Stonehenge’den 10 kat daha büyük olduğu düşünülen taş çemberi Marden Henge’de 3 yıl sürecek olan kazılar başladı. Arkeologlar ayrıca, Marden Henge’in ülkedeki en büyük taş çember olduğunu düşünüyor. Anıt, Stonehenge ve diğer bir taş çember olan Avebury taş çemberi arasında bulunuyor. En az bu ikisi kadar önemli olan taş anıt halen yeterince anlaşılabilmiş değil.

Taş çemberin yaklaşık MÖ 2400 yılında inşa edildiği düşünülüyor. Marden Henge’in dikilitaşları halen ayakta durmadığı için, genellikle diğer taş çemberler kadar bilinmiyor. Vale of Pewsey’de bulunan taş çemberin insan yapımı 14 metre yükseklikte bir tepe ve bunu çevreleyen, su dolu bir hendekten oluştuğu düşünülüyor. Fakat bu hendek 1807’de çökmüş.

Araştırmacılar, birbirine çok yakın olan bu 3 taş çemberin, Stonehenge, Marden Henge ve Avebury’nin birbiriyle rekabet eden anıtlar mı, yoksa aynı toplum tarafından farklı törenler için kullanılan anıtlar mı olduğunu öğrenmeyi amaçlıyor.

Reading Üniversitesi’nden Dr Jim Leary 2010 yılında burada çalışmalar yürütmüş ve son beş yıldır bu çalışmaları tekrar başlatabilmek için çalışıyor. Yeni başlayan kazılar da, daha önceki kazılarda bulunan bir Neolitik yapının yüzeyi üzerinde yoğunlaşacak. Bu Neolitik yapının, İngiltere’deki en eski evlerden biri olduğu düşünülüyor. Marden Henge’deki bu yapıyı kullanan insanlar, Stonehenge’in en canlı dönemlerine tanık olmuş, belki de Stonehenge taşlarının dik konuma getirilmesine yardımcı olmuş olabilir.

Marden Henge ve Stonehenge

Dr Jim Leary “Bu kazı Stonehenge ve çevresinin öyküsünde yeni bir dönem başlatacak. Marden Henge’in bulunduğu Vale of Pewsey bölgesi, Stonhenge’in gölgesinde kalmış, fakat neredeyse el değmemiş bir arkeolojik bilgi hazinesi” diyor.

“Stonehenge’in neden inşa edildiği hala bir gizem. Bu büyük taşların nasıl taşındığını akıl almıyor. Çok şaşırtıcı, belki de korkutucu bir görüntü olmalı. Yüzey araştırması, kazı ve bilimsel yöntemleri kullanarak, Stonehenge’in inşasına tanık olan insanların hayatları hakkında eşsiz bilgiler edineceğiz.”

“Marden Henge, Stonehenge ve Avebury’yi birleştiren bir hat üzerinde bulunması birçok ilginç soruyu da akla getiriyor. Bu üç anıt birbiriyle yarışıyor muydu? Yoksa aynı topluluk tarafından, farklı olaylar ve törenler için mi kullanılıyordu? Bunu öğrenmeyi umuyoruz.”

Avebury, Stonehenge ve Marden Henge etrafındaki taş çemberler. Marden Henge’in, Avebury ve Stone Henge’in neredeyse tam ortasında olduğu görülüyor. Görsel: http://www.stonehenge-avebury-bus.org.uk/

Avebury ve Marden Henge birbirinden ortalama 14 km, Marden Henge ve Stonehenge de birbirinden ortalama 20 km uzaklıkta.

Dr Leary, bu proje sayesinde Vale of Pewsey bölgesinin Neolitik, Roma ve ortaçağda nasıl değiştiğinin de öğrenileceğini söyledi.

Historic England Derneği yöneticisi Duncan Wilson “Avebury’den daha büyük ve Stonehenge’in 10 katı büyüklüğünde olan, ve bu iki Dünya Kültürel Mirasının ortasında bulunan Marden Henge hakında çok az şey biliniyot. Yeni çalışmalar derneğin, korunması gereken bölgeleri saptamasına ve buraları geliştirmesine de yardımcı olacak.” dedi.

Öğrenciler Marden Henge kazısında. Görsel: Clare Green

Görsel: Pete Glastonbury