Neolitik toplulukların çöküşü ve onların bu çöküşe dair aldığı önlemler modern toplumun olası çöküşü karşısında kullanılabilir ipuçları verebilir.

Maryland Üniversitesi ve London College’den üç araştırmacı Neolitik toplumların çöküşlerinden önce herhangi bir uyarı işareti gösterip göstermediğini inceleyen bir araştırma yönetti. İstatiksel veriler elde edilerek yapılan araştırmalar, Neolitik dönem topluluklarının çöküşünün erken ipuçlarının, bu toplumların yükseliş döneminde gizli olduğunu düşünüyor. Çalışmalar, günümüzden yaklaşık 9,000 yıl önce Avrupa’da yaşamış Neolitik toplumlara ait toplanan verilerle gerçekleştirildi.

Herhangi bir şehir ya da kasabanın çöküşe yaklaştığını bilmek, (özellikle gittikçe daha da ısınan dünyamızda) gelecekte büyük bir fayda sağlayabilir. Nitekim geçmiş toplulukların çöküş stresine nasıl tepki verdikleri daha anlaşılır hale getirilebilirse, çöküşü yaşaması muhtemel gelecek modern toplumlar için değerli bilgiler ortaya konabilir.

Nüfus artış oranları değişkenliği, erken uyarı sistemi (EWS) girdileri, bu verilerin iyileşme olasılığında simüle edilmiş hali (SPD). F:Proceedings of the National Academy of Sciences

Avrupa Neolitiğinde, tarım ve bu bağlamda gittikçe gelişen teknoloji yüzünden, artı ürün ve zamana endeksli olarak nüfus oranları gittikçe arttı. Kontrolsüz artan nüfus oranlarının, toplum içindeki iş gücü avantajının yanı sıra, hastalıkların daha kolay yayılması ve yönetimsel bir istikrarsızlığk gibi telafi edilmesi zor dezavantajları da vardır. Bunun yanına zenginleşme ve teknolojik gelişme sonucu artan dışarıya bağlı tehditler, ve öngörülemez bir değişkenliğe sahip iklim de eklendiğinde gelişmenin devasalaştığı neolitik dönem özünde oldukça kırılgan bir dengeye sahipti.

Bazen bu etkiler bazı toplumların bütün olarak çöküşüne yol açmış olmalı. Ancak araştırmacıların bu çöküş teorisinde ilgilendiği asıl konu, neolitik toplumun bu sorunlar ortaya çıkmadan önce, sorunların farkında olmalarını sağlayan erken uyarı işaretleri, yani bu sorunlara getirdikleri erken çözüm önerileridir.

EWS ile düzeltilmiş örnek yerleşim yeri yoğunluğu

Araştırmacılar bu konunun üzerine gitmek için, arkeolojik kazılardan elde edilen bilgileri taradı ve çöküş ya da benzeri büyük olaylardan önce bir uyarı işareti olabilecek izleri aradı.

Araştırmaların asıl konusu toplumların çöküş stresine nasıl karşılık vermiş olduğu. Sürekli olarak risk altında olan neolitik toplumların bu riskler karşısında almış olabilecekleri bazı önemlerin, neolitik topluluklar ile aynı kaderi paylaşması muhtemel modern toplumlar için bir model oluşturulmasında oldukça önemli katkıları olabileceği düşünülüyor.

Bob Yirka, Phys.org, 30 Ağustos 2016.

Arkeofili.com