Blog

4000 yıl önce Hayber’in surlarla çevrili vahasının kuzey kesimindeki sur ağının dijital olarak rekonstrüksiyonu. C: Khaybar Longue Durée Archaeological Project, M. Bussy & G. Charloux

Kuzey Arabistan Çölü vahalarında MÖ 4. ve 3. bin yıllarda yerleşik popülasyonlar yaşıyordu. Bu döneme kadar uzanan bilinen en uzun vahalardan biri olan Hayber Vahası’nı çevreleyen bir sur duvarı, bilim insanlarından oluşan bir ekip tarafından kısa süre önce ortaya çıkarıldı.

Surlarla çevrili bu yeni vaha, Tayma vahasıyla birlikte Suudi Arabistan’ın en büyük iki vahasından biri.

Tunç Çağı’na kadar uzanan surlarla çevrili bir dizi vaha halihazırda belgelenmiş olsa da, bu büyük keşif, kuzeybatı Arabistan’daki insan yerleşimine yeni bir ışık tutuyor ve İslam öncesi dönemdeki yerel sosyal karmaşıklığın daha iyi anlaşılmasını sağlıyor.

Saha araştırmaları ve uzaktan algılama verilerini mimari çalışmalarla çapraz referanslayan ekip, surların orijinal boyutlarını 14,5 kilometre uzunluğunda, 1,70 ila 2,40 metre kalınlığında ve yaklaşık 5 metre yüksekliğinde tahmin etti.

Bugün orijinal uzunluğunun yarısından biraz daha kısa olarak (yüzde 41, 5,9 kilometre ve 74 burç) korunmuş olan bu devasa yapı, yaklaşık 1.100 hektarlık kırsal ve yerleşik bir alanı çevreliyordu.

Suudi Arabistan’da bulunan burçlu surun bir kısmı. C: Khaybar LDAP K. Guadagnini

Kazılar sırasında toplanan örneklerin radyokarbon tarihlemesi esas alınarak, surun inşa tarihinin MÖ 2.250 ile 1.950 yılları arasında olduğu tahmin ediliyor.

Araştırma, Hayber Vahası’nın açıkça kuzeybatı Arabistan’daki duvarlarla çevrili vahalar ağına ait olduğunu doğruluyor. Bu surların keşfi aynı zamanda neden inşa edildiğine ve onu inşa eden nüfusların doğasına, özellikle de vaha dışındaki nüfuslarla ilişkilerine ilişkin soruları da gündeme getiriyor.

Makalenin baş yazarı Guillaume Charloux, “Sur çeşitli nedenlerle yapılmış olabilir. Olası amaçlardan biri göçebelerin baskınlarına karşı askeri savunmaydı.” diyor.

Bilim insanları, suru inşa edenlerin bunu kendi bölgelerini belirlemek ve ani su baskınlarına karşı korunmak için kullanmış olabileceğini belirtiyor. Ekip, Arap Yarımadası’nda başka müstahkem vaha örneklerinin de bulunduğunu ve bunun, popülasyonların daha yerleşik hale geldiğine dair bir işaret olabileceğini söylüyor.

Charloux, suru inşa etmek için 164.000 metreküp taş ve tuğlanın ve yaklaşık 250 kişinin dört yıl boyunca çalışması gerektiğini söylüyor.

Royal Commission for AlUla. 10 Ocak 2024.

Makale: Charloux, G., Shabo, S., Chung-To, G., Depreux, B., Guermont, F., Guadagnini, K., … & AlMushawh, M. (2024).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >