Yeni bir tarihlendirme yöntemine göre 3.67 milyon yıllık olduğu anlaşılan Little Foot isimli insansı fosili, dünyanın en eski hominid fosillerinden biri oldu. Little Foot (Küçük Ayak), nadir bulunan tüm bir Australopithecus iskeleti.

İskelet 21 yıl önce Güney Afrika’da Sterkfontein mağarasında bulundu. Küçük ayak anlamına gelen ismi ise, hayvan kemikleri arasında bulunmuş ve fosilin keşfini de sağlamış dört küçük ayak kemiğinden ileri geliyor.

Yeni tarihler Little Foot’un, Etiyopya’da bulunan 3.2 milyon yıllık ünlü Australopithecus Lucy’nin eski bir akrabası olduğunu gösteriyor. Australopithecus’ların, insanların  2 milyon ila 4 milyon yıl öncesinde yaşayan evrimsel bir atası olduğu düşünülüyor.

Little Foot’un bulunduğu Sterkfontein mağarasında başka bir seviyede bulunan 2.18 milyon yıllık taş aletler de Güney Afrika’da bulunan en eski taş aletler olma özelliğini taşıyor.

Nature dergisinde yayınlanacak Little Foot araştırması Purdue, Witwatersrand, New Brunswick ve Toulouse üniversitelerinden uzmanların işbirliğiyle yapıldı. Little Foot’u keşfeden Evrimsel Çalışmalar Profesörü Ronald Clarke, bu fosilin Australopithecus Prometheus türünü temsil ettiğini söyledi. Bu tür çağdaş olanAustralopithecus afarensis’ten oldukça farklı, ve Paranthropus soyuna benzer özellikler taşıyor.

Clarke, “Bu yeni tarih, Australopithecus africanus ve Paranthropus gibi daha sonraki homininlerin hepsininAustralopithecus afarensis’ten evrilmiş olması gerekmediğini gösteriyor. Bilinen çok az arkeolojik sit var ve biz de evrim teorilerimizi bu az sayıda olan bilinen fosiller üzerine kuruyoruz. Elde ettiğimiz yeni tarih, Afrika’nın çok daha büyük bir bölümü boyunca, birçok farklı Australopithecus türünün olabileceğini hatırlatıyor bize” diyor.

“Little Foot iskeletinin yaşı hakkında bir görüş birliği yoktu. Daha önceki tarihlemeler 2 milyon yıldan 4 milyon yıla kadar değişiyordu” diyor araştırmayı yöneten Purdue Üniversitesi Profesörü Darryl Granger.

Bölgede çalışan paleontologlar ise 3 milyon yıl ortalamasını veriyorlardı. Darryl Granger ve Ryan Gibbons, iskelet üstünde yeni bir tarihlendirme yöntemi uygulayarak, 3.67 milyon yıl öncesine tarihlendiğini kanıtladı.

Yeni Tarihlendirme Yöntemi

Granger, “Ölçümlerimizde başarılı olduk ama tarihlerin bu kadar eski olması bizi şaşırttı. Bu yüzden ölçümleri tekrar tekrar yapıp, iki kere üç kere kontrol ettik” diyor.

Yeni yöntem radyoizotopik bir tarihlendirme yöntemi ile, NASA’nın Genesis projesinde güneş rüzgarı örneklerini analiz etmek için yapılan güçlü bir detektörü bir araya getiriyor. Bu ikisi bir araya geldiğinde, Little Foot için 160.000 yıl gibi oldukça az bir hata payı veren bir yöntem doğmuş.

İzokron gömü tarihlendirmesi (isochron burial dating) adı verilen teknik, fosilin çevresindeki kaya örneklerindeki radyoizotopları kullanıyor. Teknikte, sadece taşlar güneş ışınlarına maruz kaldığında kuartzta ortaya çıkan alimunyum-26 ve berilyum-10 radyoaktif izotopları kullanılmış. Daha sonra bu izotoplardan izokron adı verilen bir grafik oluşturuluyor. Sonuçlar bir düz çizgi içinde ortaya çıkarsa, teknik başarılı oluyor. Little Foot örneklerinde onbir örnekten dokuzu bu çizgi içerisine düştü ve bu da oldukça sağlam bir sonuç olarak kabul ediliyor.

Yöntemi geliştiren Gibbons, “Bu yöntem oldukça pahalı ve birçok farklı örneği test etmek oldukça çalışmayı gerektiriyor, ama fosillerin gömüldükten sonra bozulup bozulmadığını da anlayabiliyoruz. Ben gömü tarihlendirmesinin geleceğinin burada olduğunu düşünüyorum çünkü sonuçlar çok daha güvenilir” diyor.

Güney Afrika’daki Oldowan Taş Aletleri

Sterkfontein Mağaraları’ndaki taş aletlerin, en erken taş alet endüstrisi olarak kabul edilen ve basit bir taş alet teknolojisi olan Oldowan olduğu belirlenmişti. Aletlerin yeni tarihlendirmesi, bu endüstrinin 2 milyon yıl öncesinden itibaren kalıcı olarak Güney Afrika’da kullanıldığını gösteriyor.

Araştırmacılardan Kuman, Afrika’nın bu bölgesinde hominidlerin alet kullanmaya çok daha geç başladığının düşünüldüğünü söyledi. 2.18 milyon yıllık tarihler alet kullanımını çok daha erken çekmiş.

Kuman “Afrika’nın güneyinde bu kadar az Oldowan bölgesi olmasının nedeninin, hominidlerin yokluğu değil, yetersiz araştırmalar olduğunu biliyoruz” dedi. Purdue Üniversitesi (kaynak:Arkeofili)