2015 Mayıs ayında Palmira Antik Kenti’nin IŞİD tarafından ele geçirilmesi, insanlık mirası kalıntıların geleceği konusunda şüpheler uyandırmıştı. 2016 yılının Mart ayında Suriye ordusu antik kenti geri aldığında, buradaki bazı önemli anıtlar ayakta kalırken bazıları ise talan edilmişti. Uzmanlar yıkılan kalıntılarla birlikte Palmira’nın restore edilebileceğini umuyor.

Suriye Antik Eserler Müdürü Maamoun Abdelkarim, IŞİD tarafından yıkılan eserleri, enkazlarından tekrar inşa edeceklerine söz verdi. Abdelkarim, antik kentin tam rekonstrüksiyonunun beş yıl sürebileceğini belirtti fakat diğer uzmanlar, savaş hala devam ederken bu sürenin tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini söylüyor. Palmira Antik Kenti tarihsel açıdan önemli olduğu kadar, stratejik olarak da oldukça önemli bir noktada bulunuyor.

İşte IŞİD’din elindeyken zarar gören Palmira yapılarının listesi

1- Bel Tapınağı

Palmira’daki Bel Tapınağı’ndan geriye sadece, bu kemer kaldı. Bu tapınak, Lübnan’daki Baalbek Tapınağı ile birlikte Palmira’nın ve Ortadoğu’nun en önemli antik tapınaklarından biriydi. IŞİD, 2015 yılının Ağustos ayında tapınağı havaya uçurdu. Bu tapınaktaki iki iç kutsal mekanlar, Palmiralıların en üst düzey tanrısı Bel, güneş tanrısı Yarhibol ve ay tanrısı Aglibol’a adanmıştı.

2- Zafer Takı

Palmira’daki antik kalıntıların sembolü, şehrin ana caddesi Büyük Kolonad’ın iki bölümü ile bağlantılı olan üç kemerli zafer takı. IŞİD, 2015 yılının Ekim ayında takın orta tacını patlattı ve sadece yanındaki iki sütunu bıraktı. Roma İmparatoru Septimius Severus’a adına yapılan zafer takı, UNESCO tarafından en seçkin Palmira eserleri arasında gösterilmişti.

3- Baalşamin Tapınağı

MS. 17’de inşa edilen Baalşamin Tapınağı, yıkılmadan önce antik kentin en iyi korunmuş yapılarından biriydi. IŞİD bu yapıyı 2015 yılının Ağustos ayında patlattı. Baalşamin Tapınağı, Fenikelilerin fırtına ve gökyüzü tanrısına adanmıştı. Sütunlarında ise Yunanca ve Palmira yazıları bulunuyordu.

4- Sitadel

IŞİD üyeleri, kale girişine giden merdivenleri havaya uçurdu. 13. yüzyıla tarihlenen kale daha önce de zarar görmüştü fakat ana yapı hala ayakta.

5- El-Lat Aslanı

İslam öncesi Arap tanrıçasına adanan El-Lat aslanı, 15 ton ağırlığında ve 2000 yıllık. IŞİD, Palmira Antik Kenti’ni ele geçirmeden önce buradaki birçok heykel daha güvenli bölgelere götürülmüştü fakat El-Lat Aslanı taşımak için çok ağırdı. IŞİD, El-Lat Aslanını devirdiğinde aslanın burnu kırıldı fakat yine de tamamen yok olmaktan kurtuldu.

6- Roma Tiyatrosu

2. yüzyıla tarihlenen büyüleyici Roma tiyatrosu, IŞİD’in elindeyken büyük ölçüde zarar görmedi. Fakat IŞİD, 2015 yılı Temmuz ayında antik tiyatroda, çocuklar tarafından öldürülen 25 adamın videosunu yayımladı.

7- Büyük Kolonad

Palmira’nın sütun dizili ana caddesi Büyük Kolonad, IŞİD’in elindeyken çatışmalar sırasında ufak zararlar gördü. Bir kilometre boyunca uzanan sütunlu cadde, Bel Tapınağı ile kentin batı kapısını birbirine bağlıyor.

---

The Guardian

Arkeofili.com