Endonezya’nın Sulawesi Adası’nda yeni bulunan 50.000 yıllık taş aletler, erken insanların yayılımlarına dair önemli bilgiler veriyor.

Hem yeni eserleri ortaya çıkarmak, hem de daha önce belirlenen tarihleri gözden geçirmek isteyen araştırmacılar, otuz yıl sonra Leang Burung 2 olarak bilinen bölgeye yöneldi.

Sulawesi Adası’nda bulunan ve Geç Pleistosen Çağı’na ait olan Leang Burung 2 adlı kaya sığınağında, Adam Brumm ve ekip arkadaşları tarafından yapılan araştırmalara göre, erken insan iskanına dair yeni kanıtlar ortaya çıktı.

Avustralya’nın erken yerleşim tarihlerine dayanarak, Sulawesi adasının, modern insanların 65.000 yıl öncesindeki yayılım rotalarında önemli bir basamak taşı olduğu varsayılıyor.

Sulawesi’deki Leang Burung 2 kireçtaşı kaya sığınağı, kıta Asya ve Avustralya’nın engin okyanus bölgesi olan “Wallacea”, uzun zamandır erken insan yayılımlarını anlamamız için büyük önem taşıyor.

1975 yılında Leang Burung 2’de ortaya çıkarılan eserlerin  25.000 ila 34.000 yıl önce yapıldığı düşünülmüştü. Ancak, ne ana kayaya, ne de kültür izi olmayan tabakalara ulaşılmadan kazı çalışmaları sona ermişti.

Brumm ve ekip arkadaşları, hem eski bulguların ne anlama geldiğini ve  hangi yıllara ait olduğunu teyit edebilmek, hem de üç metre daha derine inip farklı eserleri gün yüzüne çıkarabilmek için Leang Burung 2 bölgesini yeniden araştırmaya başladı.

Bu çalışmaya göre, tortul tabakanın üst katmanları, farklı zamanlara aitti. Dolayısıyla, 1975 yılında bulunan eserler, düşünülenin aksine çok daha yeni bir tarihte yapılmış olabilirdi. Ancak yeniden gerçekleştirilen çalışmalar, söz konusu tabakanın daha alt katmanlarında arkaik ince parçaların ve bir grup iri çakıl taşından yapılmış eserlerin, 50.000 yıl önceye tarihlendiğini gösteriyor. Yeni keşfedilen eserler, Endonezya ve çevresindeki kültürel evrimini ve insan yerleşiminin tarihini aydınlatıyor.

Bu eski aletleri yapanların kimliği bilinmiyor, fakat civar mağaralardaki 40.000 yıllık sanatı icra eden ilk modern insanların söz konusu aletleri yapmış olabileceği düşünülüyor. Aynı zamanda Sulawesi’de uzun süredir yaşayan daha eski insanlar veya insan akrabalarının ayrı bir popülasyonu da bu eserleri üretmiş olabilir.

Araştırmacılar, son bulguların da en alt katmana ait olmadığını belirtiyor. Yakın çevrelerde başka bir zaman diliminde gerçekleştirilecek incelemeler, hem daha eski eserleri, hem de üretildiği dönemi kesin bir biçimde doğrulayabilen parçaları gün yüzüne çıkarabilir.

Adam Brumm şöyle diyor: “Yaklaşık 50.000 yıl önce Leang Burung 2 kaya sığınağında yaşayan, Buz Çağı’nın avcı toplayıcı insanları ile ilgili arkeolojik kanıtları ortaya çıkardık. Bu eski kültür, hem taş aletlerden, hem de ilişkili faunal kalıntılardan anlaşılacağı gibi, yaklaşık 40.000 yıl önce incelikli bir mağara sanatını ortaya çıkaran modern avcı toplayıcıların kültür anlayışından tamamen farklıydı. Dolayısıyla belki de, yalnızca farklı bir kültürün üyeleri değil, aynı zamanda farklı bir insan türünün üyeleri olabilirlerdi.”

Popular-archaeology. 11 Nisan 2018.

Makale: Brumm A, Hakim B, Ramli M, Aubert M, van den Bergh GD, Li B, et al. (2018) A reassessment of the early archaeological record at Leang Burung 2, a Late Pleistocene rock-shelter site on the Indonesian island of Sulawesi. PLoS ONE 13(4): e0193025

www.arkeofili.com