Blog

Araştırmacılar, Belize’de büyük ölçekli bir balık tuzağı tesisinin parçası olan bir kanal alanını kazıyorlar. C: Belize River East Archaeology (BREA) Project

Antik Maya kültüründen insanlar tapınaklar inşa etmeden çok önce, onların ataları Orta Amerika’nın Yucatán Yarımadası’nda doğal peyzajı değiştirmeye başlamıştı.

Arkeologlar, drone’lar ve Google Earth görüntüleri kullanarak bugün Belize sınırlarında yer alan bölgede 4.000 yıllık bir toprak kanal ağı keşfettiler. Bulgular, Science Advances dergisinde yayımlandı.

Çalışmanın ortak yazarı Eleanor Harrison-Buck, “Havadan çekilen görüntüler, birkaç kilometre boyunca sulak alanlardan geçen bu kendine özgü zikzak şeklindeki doğrusal kanalları tanımlama konusunda çok önemliydi” diyor.

Araştırma ekibi, Belize’deki Crooked Tree Yaban Hayatı Koruma Alanı’nda kazılar gerçekleştirdi. Antik kanallar, tutma havuzları ile birlikte tatlı su balıkları, özellikle yayın balığı, yönlendirilip avlanmak için kullanılıyordu.

Araştırmanın bir diğer yazarı Marieka Brouwer Burg’a göre, kazı alanında bulunan dikenli mızrak uçlarının, sopalara bağlanarak balık avlamak için kullanıldığı düşünülüyor.

4.000 Yıl Önce İnşa Edildi

Kanallardan oluşan ağlar, günümüzden 4.000 yıl önce, Yucatán kıyı ovasındaki yarı göçebe insanlar tarafından inşa edilmişti. Çalışmaya göre, bu kanallar yaklaşık 1.000 yıl boyunca, hatta daha uzun bir süre kullanılmıştı. Bu dönem, Maya uygarlığının kalıcı tarım köylerine yerleşmeye başladığı ve kendine özgü kültürel özelliklerin ortaya çıktığı “formasyon dönemi” ile çakışıyor.

Çalışmaya dahil olmayan arkeolog Claire Ebert, “Peyzajda bu kadar büyük ölçekli değişikliklerin bu kadar erken bir dönemde gerçekleştiğini görmek gerçekten ilginç – bu, insanların o dönemde bile büyük projeler inşa ettiğini gösteriyor” diyor.

Maya Kültürünün Temelleri

Maya uygarlığının zirvesinde, bu bölgede insanlar tapınaklar, yollar, piramitler ve diğer anıtsal yapılar inşa ettiler. Yazı, matematik ve astronomi gibi karmaşık sistemler geliştirdiler. Ancak bilim insanları, birçok önemli arkeolojik alanın bulunması nedeniyle bu döneme ilişkin çok daha fazla bilgiye sahip.

Bu yeni çalışma, bölgedeki daha erken dönem insanları ile Maya kültürünün ortaya çıkışı arasındaki bağlantıyı ortaya koyuyor. Bu eski balık avlanma kanalları, Maya piramitlerinin Yucatán yağmur ormanlarının üzerinde yükselmesine dolaylı bir katkı sağlamış olabilir.

Çalışmada yer almayan arkeolog Jeremy Sabloff, “Bu, bir süreklilik olduğunu gösteriyor” diyor.

Pratik açıdan bakıldığında, balık avlanma kanalları bölgedeki erken dönem insanlarının diyetlerini çeşitlendirmelerine ve artan nüfusu beslemelerine yardımcı olmuştu. Tüm bunlar, ilerideki kültürel başarıların temelini oluşturdu.

The Guardian. 22 Kasım 2024.

Makale: Eleanor Harrison-Buck et al. (2024). 

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >