Aktüel Arkeoloji Dergisi Sayı 87

İnsanoğlunun bir arada yaşamaya, bir toplum oluşturmaya başlamasıyla birlikte, bu topluma öncülük eden veya toplum içinde kendini ön plana çıkartmak, kendi görüş ve ideolojilerini yayabilmek, toplum içinde güç kazanmak isteyen kişiler, amaçlarına ulaşmak için öncelikle propagandaya ihtiyaç duymuşlardır. Propagandanın siyasal işlevinin ne olduğu sorusu da cevabı da basittir. Devletin kendi siyasal unsurlarını, gücünü, halkla ve diğer devletlerle buluşturması propagandayı ifade eder. Güçlü imparatorluklar propagandayı etkin bir biçimde kullanarak idari ve siyasal varlıklarının pekişmesini sağlamışlardır.

Hititlerin, siyasi arenaya çıkması ve zamanla bölgesindeki diğer kentleri hakimiyeti altına almasıyla birlikte ekonomik, ideolojik, siyasal sebepler ve hedefler, yayılma politikasını ortaya çıkarttı. Hem boyunduruğu altındaki devletlere hem de çevreye güçlü olduğunu da göstermesi gerekiyordu. Kendi güçlü, ekonomisi güçlü, devlet teşkilatı ve ordusu güçlü... Bunun için en etkin propaganda dini iknaydı. Hititlerde kral yönetme yetkisini tanrıdan alacak ve ülkeyi tanrı adına yönetecekti. Bunu da yıllıklar, mühürler, politik antlaşmalar, devletlerarası yazışmalar ve anıtsal mimari ile yayacaktı. Antik dünyanın en gelişmiş, en eski ve en iyi organize edilmiş askerî sistemine sahip olan Assur’un, acımasız hükümdarların komutasında bir ordusu; çevreye saldığı korku politikasıyla şekillenen, şiddete dayalı ve kendine özgü bir propagandası vardı. Assur gücü ve egemenliği, kralın huzuruna çıkılan saraylar, taht odaları ve kabul salonlarındaki savaş, şiddet ve katliam görüntüleri ile kendini buluyordu. Antik Mısır dünyasında tanrıların toplum karşısında ikna ediciliği ve çekiciliği yüksekti. Sanat ve yazılı kaynaklar, güç ve otoritenin gösterilmesi, aktarılması için yaygın bir şekilde kullanılmıştı. Hükümdar; icraatları, başarıları ve önemli yönleri öne çıkartılarak kendi halkına ve diğer ülkelere ideal bir önder olarak gösterilirdi. Mısır propagandasında kral insanüstü vasıflara, doğaüstü bir güce ve cesarete sahipti.

Türkçe

Temmuz - Ağustos 2002

124 Sayfa

18,50 x 27 cm