Birkaç günlük yavrusunu emziren dişi bir Japon makağı. Kar maymunları olarak da bilinen Japon makakları ilkbahardan yaz başına kadar doğum yapar. Bu yaz başı doğum mevsimi yavrunun büyümesini ve kışa kadar soğuk aylarda hayatta kalabilecek kadar güçlenmesini sağlar. C: Angela Stojan

Uluslararası bir araştırma ekibi, Japon makakları (Eski Dünya maymunları ailesine ait bir maymun türü) üzerinde uzun vadeli demografik veriler kullanarak, insanların aksine, doğumla ilişkili anne ölümlerinin bu primatlarda görülmediğini gösterdi.

Büyük beyinlerin evrimi ve buna bağlı olarak büyük fetal kafalar, primatlarda doğum sırasında anne ölümleriyle bağlantılı temel faktörler. İnsanlar için, bebeğin büyük başı ile annenin dar doğum kanalı arasındaki uyumsuzluk, ciddi doğum komplikasyonlarına yol açabilir.

Tıbbi bakımın yetersiz olduğu ülkelerde, annelerin yüzde 1,5’ine varan bir kısmı doğum sırasında hayatını kaybediyor. Makakların, insanlar gibi pelvisten kafa boyutuna benzer bir oranı olmasına rağmen, doğumda benzer komplikasyonlar yaşayıp yaşamadıkları ve anne ölümleri olup olmadığı henüz bilinmemekteydi.

Çeşitli kurumlardan biyologlar ve ebeler, bu durumun makaklar için de geçerli olup olmadığını araştırdı. Araştırmaları, Avusturya’nın Karintiya eyaletinde, Landskron’daki Affenberg’de yarı serbest yaşayan Japon makaklarının doğum ve ölüm olaylarına ilişkin uzun vadeli demografik verilere dayanıyordu.

27 yıllık çalışma süresince, 112 dişi makak için 281 bebek doğdu. Affenberg’deki yarı özgür ortam, bilim insanlarına Japon makaklarının neredeyse doğal koşullar altında davranışlarını ve üremelerini inceleme fırsatı sunuyor.

Birkaç haftalık yavrusunu emziren dişi bir Japon makak. Japon makakları yavrularını ilkbahar ile yaz başı arasında doğurur ve yedi ay ile bir yıl arasında emzirirler. Yaklaşık bir ay sonra yavrular ek katı gıda yemeye başlar. Kış geldiğinde, soğuk aylarda hayatta kalabilecek kadar güçlenirler. C: Angela Stojan

Makaklarda Anne Ölümü Yok

Çalışmanın ortak birinci yazarı olan ebe ve evrimsel antropolog Katharina Pink, “Bu popülasyon için, son 27 yıl içinde hiçbir dişinin yavrusunu doğurduğu sırada ölmediğini gösterebildik” diyor. Bu sonuç, makakların dar pelvis – kafa oranına sahip olmalarına rağmen, insanlar kadar anne ölüm riskiyle karşılaşmadığını ortaya koyuyor.

Makaklarda doğumun, insanlara kıyasla neden daha az riskli göründüğü ise hala açıklanması gereken bir soru. Araştırma ekibi bu şaşırtıcı sonuç için bazı olası açıklamalar sunuyor.

Çalışmanın ortak yazarı Barbara Fischer, “Makaklarda pelvik kuşağın ve pelvik taban kaslarının, insanlara kıyasla doğum sırasında daha fazla esnekliğe sahip olduğunu ve pelvik morfolojideki farklılıklar nedeniyle doğum dinamiklerinin daha az kısıtlandığını düşünüyoruz” diyor.

Kışın altı aylık yavrusunu emziren dişi bir Japon makağı. C: Angela Stojan

İçgüdüsel Doğum ve Hareket Özgürlüğü

Şimdiye kadar, serbest yaşayan, insan olmayan primatların doğumları hakkında çok az bilimsel rapor mevcut. Bu doğumların çoğu gece veya sabahın erken saatlerinde gerçekleştiği için gözlemlenmesi zor olabiliyor. Ancak tarif edilen doğum olayları, insan olmayan primatların içgüdüsel olarak ayakta durma ya da çömelme pozisyonlarını tercih ettiklerini ve bu şekilde pelvik esnekliği ideal şekilde kullandıklarını gösteriyor.

Ebe Pink, “Bu gözlemler, gelecekteki çalışmaların, fizyolojik doğum sırasında hareket özgürlüğünün, anneler için daha bireyselleştirilmiş ve daha az invaziv bir bakım sağlayabileceğini daha iyi anlamalarına ilham verebilir” diyor.

University of Vienna. 7 Ekim 2024.

Makale: P, Katharina et al. 2024.

 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >