Modernliği Dokumak Bir Batı Anadolu Köyünde Hayat, Aşk, Emek

Kitap, Doğal Boya Araştırma ve Geliştirme Projesi’nin (DOBAG) yürütüldüğü bir halı dokuma kooperatifinin yer aldığı Örselli köyünde Kimberly Hart’ın “katılımcı-gözlemci” olarak on yıl (1998-2008) sürdürdüğü etnografik araştırmalara dayanan bir dizi makaleden oluşuyor.

Amerikalı antropolog Kimberly Hart’ın Batı Anadolu’nun Yuntdağ bölgesinde yürüttüğü araştırmaya yaslanan bu kitap, kırsal bir yörede gelenek ve modernliğin kurgulanması, kalkınma projelerinin toplumsal dönüşümde oynadığı rol, evlilik ritüelleri ve akrabalık ilişkileri, kente göç, sosyo-ekonomik farklılıkların oluşturduğu kaygılar ve bunların dini pratiklere yansıması gibi farklı olguları ele alıyor. Kitap, Doğal Boya Araştırma ve Geliştirme Projesi’nin (DOBAG) yürütüldüğü bir halı dokuma kooperatifinin yer aldığı Örselli köyünde Kimberly Hart’ın “katılımcı-gözlemci” olarak on yıl (1998-2008) sürdürdüğü etnografik araştırmalara dayanan bir dizi makaleden oluşuyor. Kooperatifin gelişimi ve gerilemesi, köyde toplumsal hafıza ve gelenek fikrinin kurgulanması, toplumsal cinsiyet, iktidar ve hane ilişkileri ve İslami pratikler kitabın farklı bölümlerinin ana temaları arasında. Hart’ın hem köylüler gibi giyinen ve Türkçe konuşan birisi olarak “onlardan biri,” hem de Amerikalı bir araştırmacı sıfatıyla “yabancı” bakış açısından gözlemlerine dayanan bu eser, antropoloji, sosyoloji ve ilgili sosyal bilim dallarında çalışan akademisyenler ve öğrenciler için önemli bir kaynak. Kitap, Batı Anadolu’nun kırsal bir yöresindeki gündelik yaşama dair bilgi edinmek isteyen okuyucuların da ilgisini çekecek nitelikte.

İÇİNDEKİLER

Teşekkür

Giriş

Saha Çalışmasında Ele Alınan Problem

Birinci Bölüm

Modernliği Dokumak, Halıları Pazarlamak: Örselli Köyü’nde Kolektif Hafıza ve Meydan Okunan Gelenek

Gelenek Fikirleri ve Gelişme

Hafıza, Gelenek ve DOBAG

Gelenek ve Hafıza Paradoksları

Müzelik: Geçmişi Nesneleştirmek

“Sizin Hiç Güzel Geleneğiniz Yok”

Etnografik Bir Hikâye

Sonuç

İkinci Bölüm

Bir Kadın Kooperatifinde Çatışmalar ve Açmazlar

Harald Böhmer ve Josephine Powell DOBAG’ı Kuruyor

Bilge Taner’in Kültürel Tercümesi

Toplumsal Cinsiyet, Güç Kazanma ve Faillik

Toplumsal Cinsiyete Dayalı Maddî Stratejiler ve Kooperatif

İktidarın Toplumsal Cinsiyete Dayalı Sınırları

Yeni Tüketim Pratikleri ve Dokumacılığın Metalaşması

Sonuç

Üçüncü Bölüm

Görücü Usulü Aşk: “Eş Seçimi”nin Çelişkileri

Modernliğin Düşünümselliği: Yaşanan İdeolojiler ve Etnografik Pratik

Yuntdağ ve Örselli Köyü

Romantik Aşka ve Modernliğe Akademik Yaklaşım

Örselli’de Aşk ve Evlilik

Geçmişte ve Günümüzde Evlilik Pratikleri

Evlilikte Hısımlık Ağları: Ali ile Fadime, Gül ile Hasan

Armağanlar ve Evlilik Müzakereleri

Sonuç

Dördüncü Bölüm:

Dindarlığın İcrası ve İslamî Modernlik

Zekât ve Hayır

Ekonomik Kalkınma ve Cemaat

Dindarlık ve Zenginlik

Zeytinyağı

Ulus, Sünni İslam ve Dinî Hareketler

İslam, Ahlak ve Toplumsal Eleştiri

Sonuç: Türk-İslam Modernliği

Beşinci Bölüm:

Evden Kaçmanın Ekonomisi ve Ahlakı

Örselli Köyü’nde Toplumsal Cinsiyet ve Kooperatif

Üretim Mekânı Olarak Hane

İslam, Ahlak ve Sosyal Eleştiri

Evlilik

Evden Kaçma

Şebnem’in Hikâyesi

Yıldız’ın Hikâyesi

Sonuç

Altıncı Bölüm

Batı Anadolu’dan Göç Edenler Arasında Modernist Arzular

“Biz geziyoruz, onlar çalışacak”

Köyle İlgili Sorun: İdeoloji

Köyle İlgili Sorun: Maddî Koşullar

Göçün İki Biçimi

Gelin Gitti

Göç Etti

Sonuç

Yedinci Bölüm

Bir Halı Dokuma Kooperatifinin Çöküşü

Yuntdağ Kooperatifinin Kuruluşu

Ahmet Çınar

Anneler, Kızlar ve Eşitsizlik Sorunu

2003 Sonrasında Kooperatifin Gerileyişi

Sigortalılık

Sonuç

Sonsöz

Araştırma Fikirleri ve Yeni Güzergâhlar

Kaynakça