Guetamala’daki arkeologlar El Achiotal arkeolojik alanında önemli Maya hiyeroglif panelleri ve MS 5. yüzyıla tarihlenen iyi korunmuş bir dikili taş keşfetti. La Corona Bölgesel Arkeoloji Projesi arkeologları 2012’de de Maya takviminin bitiş tarihinden söz eden ikinci arkeolojik keşfi de yapmıştı.

El Achiotal kazı direktörlerinden Marcello A. Canuto “Bu dikilitaş, Maya tarihinin daha az bilinen dönemlerinde yaşamış erken bir kralı gösteriyor” diyor. Arkeologlar, kırılmış dikilitaş parçalarının bulunduğu bir mabedi ortaya çıkardı. Mayalılar bu dikilitaşı korumak için bu mabedi inşa etmişti.

Epigraf David Stuart, dikilitaşın tarihinin 22 Kasım 418 olduğunu hesapladı. Bu dönemde merkezi Maya bölgesinde büyük politik karışıklıklar yaşanıyordu.

Arkeologlar ayrıca neredeyse hiç bozulmamış durumda iki hiyeroglif panel de keşfetti. Canuto bu panellerde orijinal parıldayan kırmızı boyanın bile çoğunlukla korunduğunu söyledi.

Paneller La Corona’nın sarayındaki kazılar sırasında keşfedildi. Bu paneller daha önce yağmacılar tarafından bulunamamış çünkü sarayın gösterişsiz bir köşesine yerleştirilmişti. Paneldeki yazılar kralların tahta çıkma ritüelllerini anlatıyor.

Canuto “Dikilitaşın ve panellerin, ilk oyulduklarından çok uzun süre sonra antik Mayalar tarafından hala korunmuş olması, Mayaların kendi tarihine verdiği önemi ve korumak için ne kadar uğraştığını gösteriyor” diyor.-Tulane University-Arkeofili.com