YOSRA OUANES - Tunus'un kuzeyinde yer alan Zağvan dağının zirvesinde milattan sonra milattan sonra 2. yüzyılda inşa edilen Su Tapınağı ve su kemeri güçlü mimarisiyle ziyaretçileri etkiliyor.

Tunuslu turist rehberi, Abdulkadir Heniyye, Tarihi Su Tapınağı'nın içindeki su kaynağıyla diğer antik tapınaklardan farklı olduğunu anlattı.

Zağvan'dan Kartaca'ya su taşıyan kemerlerin tarihinin, milattan sonra 2. yüzyılda inşa edilen Su Tapınağı'ndan çok daha öncesine dayandığını ifade eden Heniyye, su kemerinin tarihinin milattan öncesine dayanıyor olabileceğini belirtti.

Heniyye, "Su tapınağı, o dönemde yaşayan insanların hayatın zorluklarına rağmen yenilikçi yöntemler kullanarak modern hayata kavuşma arzusunu gösteren bir mühendislik harikasıdır" dedi.

Zağvan suyunun o dönemde 25 bin metreküp depolama kapasitesi olduğu ve su kemerleriyle Zağvan'dan Kartaca kentine günde 32 bin metreküp su taşındığı bilgisini veren Heniyye, "Su Tapınağı, suya ibadet etmek ve kutsamak için inşa edildi. Dünyada önemli kişilerin defni için yapılan büyük mabetlerin aksine, Su Tapınağı o dönemde bu topraklarda yaşayanlara hayat vermek için inşa edildi" diye konuştu.

Tunus Ulusal Arkeoloji Enstitüsü araştırmacısı Hamdan bin Ramazan, su kemerinin Roma İmparatoru Hadrianus döneminde (MS 117-138) yaşanan 5 yıl kuraklık nedeniyle Zağvan'dan Kartaca'ya su taşıyan kemerin inşa edildiğini söyledi.

Bin Ramazan, "Tunus'ta tarih boyunca birçok tapınak yapıldı. En büyük tanrılardan bir olan Jüpiter'e ait tapınak, savaş ve barış tanrısı Mars tapınağı, ticaret tanrısı Merkür tapınağı, su ve deniz tanrısı Neptün tapınağı bulunuyor. Ancak Zağvan'daki Su Tapınağı, inşa edildiği dönemden bu yana orijinal haliyle en iyi şekilde muhafaza edilen su için yapılmış en büyük mabet" ifadelerini kullandı.

Su Tapınağı'nın inşasında Zağvan Dağı'ndan ve çevresinden getirilen taşların kullanıldığını ve süslemesi için Mısır, Yunanistan, İtalya'dan getirilen mermerlerden faydalanıldığını anlatan Bin Ramazan şöyle devam etti:

"Sağından ve solundan uzanan merdivenler ziyaretçileri doğrudan kutsal ev veya tanrıça olarak isimlendirilen alana götürüyor. Çünkü onlar için su ve deniz tanrıçası olduğuna inandıkları Neptün çok kutsaldı. Tapınağı oluşturan diğer bölüm olan avlu ve revaklarda ibadet ediliyordu. Buradan da Kartaca'ya doğru uzanan su kemerine giden suyun başlangıcı olan havuz bulunuyor. Bu havuz o dönem için din ve günlük yaşamın birleşme noktasıydı."  

Bin Ramazan, dönemin şartlarında ve zorlu coğrafi koşullarda böylesine büyük bir su kemerinin inşa edilmesinin rekor bir başarı olduğuna dikkati çekti.

Roma İmparatorluğunda 4'üncü yüzyılda Hristiyanlığın resmi din olmasıyla putperestliğe ilişkin tüm heykellerin tapınaklardan ve anıtlardan çıkarıldığını, hamamlarda kullanıldığını bazılarının da gömüldüğünü belirten Bin Ramazan, 7. yüzyılda İslam fetihleri döneminin başlamasıyla tüm heykellerin ve putların yıkıldığını, sütun ve sütun başlarının Zağvan'da 17. yüzyılda inşa edilen Büyük Cami'nin de aralarında olduğu çeşitli camilerde kullanıldığı bilgisini verdi. 

Bin Ramazan, Su Tapınağı çevresinde biri 1998'de keşfedilen oval şekilli diğeri ise 2001 yılında keşfedilen küçük Su Tapınağı olduğunu ve bu 2 tapınak için kazı çalışmalarının hala devam ettiğini kaydetti. 

Araştırmacı Bin Ramazan, 19. yüzyılda su kemerinin onarılmasının ardından Zağvan suyunun kullanımının 1881'de başlayan Tunus'un işgalinde de sürdüğünü söyleyerek, Zağvan suyunun hala çevre bölgelere ve başkentin önemli bir bölümünün ihtiyacını karşıladığına değindi.