Blog

Brezilya’nın dört farklı bölgesini kapsayan araştırma, daha büyük iskeletler ve kıyıda inşa edilmiş ünlü kabuk ve kılçık tepeleri de dahil olmak üzere 34 fosilden genomik verilerin analizini gerçekleştirdi. C: André Strauss

Yeni araştırmalar, São Paulo eyaletinde (Brezilya) bulunan en eski insan iskeleti olan Luzio’nun, en az 16.000 yıl önce Amerika’ya yerleşen ve günümüzün tüm Yerli halklarına yol açan atasal nüfusun soyundan geldiğini ortaya koyuyor.

Çalışma, Brezilya’daki en büyük arkeolojik genomik veri setine dayanarak, aynı zamanda, Brezilya arkeolojisinin “sambaqui” olarak bilinen ikonlarını, meskenler, mezarlıklar ve bölgesel sınırlar olarak kullanılan deniz kabuklarından ve kılçıklardan oluşan devasa yığınları inşa eden en eski kıyı topluluklarının ortadan kaybolmasına da bir açıklama getiriyor. Arkeologlar genellikle bu anıtlardan deniz kabuğu tepecikleri veya mutfak çöplükleri olarak söz ederler.

São Paulo Üniversitesi Arkeoloji ve Etnoloji Müzesi’nde (MAE-USP) bir arkeolog ve çalışmanın baş araştırmacısı olan André Menezes Strauss, “And medeniyetlerinden sonra, Atlantik kıyısı sambaqui inşaatçıları, sömürge öncesi Güney Amerika’da en yüksek demografik yoğunluğa sahip bir topluluktu. Binlerce yıl boyunca ‘sahilin kralları’ydılar. Yaklaşık 2.000 yıl önce aniden ortadan kayboldular.” diyor.

Araştırmacılar, Brezilya kıyılarının dört farklı bölgesinden alınan 34 örneğin genomlarını analiz ettiler. Fosiller en az 10.000 yaşındaydı. Bu kalıntılar, sekiz lokasyondan ve diğer sambaqui bölgelerinden geliyordu (Cabeçuda, Capelinha, Cubatão, Limão, Jabuticabeira II, Palmeiras Xingu, Pedra do Alexandre and Vau Una).

Bu malzeme, Levy Figuti liderliğindeki bir grup tarafından Ribeira de Iguape vadisindeki Capelinha nehri çöplüğünde bulunan São Paulo’nun en eski iskeleti olan Luzio’yu içeriyordu. Kafatasının morfolojisi, Güney Amerika’da bugüne kadar bulunan en eski insan fosili olan ve yaklaşık 13.000 yıl öncesine ait olan Luzia’nınkine benziyor. Araştırmacılar, bunun yaklaşık 14.000 yıl önce şimdiki Brezilya’ya yerleşen günümüz Amerika yerlilerinden biyolojik olarak farklı bir popülasyona ait olabileceğini düşündüler, ancak yanıldıkları ortaya çıktı.

Strauss, “Genetik testler, Luzio’nun bir Tupi, Quechua veya Cherokee gibi bir Amerika yerlisi olduğunu ortaya çıkardı. Bu, hepsinin aynı olduğu anlamına gelmez, ancak küresel bir bakış açısıyla, hepsi Amerika’ya 16.000 yıl önce gelen tek bir göç dalgasından türemişti. 30.000 yıl önce burada başka bir popülasyon varsa, bu gruplar arasında torun bırakmadı.” diyor.

Başka bir soru da aynı şekilde Luzio’nun DNA’sı tarafından yanıtlandı. Nehir çöplükleri kıyıdakilerden farklıydı, bu nedenle buluntu, daha sonra ortaya çıkan devasa klasik sambaqui’lerin doğrudan atası olarak kabul edilemez. Bu keşif, iç bölgeye ve kıyı boyunca olmak üzere iki farklı göç olduğunu gösteriyor.

Sambaqui mimarlarına ne oldu ?

Genetik materyalin analizi, özellikle güneydoğu ve güneydeki kıyı toplulukları arasında, kültürel benzerliklere ancak önemli biyolojik farklılıklara sahip heterojen toplulukları ortaya çıkardı.

Strauss, “2.000’lerde yürütülen kafatası morfolojisi çalışmaları, bu topluluklar arasında ince bir farka işaret etmişti ve genetik analizimiz bunu doğruladı. Bunun nedenlerinden birinin, bu kıyı popülasyonlarının izole kalmadığını, iç topluluklarla ‘genleri takas ettiğini’ keşfettik. Binlerce yıl boyunca, bu süreç sambaqui’ler arasındaki bölgesel farklılıklara katkıda bulunmuş olmalı.” diyor.

Holosen’in ilk avcı-toplayıcılarını içeren bu kıyı uygarlığının esrarengiz bir şekilde ortadan kaybolmasıyla ilgili olarak, DNA örneklerinin analizi, tüm popülasyonların Avrupa Neolitik ikamesinin aksine, dünyanın bu bölgesinde olan şeyin, kabuk çöplüklerinin yapımında bir düşüş ve sambaqui inşaatçıları tarafından çömlek yapımına başlanmasıyla birlikte bir uygulama değişikliği olduğunu açıkça gösterdi.

Örneğin, dönemin en sembolik bölgesi olan Galheta IV’te (Santa Catarina eyaleti) bulunan genetik materyal, kabuklardan değil, seramikten kalıntılara sahipti ve bu açıdan klasik sambaqui’lere benziyor.

Strauss, “Bu bilgi, sambaqui çanak çömlek parçalarını analiz eden ve söz konusu kapların evcilleştirilmiş bitkileri değil, balıkları pişirmek için kullanıldığını tespit eden 2014 tarihli bir çalışmayla tutarlı.” diyor.

FAPESP. 31 Temmuz 2023.

Makale: Ferraz, T., Suarez Villagran, X., Nägele, K.et al.(2023).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >