Blog
Kaçak Tarihi Eserleri Satmak için Offshore Hesaplar Kullanılmış
Kaçak eser ticaretiyle suçlanan Douglas Latchford’un sattığı Kamboçya eserleri, Metropolitan Sanat Müzesi ve British Museum’da sergileniyor.
2021 Ekim ayı başında Uluslararası Araştırmacı Gazeteciler Cemiyeti (ICIJ) tarafından basına sızdırılıp yayınlanan yaklaşık 12 milyon dӧkümanlık Pandora Belgeleri’nin en çok ses getiren tespitlerinden biri, sanat camiasının offshore finansal ağı ile olan ilişkisi oldu.
Washington Post ve ICIJ ortakları, yakın zamanda ölen antika tüccarı Douglas Latchford’un çalıntı eserleri satın almada kullandığı offshore hesapları ortaya çıkardı. Latchford 2019’da Amerikan Adalet Bakanlığı tarafından çalıntı ve yağma Kamboçya eserlerinin ticaretinden suçlu bulunmuştu, fakat geçen sene öldüğünde iddianame düştü. Kızı ve varisi Nawapan Kriangsak, geçtiğimiz Ocak ayında babasının sahip olduğu 50 milyon dolar değerinde, Khmer Hanedanlığı eserlerinden oluşan en büyük özel koleksiyon olarak görülen yaklaşık 125 eseri Kamboçya’ya iade edeceğini söyledi.
https://www.arkeolojisanat.com/shop/urun/eski-eser-yagmasi_11_610.html
Fakat Latchford tarafından ticareti yapılan birçok eser, Met Müzesi ve Londra’daki British Museum gibi önemli kurumlarda halen sergileniyor. Met Müzesi’nin internet sayfasında Latchford için yapılacak bir arama, bu gözden düşmüş tüccar tarafından müzeye bağışlanan ya da menşe belgesinde adının geçtiği (yani bir zamanlar bu esere sahip olduğunu ve sattığını gösteren) 12 obje olduğunu gösteriyor.
Met Müzesi 2013’te, yağmanın yaygınlaştığı 1970’lerdeki iç savaş sırasında Koh Ker tapınak kompleksinden çalındığını tespit ettiği “Diz çöken hizmetkarlar” olarak bilinen bir çift heykeli Kamboçya’ya iade etti. Heykeller müzeye parçalar halinde bağışlanmıştı; Latchford iki kafadan birini 1987’de Spink & Son Müzayede Evi’yle, iki gövdeyi ise 1992’de hediye etmişti.
Müze, yöneltilen sorular karşısında “Latchford ve ortakları aracılığıyla müze koleksiyonuna katılan eserleri gözden geçirdiklerini” söyledi ve devam etti: “Araştırmamızın devamında Kamboçya Hükümeti’yle gerekli noktalarda iletişimde olacağız, çünkü geçmişte kültür liderleriyle güçlü ve üretken ilişkilerimiz olmuştu. Ayrıca Met Müzesi’nin sanat eserleriyle ilgili taleplere yaptığı geri dönüşler, uygun olan durumlarda objeleri iade edişi, koleksiyondaki eserlerin kaynağıyla ilgili şeffaf oluşu ve sahip olduğu tüm mülkiyet bilgisini metmuseum.org sitesinde paylaşarak gelecek araştırmaları destekleyişi üzerine uzun ve iyi belgelenmiş bir tarihi var.”
2013 yılından bir New York Times haberi, tüccarın Kamboçya tarihi eserlerinin illegal sevkiyatında parmağı olduğu suçlamalarını reddettiğini ve yaptığının sadece “eğer kurtarılmazsa Kızıl Khmer rejimi tarafından atış talimi için kullanılacak objelerin kurtarılmasına yardım etmek” olduğunu söyledi.
Fakat 2019 yılındaki iddianamede Avukat Geoffrey S. Berman Latchford’u “Kamboçya’nın paha biçilmez tarihi eserlerinin kaçakçılığı ve yasadışı satışından bir kariyer yapmakla” suçladı. İddiaya göre bu eserler bazen direkt olarak arkeolojik alanlardan alınıp uluslararası pazarda satılıyordu. Berman koleksiyoncuyu aynı zamanda gümrük kısıtlamalarını atlatmak ve eserlerin yurtdışındaki diğer tüccar ve alıcılara nakliyesini kolaylaştırmak için fatura, menşe ve taşıma belgelerinde hilecilikle suçladı. Post’a göre Latchford soruşturma başladıktan kısa bir süre sonra vergi cennetlerinde hesaplar açmıştı.
Gazete hangi eserlerin Latchford’un offshore hareketleriyle ilişkili olduğundan bahsetmese de sızan belgelerin “saygı duyulan Amerikan kurumlarının bile nasıl olup da bu gibi kirli ticari faaliyetlere bulaşabildiğini anlamaya yardımcı olduğunu” söylüyor.
Hyperallergic. 4 Ekim 2021.
www.arkeofili.com - Yazar: Nihan Dilşad Dağtaş
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >