde 90’ı, yaklaşık 252 milyon yıl önceki “Büyük Ölüm” sırasında yok oldu, ancak yeni araştırmaya göre bir canavar (gorgonopsid) bu yok oluştan kurtulmuştu.

Bu tuhaf canavarların o zamanlar Dünya’daki diğer birçok canlıyla birlikte öldüğü düşünülüyordu, fakat bilim insanları bu gorgonopsidler’den bazılarının Trias dönemine kadar hayatta kaldığını keşfettiler. Ancak, uzun süre hayatta kalamadılar ve bu da onları “yürüyen ölüler” haline getirdi.

Güney Afrika’daki Karoo Havzasında bulunan üç örneğin analizi, geç Permiyen döneminin baskın yırtıcıları olan gorgonopsianlar olarak bilinen bu kılıç dişli grubun “Büyük Ölüm”den sağ çıkmayı başardığını ortaya koyuyor. Yaklaşık 251,9 milyon yıl önce gerçekleşen ve Permiyen sonu yok oluşu olarak da bilinen bu olay sırasında, tüm türlerin yaklaşık yüzde 90’ı yok oldu. Gorgonopsian’lar bir istisnaydı – ancak hayatta kalmalarına rağmen durumları pek iyi değildi.

Kuzey Karolina Doğa Bilimleri Müzesi’ndeki paleontoloji araştırma küratörü proje ortak araştırmacısı Christian Kammerer, “‘Yürüyen ölüler’, yok oluş çalışmalarında kullanılan bir terimdir; bu terim, bir grup organizmanın teknik olarak kitlesel bir yok oluştan sağ kurtulduğu, ancak bundan gördüğü zarardan asla kurtulamayacağı ve nihayet ortadan kaybolmadan önce biraz zaman geçirdiği anlamına gelir.” diyor.

“Yürüyen ölüler, kitlesel bir yok oluştan sonra milyonlarca yıl daha hayatta kalabilir, ancak ekosistemlerde asla yeniden çeşitlenmez veya önemli bir bolluğa ulaşmaz, bu nedenle, makroevrimsel bir bakış açısından etkin bir şekilde zaten ‘ölüdürler'”

Araştırma, Omurgalı Paleontoloji Derneği’nin Toronto’daki yıllık konferansında sunuldu ve henüz hakemli bir dergide yayınlanmadı.

Güney Afrika, Cape Town’daki Iziko Güney Afrika Müzesi’nde sergilenen geç bir Permiyen Cyonosaurus örneği. C: Christian Kammerer

Adını, görünüşleri insanları taşa çevirebilen efsanevi ve korkunç Yunan gorgonlarından alan Gorgonopsian’lar, dinozorlar yaklaşık 240 milyon ila 230 milyon yıl önce Triyas döneminde ortaya çıkmadan çok önce hayattalardı.

Araştırmacılar, Karoo Havzasında Triyas döneminin İnduan çağına (251,9 milyon ila 251,2 milyon yıl önce) tarihlenen kısmi bir gorgonopsian kafatasının farkındaydılar. Diğer araştırmacılar, yanlış tanımlandığını veya yanlış tarihlendiğini düşünerek bu kafatasını görmezden geldi.

Kammerer ve Witwatersrand Üniversitesi Evrimsel Çalışmalar Enstitüsü’nde kıdemli paleontoloji araştırmacısı olan Julien Benoit, “Ancak yeni bir araştırma, bunun muhtemelen Cyonosaurus cinsinden kesinlikle bir gorgonopsian olduğunu ortaya çıkardı.” diyor.

Daha sonra araştırmacılar, Karoo Havzasından muhtemelen Cyonosaurus’un üyeleri olan iki ek örneği analiz etti. Üç gorgonopsian örneğinden ikisi, Permo-Triyas sınırını kapsayan tarihlerden ve üçüncüsü erken bir Triyas katmanından geliyordu.

Cyonosaurus’un küçük boyutu, bolluğu ve esnek beslenmesi nedeniyle kitlesel yok oluştan sağ çıkmış olması olası. Dar, uzun ve dişlerle dolu bir burnu olan tilki büyüklüğündeki etobur, kayıtlara geçen bilinen en küçük gorgonopsianlardan biriydi.

Güney Afrika, Cape Town’daki Iziko Güney Afrika Müzesi’ndeki Cyonosaurus’un fosil kalıntıları. C: Christian Kammerer

Kammerer, küçük, genel yırtıcıların genellikle değişen ekosistemlere büyük, uzman yırtıcılardan daha iyi uyum sağladığını ve bu nedenle felaket olaylarını atlatma olasılıklarının daha yüksek olduğunu söylüyor. “Dolayısıyla, Triyas’a kadar hayatta kalmasını bekleyebileceğimiz herhangi bir gorgonopsian olsaydı, bu Cyonosaurus olurdu.”

Kitlesel yok oluşun ardından, Karoo Havzasında biyolojik çeşitlilik çöktü ve Permiyen ve Triyas’ın bazı bölümlerinde yaşayan Lystrosaurus adlı otçul, uzun dişli bir hayvanın sayısı çok arttı. Benoit, “Yani, Cyonosaurus muhtemelen avlarını tüketmedi.” diyor.

Ekip, araştırmanın devam ettiğini ve “bu sitelerin daha fazla incelenmesi gerektiğini” söylüyor. Ancak veriler, gorgonopsianların Triyas’ın en eski kısmına kadar hayatta kaldıklarını gösteriyor ki bu, Dünya’ya çarpan bir asteroitten sağ kurtulan bir tiranozor kadar şaşırtıcı.

Bununla birlikte, Triyas gorgonopsiyanları nadirdi ve tek bir cinstendi, bu nedenle araştırmacılar, bu yürüyen ölülerin yine de Permiyen sonu kitlesel yok oluşunun kurbanı olarak görülmesi gerektiğini söylüyor.

Live Science. 6 Kasım 2022.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >