175 gümüş Roma sikkesi istifi, 2021’de Toskana’daki Livorno yakınlarında bulundu. C: Franco Sammartino

İtalya’nın Toskana bölgesinde bulunan ve çoğunlukla MÖ 1. yüzyıla tarihlenen gümüş sikkeler, Roma tarihinin çalkantılı bir dönemine işaret ediyor.

İtalya’da bir ormanda ortaya çıkarılan 175 gümüş sikke, bir Roma iç savaşı sırasında güvenli bir şekilde saklanmak üzere buraya gömülmüş olabilir.

Sikkeler, Romalı general Lucius Cornelius Sulla’nın Roma Cumhuriyeti liderleri arasındaki düşmanlarına karşı İtalya genelinde kanlı bir savaş verdiği yıl olan MÖ 82’ye ait gibi görünüyor. Bu savaş, Sulla’nın zaferiyle ve kendisinin Roma devletinin diktatörü olarak yükselişiyle sonuçlanmıştı.

Bugünün parasıyla on binlerce dolara eşdeğer olan 175 gümüş Roma denarius’u koleksiyonunu araştıran arkeologlar, bunun daha sonra savaşta öldürülen Romalı bir asker tarafından gömülmüş olabileceğini öne sürüyor.

Ancak Newcastle Üniversitesi’nde profesör olan tarihçi Federico Santangelo, çalkantılı zamanlarda parasını güvende tutmak isteyen bir iş adamı tarafından da gömülmüş olabileceğini söylüyor. Araştırma ekibine dahil olmayan Santangelo, “Prensipte mümkün olsa da, bu paranın izini bir askere kadar takip etmemiz gerektiğini düşünmüyorum.” diyor.

Arkeologlar, sikkelerin MÖ 82’de savaş sırasında onları güvende tutmak için kasıtlı olarak küçük bir pişmiş toprak çömlekle gömüldüğünü düşünüyorlar. C: Franco Sammartino

Bu tür gümüş sikke yığınlarının kronolojisi, birçoğunun savaşlar ve ayaklanmalar sırasında gömüldüğünü gösteriyor. “Bazı insanlar kriz zamanlarında para zulalarını gömdüler ve her ne sebeple olursa olsun geri alamadılar.”

Araştırmacılar, pişmiş toprak bir çömleğe gömülmüş sikke koleksiyonunu 2021 yılında keşfettiler, ancak bölgenin tamamen araştırılabilmesi için bunu gizli tuttular.

Arkeolog olan Lorella Alderighi, sikkelerin bir arkeoloji grubunun üyesi tarafından Toskana’daki Livorno şehrinin kuzeydoğusundaki yeni kesilmiş bir ormanlık alanda bulunduğunu söylüyor. Arkeolojik araştırmalar, en eski sikkelerin MÖ 157 veya 156’ya tarihlendiğini, en yenilerinin ise MÖ 83 veya 82’ye ait olduğunu ortaya çıkardı.

Bölge, muhtemelen şimdi olduğu gibi, bir bataklığa bakan küçük bir tepenin üzerinde ormanlıktı. Bir Roma çiftliğinin kalıntıları daha önce yaklaşık 1 kilometre uzaklıkta bulunmuştu. “Bu sikkeler kesinlikle gizlenmişti. Değerli eşyaları saklamanın en kolay yolu, onları kimsenin bulamayacağı evlerden uzağa, yer altına gömmekti.”

Sikkeler ilk olarak ormanda yürüyüş yapan biri tarafından tesadüfen keşfedildi. C: Lorella Alderighi

Ama sikkeleri kim gömdüyse, onları geri almak için asla geri dönmedi. Alderighi, sahibinin çatışmalara karışmış bir Romalı asker olabileceğini öne sürüyor. “Bu paralar, askerlik görevi sırasında eve dönen bir askerin birikimi olabilir. Belki de kendi çiftliğini satın alıp kurmak için faydalı bir meblağ oluşturdukları için onları saklamıştı.”

Çalkantılı zamanlar

Alderighi, istifin İtalyan tarihinin sıkıntılı bir döneminde gömüldüğünü söylüyor. Birkaç yıl öncesinde İtalya, Roma ile İtalyan müttefikleri arasındaki Sosyal Savaş’ın pençesine düşmüşken, MÖ 82’de Sulla, Roma’daki düşmanlarıyla yüzleşmek için Asya’dan lejyonlarıyla yeni dönmüştü ve MÖ 87’de halk düşmanı ilan edildi.

“Çok çalkantılı bir tarihi dönemdi. Sulla’nın askerleri güneyden kuzeye doğru ilerlerken bölgeleri fethetti. Ancak orta İtalya ve Toskana henüz fethedilmemişti.”

İtalya’da bu tür birkaç sikke istifi bulundu; Araştırmalar, birçoğunun savaş veya ayaklanma zamanlarında gömüldüğünü gösteriyor. C: Pisa-Livorno Superintendency of Archaeology

Santangello, Sulla’nın MÖ 82’nin sonlarında kazandığı zaferin, daha sonraki Roma hükümdarları için neredeyse bir “formül” olduğunu söylüyor.

Sulla’nın zaferini yaklaşık 30 yıl sonra Julius Caesar ile Sulla’nın vekili olarak iktidara gelen Gnaeus Pompeius Magnus arasında çok daha büyük bir Roma iç savaşı izledi. Ve Caesar’ın bu savaştaki zaferi, doğrudan ilk Roma imparatoru olan Augustus’un MÖ 27’de iktidara gelmesine yol açtı.

Santangello, “İç savaşın galibi olarak çıkanın, – belki kanunen değil, ama gerçek hayatta kesinlikle – Roma’nın efendisi olacağı herkes için fazlasıyla açıktı.” diyor.

Live Science. 20 Nisan 2023.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >