Blog
Meteor Çarpması Dinozorların Hem Yok Oluş Hem Var Oluş Sebebi Olabilir
Meteor Çarpması Dinozorların Hem Yok Oluş Hem Var Oluş Sebebi Olabilir
Dinozorların büyük bir patlamayla yani 66 milyon yıl önce yeryüzüne çarpan bir meteoridin yarattığı etkiyle ortadan yok oldukları yaygın bir inanış.
232 milyon yıl önce, sonrasına dinozorların meydana çıktığı Karniyen Pluviyal Dönemden bir sahne. Arkada büyük bir rauisuchia pusu kuruyor, diğer iki dinozor türü ise önde. C: Davide Bonadonna
Dinozorların yok oluşuna dair çok sayıda araştırma ve varsayım bulunuyor, ancak kökenleri bu denli irdelenmiş ve anlaşılmış değil. Yeni yapılan bir araştırmada, İtalya, Trento’da yer alan Bilim Müzesi’nden (MUSE), yine İtalya’da yer alan Ferrara ve Padova Üniversitelerinden ve Bristol Üniversitesi’nden bilim insanları dinozorların tıp yok oluşları gibi yayılışlarının da bir krizle, 232 milyon yıl önce meydana gelmiş bir kitlesel yok oluşla, tetiklendiğini gösterdi.
Nature Communications’ta yayımlanan bu yeni çalışmada, iki olayı yani Karniyen Pluviyal Dönemi adı verilen kütlesel yok oluşu ve dinozorların ilk çeşitlenmesini eşleştirmek için deliller sunuluyor.
Dinozorlar çok daha erken bir zamanda, yaklaşık 245 milyon yıl önce, Triyasik Dönem’in başlarında ortaya çıkmış, fakat 13 milyon yıl önce Karniyen’deki sarsıcı olaya kadar oldukça seyrek kalmışlardı.
Yeni araştırma İtalya’nın kuzeyinde yer alan Dolomit Dağları’ndaki kaya dizilerinden alınan detaylı delilleri kullanarak Dinozorların tam olarak ne zaman ortaya çıktığını gösteriyor. Söz konusu bölgede dinozorlar ayak izlerinden tespit edilmiş.
Bölgede önce hiç dinozor izine rastlanmadığı daha sonra ise birçok iz saptandığı belirtiliyor. Bu izlerin patlama anına işaret ettiği, Dolomit Dağları’ndaki kaya süksesyonun da çok iyi tarihlendirildiği söyleniyor. Dinozorlara ait ilk bütünlüklü iskeletlerin bulunduğu Arjantin ve Brezilya’daki kaya süksesyonlarıyla karşılaştırıldığında, çarpışmanın burada da aynı anda olduğu ortaya çıkıyor.
MUSE küratörü, Bristol Üniversitesi Yer Bilimleri Fakültesi’nden Araştırma Görevlisi ve aynı zamanda çalışmanın başyazarı Dr. Massimo Bernardi, “Ayak izleri ve iskeletlerin aynı hikâyeyi anlatıyor olduğunu görmek bizler için son derece heyecan verici. Bir süredir Dolomitler’deki ayak izlerini inceliyorduk, “hiç dinozor”dan “çok dinozor”a geçişin bu denli açık ve net olduğunu görmek gerçekten inanılmaz” diyor.
Patlama noktası, iklimlerin kurudan nemliye ve daha sonra tekrar kuruya döndüğü Karniyen Pluviyal Dönemi’nin sonuyla uyuşuyor.
Çok uzun bir süre, bu olayın karadaki ve denizdeki yaşamda ani ve büyük değişikliklere yol açtığı düşünülmüştü, fakat detaylar net değildi. Daha sonra, 2015’de, kaya kesitlerinin tarihlendirilmesi ayrıca oksijen ve karbon değerlerinin ölçülmesi neler olduğunu ortaya koydu.
Kanada’nın batısında, bugun büyük Wrangellia bazaltlarıyla kendini ortaya koyan, çok şiddetli patlamalar meydana gelmişti. Bunlar küresel ısınmayı ve asit yağmurunu tetiklemiş, hem karada hem de okyanusta ölümlere yol açmıştı.
Ferrara Üniversitesi’nden, araştırma eş yazarı Piero Gianolla, “Dolomitler’de iklim değişikliği yaşandığına dair kanıtlar saptadık. Havanın ısınması ve iklimdeki düzensizlikler dört atılım şeklinde meydana geldi ve hepsi aşağı yukarı bir milyon yıl içerisinde gerçekleşti. Bu da tekrar eden yok oluşlara yol açmış olmalıydı” diyerek ekliyor.
Bristol Üniversitesi’nden, araştırmanın bir diğer yazarı Prof. Mike Benton ise “Dinozorların ilk çeşitlenmesi ve küresel bir kitlesel yok oluş arasında bir bağlantı olduğunun keşfedilmesi son derece önemli” diyor.
“Yok oluş yalnızca dinozorlar çağını değil, aynı zamanda büyük önem taşıyan kara hayvanlarından kertenkeleler, timsahlar, kaplumbağalar ve memeliler de dâhil birçok modern grubun kökenine giden yolu da aydınlatıyor.”
University of Bristol. 16 Nisan 2018.
Makale: Bernardi, M., Gianolla, P., Petti, F. M., Mietto, P., & Benton, M. J. (2018). Dinosaur diversification linked with the Carnian Pluvial Episode. Nature communications, 9(1), 1499.
Kaynak: Arkeofili
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >