Blog

İngiltere, Oxfordshire’daki Dewars Farm Quarry’de bulunan ve “dinozor otoyolu”nun bir parçası olan beş geniş patikada ortaya çıkarılan bir dinozor ayak izinin görünümü. C: Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi ve Birmingham Üniversitesi

Oxford ve Birmingham Üniversiteleri’nden araştırmacılar, Orta Jura Dönemi’ne (yaklaşık 166 milyon yıl önce) tarihlenen ve dev bir “dinozor patikası” oluşturan yüzlerce farklı dinozor ayak izinin yer aldığı geniş bir taş ocağı zeminini ortaya çıkardı.

Dewars Farm Taş Ocağı’nda yapılan kazılarda, 150 metreden uzun olan bir tanesiyle birlikte beş büyük “iz yolu” keşfedildi. Çevrede daha fazla iz yolunun varlığına dair bulgular da tespit edildi. İzlerin bir kısmı, 9 metre uzunluğundaki yırtıcı dinozor Megalosaurus ve onun iki katı büyüklüğündeki otçul dinozorlara ait.

İzlerin dört tanesi, uzun boyunlu ve otçul dinozorlar olan sauropodlar tarafından oluşturulmuş. Muhtemelen 18 metre uzunluğa ulaşabilen Cetiosaurus türüne ait olduğu düşünülen bu dinozorlar, Diplodocus ile akraba. Beşinci iz yolu ise, üç parmaklı büyük ayak izleri ve pençeleriyle tanınan yırtıcı theropod dinozor Megalosaurus’a ait. İzlerin bir kısmının otçul ve yırtıcı izlerinin kesişmesi, bu iki türün nasıl etkileşime girmiş olabileceği sorusunu gündeme getiriyor.

İlk Tanımlanan Bir Türün İzleri

1824 yılında bilimsel olarak tanımlanan ilk dinozor olan Megalosaurus, dinozor biliminin 200 yıllık tarihini başlatmıştı. Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nden omurgalı paleontolog Dr. Emma Nicholls, “Bilim insanları Megalosaurus’u dünyanın herhangi bir dinozorundan daha uzun süredir araştırıyor, ancak bu yeni keşifler, bu hayvanlar hakkında hâlâ keşfedilecek çok şey olduğunu kanıtlıyor” diyor.

Pençeli büyük üç parmaklı ayaklarıyla tanınan etçil bir dinozor olan Megalosaurus olduğuna inanılan bir ayak izi. C: Caroline Wood/Oxford Üniversitesi

Olağanüstü Korunma Durumu ve Yeni Teknikler

İzler, taş ocağında çalışan Gary Johnson’ın zemin temizliği sırasında aracının altında hissettiği “olağandışı çıkıntılar” sayesinde fark edildi. Uzmanların çağrılmasıyla başlayan kazı çalışmaları, Haziran 2024’te Oxford ve Birmingham Üniversiteleri öncülüğünde bir hafta boyunca devam etti. 100’den fazla kişilik ekip, yaklaşık 200 ayak izini titizlikle açığa çıkararak, drone fotoğrafçılığıyla detaylı 3B modeller oluşturdu.

Birmingham Üniversitesi mikropaleontoloji profesörü Kirsty Edgar, “Bu ayak izleri, dinozorların hareketleri, etkileşimleri ve yaşadıkları tropikal ortam hakkında inanılmaz bir pencere sunuyor” diyor.

Haziran 2024’te İngiltere’de bir haftalık kazı sırasında beş patika boyunca yaklaşık 200 dinozor ayak izi ortaya çıkarıldı. C: Birmingham Üniversitesi

Yeni Keşifler ve Tarihi Bağlantılar

1997 yılında bölgedeki başka bir taş ocağında, bazıları 180 metreye ulaşan 40’tan fazla iz yolu keşfedilmişti. O dönem, bu bulgular Orta Jura Dönemi’nde Britanya’da hangi dinozor türlerinin yaşadığına dair önemli bilgiler sunmuştu. Ancak, eski alanın büyük ölçüde erişilemez olması ve dijital fotoğrafçılık ile drone teknolojilerinin henüz kullanılmıyor olması, kayıtların sınırlı kalmasına neden olmuştu.

Yeni keşifler, bölgenin önemini artırıyor ve modern teknolojiler sayesinde bu izler, daha önce hiç olmadığı kadar detaylı bir şekilde belgelenebiliyor. Birmingham Üniversitesi paleobiyoloji profesörü Richard Butler, “Bu alan, ulusal doğal mirasımızın önemli bir parçası. 3B modellerimiz, bu büyüleyici geçmiş parçasının gelecekteki araştırmalara erişilebilir olmasını sağlayacak” diyor.

Kapsamlı Belgeler ve Eğitim İçin Potansiyel

Kazı sırasında, ayak izlerine dair 20.000’den fazla görüntü oluşturuldu. Bu materyaller, dinozorların nasıl yürüdüklerine, ne kadar hızlı olduklarına ve aralarında nasıl bir etkileşim olabileceğine dair değerli bilgiler sunabilecek.

Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nden yer bilimci Dr. Duncan Murdock, “Korunma durumları o kadar detaylı ki, dinozorların çamura bastığında nasıl iz bıraktığını görebiliyoruz. Diğer fosiller, yuvalar, kabuklar ve bitkilerle birlikte, dinozorların yürüdüğü çamurlu lagün ortamını canlandırabiliriz” diyor.

Dinozor izlerini ortaya çıkaran araştırma ekibi. C: Birmingham Üniversitesi

Keşif Kamuya Sunulacak

Keşif, BBC’nin “Digging for Britain” programının yeni sezonunda izleyicilere sunulacak. Program, 7 Ocak 2025’te iPlayer’da ve 8 Ocak’ta BBC2’de yayınlanacak. Ayrıca, Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nde açılacak “Breaking Ground” sergisinde bu keşfe yer verilecek. Ziyaretçiler, kazı sahasından fotoğraf ve videoları görmenin yanı sıra paleontologların en yeni tekniklerini öğrenme fırsatı bulacak.

University of Oxford. 2 Ocak 2025.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >