Blog
Arkeologlar, 7000 yıllık pamuk kalıntılarına ulaştılar
Tekstil ürünlerinin organik maddeler içermesi arkeologların bu materyallere ulaşmasında en büyük engel teşkil ediyor.
www.arkeonews.com
İnsan için giyinme, yeme, içme, barınma kadar önemli bir ihtiyaçtır. Yerleşik düzene geçen insan, giyim ihtiyacını karşılamak için hayvanların deri ve kıllarından, bitkilerin liflerinden yararlanmıştır.
Tekstil ürünlerinin organik maddeler içermesi arkeologların bu materyallere ulaşmasında en büyük engel teşkil ediyor.
Binlerce yıl toprak altında kalan tekstil ürünlerinin parçalanması bilgi edinmekte sıkıntı yaratıyordu. Ancak teknolojinin gelişmesi arkeologlara, liflerin dokunup dokunmadığını belirlemek için kalıntıları ayrıntılı olarak anlamak da dahil olmak üzere, organik kalıntıların mikroskobik miktarlarını incelemek için benzeri görülmemiş yollar sunuyor.
Mikro kalıntı analizi bu tarz yeni teknoloji alanlarından biridir ve geçtiğimiz günlerde İsrailli arkeologlar bu yöntem ile Yakın Doğu’da en eski pamuk kalıntılarını keşfettiler.
Yakın Doğu’da en eski pamuk kalıntılarına Ürdün Vadisi’ndeki 7.000 yıllık bir kasaba olan Tel Tsaf’taki kazılar sırasında ulaşıldı.
Tel Tsaf’ın doğuya doğru görünümü, arka planda Ürdün dağları. Fotoğraf Haifa Üniversitesi
Kibbutz Tirat Tzvi yakınlarında bulunan Tel Tsaf, en eski gıda depolama alanlarına ve sosyal bira içme ritüel izlerinin görüldüğü yer olarak biliniyor.
Çalışma ekibinde yer alan Haifa Üniversitesi’ndeki Zinman Arkeoloji Enstitüsü’nden Prof. Danny Rosenberg, Pazar günü The Times of Israel’e verdiği demeçte, “Tsaf, organik malzemelerin inanılmaz bir şekilde korunduğu bir sitedir” dedi.
Rosenberg, antik kentin içindeki çömleklerden, aletlerden ve diğer noktalardan kazınan tortuları toplamak için Amerika Birleşik Devletleri ve Almanya’dan araştırmacılarla birlikte çalıştı ve lif kalıntılarını tanımlamak için bu tortuları yüksek güçlü mikroskoplar altında inceledi.
Keşif; Yakın Doğu’da pamuk kullanımının en eski kanıtını ortaya koydu
Daha önce, tarihçiler tarih öncesi zaman dilimlerinde bu bölgedeki kumaşların çoğunlukla keten ve keten gibi diğer bitki maddelerinden ve binlerce yıl sonra saç veya yün de dahil olmak üzere hayvanlardan elde edilen ürünlerden yapıldığına inanıyorlardı. Pamuk bu bölgeye özgü olmadığından, araştırmacılar için bir sürpriz oldu ve Tel Tsaf’ın küresel bir ticaret merkezi olarak önemine işaret ediyor.
Rosenberg, “Tekstil hayatımız için çok zorunlu… Tarih öncesi zamanlarda, [tekstil] sadece giyim değil, aynı zamanda avcılık ve balıkçılık gibi başka şeylerle de ilgiliydi …”
Pamuk, İndus Vadisi’nden gelmiş olabilir
Tel Tsaf’ta pamuk lifi kalıntılarının keşfi, Yakın Doğu’da pamuk kullanımının en eski kanıtıdır. Pamuğun, bu dönemde pamuğu evcilleştirmeye başlayan dünyanın tek bölgesi olan İndus bölgesinden, şimdi günümüz Pakistan’ından gelmiş olması muhtemeldir. Rosenberg, pamuğun İndus bölgesinden geldiğinden emin olamayacaklarını, ancak antik dünyada pamuk geliştirmek için diğer tek yerin Afrika’da olduğu ve binlerce yıl sonrasına kadar olmadığı göz önüne alındığında en iyi hipotezleri olduğunu söyledi.
Tel Tsaf’ta mikroskobik pamuk kalıntıları, mikro kalıntı analizi kullanılarak keşfedildi. (Haifa Üniversitesi)
Rosenberg, “Elyaf aramamız gerektiğine dair ipuçlarımız vardı, ancak lifler ve tekstiller bölgemizde yaygın olarak çalışılan bir konu değil” dedi. Sitenin mikroskobik düzeyde önemli keşifler yapma fırsatları açısından zengin olduğunu söyledi, ancak bu, araştırmacıların 100 miligram kadar küçük (bir damla sudan daha küçük) kir örneklerini elemelerini gerektiriyor.
İlk olarak, arkeologlar kazıda, bir gıda kabının içi gibi organik kalıntılara sahip olması muhtemel bir nokta tespit ederler. Daha sonra, araştırmacılar kabın içindeki kalıntıları dikkatlice sıyırır, infoil içine sarar ve sadece steril laboratuvar ortamında açılacak plastik bir torbaya kapatır.
Toprak tortuları, Stanford Üniversitesi’nde Profesör Li Liu liderliğindeki bir ekip tarafından incelendi ve Little Rock’taki Arkansas Üniversitesi’nden ve Almanya’nın Hannover Eyalet Müzesi’nden araştırmacılar tarafından mikro kalıntı analizi adı verilen bir süreç kullanılarak desteklendi. Tortular bazen istenmeyen kiri çözmek ve diğer organik kalıntıların slaytlara yerleştirilmesine ve mikroskop altında incelenmesine izin vermek için kimyasal olarak manipüle edilir.
Bu kadar küçük ölçekte çalışırken kontaminasyon büyük bir korkudur, ancak Rosenberg, numunelerinin hiçbirinin modern kıyafetlerin çoğunu oluşturan ve kontaminasyonu gösteren sentetik lifler içermediğini söyledi.
Gelecekte, pamuğun gerçekten Pakistan’dan olup olmadığını doğrulamak için pamuk lifi kalıntılarından DNA çıkarmaya çalışacaklar. Rosenberg, bir sonraki kazı mevsimine bağlı olarak, hayvan kemiklerine ve bazı insan kalıntılarına ek olarak, sahada bulunan zeytin tohumlarından ve baklagillerden DNA çıkarmaya çalışmayı umduklarını söyledi.
Kapak fotoğrafı Haifa Üniversitesi
By Leman Atuntaş
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >