Megalodon (sağdaki diş), kısmen büyük beyaz köpek balıklarının (soldaki diş) gelişiyle yok olmaya yaklaşmış olabilir.

20 milyondan 3.6 milyon yıl öncesine kadar, Dünya okyanuslarına megalodon adı verilen muazzam bir köpekbalığı türü hakimdi. Bu soyu tükenmiş canlının bilimsel adı olan “Otodus megalodon”, dev diş anlamına geliyor ve bunun nedenini anlamak zor değil.

Büyük beyaz köpekbalığının (Carcharodon carcharias) dişlerinin üç katına varan dişleriyle, megalodon 18 metre uzunluğa ulaşabiliyordu ve bu da onu, soyu tükenene kadar en büyük yırtıcı haline getirmişti.

Yine de, TikTok ve YouTube videolarının milyonlarca görüntüleme elde ederek bu hayvanların yaşıyor olabileceklerine dair spekülasyonlar yapmasıyla, bu devasa köpekbalıklarının hala hayatta olduğuna dair söylentiler devam ediyor. Peki Megalodonun bugün hayatta olması, okyanusta bir yerlerde gizleniyor olması gerçekten mümkün mü?

Swansea Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Jack Cooper, zaman içinde deniz çeşitliliğini inceleyen Pimiento Araştırma Grubu’nun bir üyesi. Cooper yıllarını megalodon üzerinde çalışarak geçirdi ve onların neslinin kesinlikle tükendiğini söylüyor.

Cooper, “Megalodonun keşfedilmemiş okyanus bölgelerinde potansiyel olarak hala var olduğuna dair yapılan herhangi bir öneri, bir parça bile güvenilir kanıta dayanmıyor.” diyor.

Cooper, okyanusun çoğu keşfedilmemiş olmasına rağmen, megalodonun hala okyanuslarımızda saklanıyor olmamasının birkaç nedeni olduğunu belirtiyor. İlk olarak, tür hala hayatta olsaydı, besin zinciri çok farklı görünürdü.

“Megalodon, şimdiye kadar kesinlikle görülmüş olması gereken çok büyük bir kıyı köpekbalığı değildi, aynı zamanda besin ağında yaşayan herhangi bir deniz avcısından daha yüksekte bir zirve avcıydı. Bu nedenle, okyanus ekosistemleri üzerinde büyük bir etkisi olurdu.”

Bu hayvanın ortadan kaybolmasının art arda gelen sonuçları oldu. En önemli av öğelerinden biri olan balinalar, megalodonun nesli tükendikten sonra etrafta onları yiyecek hiçbir şey kalmadığında daha da büyüdü.

Mavi balina gibi günümüzün en büyük deniz memelilerinden bazıları ancak megalodonun neslinin tükenmesinden sonra evrimleşmişti. Kısacası, günümüzün modern besin ağı kısmen megalodonun orada olmamasıyla şekillendi.

Mariana Çukuru’nda Megalodon?

Bilim insanları hala okyanuslarımızın en gizemli ve haritası çıkarılmamış bölgelerinden bazılarını, özellikle de okyanus yüzeyinden 10.935 metre aşağıya uzanan Mariana Çukuru gibi en derin bölgeleri araştırıyorlar.

Derinlerde gizlice yaşayan dev köpekbalıklarını hayal etmek heyecan verici olsa da Cooper, bu hayvanların bu kadar yaşanmaz bir ortamda hayatta kalamayacaklarını söylüyor.

“Derin deniz, böylesine büyük bir avcı için tamamen uygun olmayan yaşam alanları olurdu. Her zaman derin deniz köpekbalıkları buluruz ve hiçbiri 20 metrelik bir devin yanına yaklaşamaz.”

“Megalodon muhtemelen oldukça büyük bir av tükettiği için, bu daha küçük hayvanlar zaten onlar için büyük kaynaklar olmayacaktı. Mariana Çukuru, bırakın gizli bir popülasyonu, bir megalodonu bile besleyemeyecek mikroskobik yaşama sahip.”

Megalodon (Carcharodon carcharias), yaklaşık 18 metre uzunluğa ulaşan, şimdiye kadar yaşayan en büyük köpekbalığıydı.

Megalodon nasıl yok oldu?

Chicago’daki DePaul Üniversitesi’nde megalodon üzerine çalışan bir paleobiyolog olan Kenshu Shimada, bu devasa köpekbalıklarının bugün hala bir yerlerde yaşadığı iddialarının hiçbir zaman doğrulanmadığını söylüyor.

Megalodonun günümüz okyanuslarında neden hayatta kalamayacağını anlamak için, neslinin nasıl tükendiğini anlamaya yardımcı olabilir. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, Shimada birkaç baskın teori olduğunu söylüyor.

“Birkaç büyük hipotez, iklim değişikliği nedeniyle neslinin tükenmesi veya birkaç milyon yıl önce ortaya çıkan büyük beyaz köpekbalığıyla rekabeti içeriyor. Yok oluşun birden fazla faktörün bir kombinasyonundan kaynaklanmış olması da mümkün.”

Cooper, megalodonun neslinin tükenmesinin temel nedeninin iklim değişikliği olabileceği konusunda hemfikir. Megalodonun yok oluşu, büyük ölçüde Pliyosen döneminde (5,3 ila 2,6 milyon yıl önce) deniz seviyesindeki bir düşüşe bağlanıyor.

“Bu düşüş, hem megalodonun hem de avlarının kıyıdaki yaşam alanlarını önemli ölçüde etkilemiş olmalıydı. Bu durum, onlar için daha az alan ve muazzam boyutlarını ve aktif yırtıcı yaşam tarzlarını sürdürebilmek için ihtiyaç duydukları büyük miktarda enerjiyi yenilemek için daha az yiyecek bulunması anlamına geliyordu. Günümüzün deniz seviyeleri genellikle Pliyosen’den çok daha düşük kalıyor, bu nedenle bu tür koşullar onlar için ideal olmaktan çok uzak.”

Son olarak, megalodon bugün hayatta olsaydı, büyük beyaz köpekbalığı gibi, kaçak avlanma tehdidi altında olacaklarından muhtemelen bunu bilirdik.

Cooper, “Megalodonun kanıtlarını çok net görmüş olurduk. İnsanlar her yıl 100 milyona yakın köpek balığını öldürdüğü için, daha büyük köpekbalıkları bu konuda özellikle risk altında olduğundan, muhtemelen bizden kurtulamayacaklardı.” diyor.

Live Science. 15 Haziran 2023.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >