Yahudi Kutsal Metinlerinde Havva

Havva, Yahudi dininde önemli bir figürdür. Havva Yahudilik'te kadının sosyal ve kültürel hayattaki rolünü temsil etmektedir. Tekvin'de “Yaratılış” ve “İlk günah” ile ilgili geçen ifadeler erkek ve kadın cinsinin anlam ve değeri üzerinde belirleyici rol oynamıştır
Tekvin'de yaratılışla ilgili iki farklı anlatım vardır. Bu yaratışla ilgili birinci anlatım olan “Ruhban” metne göre kadın ve erkek aynı zamanda Tanrı'nın suretinde yaratılmıştır. Cinsiyet ayrımı ya da bir cinsin diğerine egemenliği yoktur. Tanrı'nın sureti erkekle bağdaşlaştırılmamış ve tüm insan ırkı Tanrı suretinde yaratılmıştır. Fakat ikinci anlatım olan “Yahvist” metne göre ise Tanrı Adem'i kaburga kemiğinden yaratmıştır. Bu anlatımda kadının yaratılışının sebebi erkeğin yalnızlığını gidermek ve ona yardımcı olmaktır. Erkeğin önce yaratılmış olmasının kabul görmesi, kadının sonradan gelen olarak itaatkârlığını meşrulaştırmaktadır. Yahudi geleneğinde baskın kadın algısının ve kadın erkek rollerinin oluşumunda Yahvist yaratılış hikâyesinin önemli bir etkisi vardır
Bir nevi kadının sembolü olan Havva'nın konumunun ikincil plana atıldığını anlamamıza yardımcı olan ikinci ifade ise “ilk günah”tır. Adem ve Havva Aden'de mutlu bir şekilde günlerini geçirirken, Havva'nın Tanrı'nın yasak kıldığı ağaçtan yemesi ve Adem'i ayartması sonucunda suçu tescillenmiştir. İlk günahın müsebbibi Havva olması nedeniyle Tanrı tarafından bazı yaptırımlara maruz bırakılmıştır. İlk günah işlenmesi ve bu günahın failinin Havva olması dolayısıyla Yahudi dininde kadının konumu olumsuz bir imaja bürünmüş ve kadın adeta günah keçisi ilan edilmiştir. Kadının bu olumsuz imajı Yahudilik'te erkeğin sorumluluğunu artırmış ve kadınların ancak erkeğe bağlı kalırlarsa olumsuz durumlarının kontrol altına alınacağı ifade edilmiştir. Buna sebep ise tüm kötülüklerin başı olarak, Havva'nın neden olduğu yasak ağaçtan yeme suçu gösterilmiş ve kadınların ayartıcı olduğu belirtilmiştir.

Türkçe

2022

181 Sayfa

 13,50 x 21 cm