Blog

C: Pixabay

Vikingler genellikle savaş baltaları ve boynuzlu miğferlerle donatılmış, kaba ve kan dökücü savaşçılar olarak tasvir edilir. Popüler kültürde, Vikingler yollarındaki herkesi yağmalayan, talan eden ve öldüren, hatta ünlü “kan kartalı” gibi korkunç infazlar gerçekleştiren figürler olarak gösterilir.

Peki, Vikinglerin bu acımasız ünü gerçekten haklı mı?

Denver Üniversitesi Orta Çağ ve modern öncesi tarih profesörü Daniel Melleno, “Soru, ‘Vikingler şiddet yanlısı mıydı?’ değil. Kesinlikle şiddet yanlısıydılar. Asıl soru, norm dışı bir şey yapıyorlar mıydı?” diyor.

Viking Çağı, MS 793’ten 1066’ya kadar sürdü ve zaten şiddet dolu bir dönem olan Avrupa Orta Çağ’ı ile aynı zamana denk geldi. Bu dönemde savaşlar, kölelik ve baskınlar yaygındı ve Vikingler de bu durumun bir istisnası değildi. Hızlı ve hareketli uzun gemileriyle, Vikingler denizden ani saldırılar düzenleme konusunda uzmandı.

Vikinglerin ilk baskınlarından biri, MS 793’te Britanya’daki zengin bir manastır olan Lindisfarne’a yapıldı. Vikingler, zayıf bir şekilde korunan ve zenginliklerle dolu manastırlara sık sık saldırdı. Vikingler başlangıçta pagan oldukları ve kurbanları Hıristiyan oldukları için saldırıları özellikle iğrenç ve günahkar olarak tanımlandı.

Oslo Üniversitesi Orta Çağ tarihi profesörü Caitlin Ellis, “Bunlar Hıristiyanların betimlemeleri ve ‘putperestler’ ya da ‘paganlar’ saldırıyor diye yazıyorlar. Hatta bazen bunun, kendi halkının günah işlediği veya yeterince iyi olmadığı için Tanrı’nın verdiği bir ceza olduğunu bile söylüyorlar” diyor.

Güney komşularının aksine, Vikingler büyük ölçüde yazısız bir topluluktu; etkinliklerine dair sadece birkaç rünik yazıt bıraktılar. Eylemlerine dair yazılı kanıtların bir kısmı doğrudan kurbanlarından ya da yüzyıllar sonra Vikinglerin torunları tarafından yazılmış destanlardan geliyor.

Vikinglerin tüccar, çiftçi ve balıkçı olduklarını belirten Melleno, mağdurların doğal olarak onlara yapılan şiddete odaklandığını söylüyor. Yıllar geçtikçe, Viking vahşetine dair hikayeler de muhtemelen süslendi.

“Vikingleri özellikle vahşi ya da barbar olarak tanımlayan kaynakların en olumsuz olanları aslında biraz daha sonrasına ait” diyor Ellis. “12. yüzyıldan, yani baskınların başladığı dönemden birkaç yüz yıl sonrasına ait. Zamanla bu anlatımda daha fazla abartı olabilir ve bu, bugün hâlâ sahip olduğumuz imaja yansıyor.”

Ayrıca bazı kaynaklardaki tutarsızlıklar, onların meşruiyetine şüphe düşürüyor. Örneğin, MS 834’te kronikçi Prudentius’un Dorestad kasabasındaki Vikinglerin her şeyi yok ettiğini anlattığı bir kayıt var. Ancak ertesi yıl, Prudentius, Vikinglerin “yerle bir etmek” için tekrar geldiğini yazmış. 836 ve 837’de de kasabayı yeniden yok ettiklerini raporlamış.

Melleno, “Arkeolojik kayıtlara baktığımızda, sık sık görmediğimiz şeylerden biri toplu mezarlar ya da yıkım katmanları — eğer kaynakları olduğu gibi kabul edersek görmemiz gereken yıkım izleri.” diyor.

Vikingler, Orta Çağ Avrupa’sında şehirleri yağmalayan tek grup değildi. “Sarazenler” olarak bilinen Müslüman yağmacılar, bugünkü Fransa, İsviçre ve İtalya’nın bazı bölgelerine sıkça saldırdı.

Macarlar, bugünkü Bavyera’ya saldırdı. Frankların kralı Charlemagne, bugünkü Almanya’da kitlesel öldürme, rehine alma ve yağma ile sonuçlanan Saksonlar’a karşı onlarca yıl süren bir savaş yürüttü.

Melleno, “Viking baskınları ile Frankların fetih savaşları arasındaki fark nedir? Gerçekten, çok değil” diyor ve devlet şiddeti ile devletsiz insanların şiddet eylemleri arasındaki farka işaret ediyor. Vikinglerin resmi bir krallığın parçası olmaması nedeniyle kurbanlarının onları daha tahmin edilemez ve barbar olarak görmüş olmaları muhtemel.

“Vikingler, savaş yürüten bir devlet olmadıkları için kötü olarak görülüyor. Vikinglerin bir ülkesi yok ve neredeyse bir kralı bile yok… bu yüzden sadece bir grup korsan gibi görülüyorlar.”

Live Science. 3 Kasım 2024.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >