Yapılan yeni analizler, bugüne kadar süren büyük tartışmalara nokta koyuyor: Neandertaller büyük oranda etçildi.

Neandertallerin diyetlerinin nasıl olduğu her zaman tartışmalı bir konuydu: Geleneksel olarak etobur ve büyük memeli avcıları olarak kabul ediliyorlardı, ancak son zamanlarda bu hipoteze çok sayıdaki bitki tüketimi kanıtları meydan okudu.

Antik diyetler, azot izotop oranları (beslenimsel seviyeyi izleyen) kullanılarak, bir organizmanın bir besin zincirinde bulunduğu pozisyon kullanılarak yeniden oluşturulur. Neandertaller, aynı bölgelerde bulunan etoburlardan (sırtlanlar, kurtlar veya tilkiler gibi) biraz daha yüksek oranlar sergileyerek karasal gıda zincirlerde yüksek bir pozisyonda görünüyor.

Bugüne kadar bu biraz daha yüksek değerlerin, mamut veya leş eti tüketiminden kaynaklandığı öne sürüldü. Ayrıca farklı Neandertal bölgelerinde bazı yamyamlık örnekleri de biliyoruz.

Neandertaller kaybolduktan kısa bir süre sonra Fransa’ya gelen Paleolitik modern insanlar, Neandertallerden daha yüksek azot izotop oranları sergiliyordu. Bu durum, klasik olarak tatlı su balıklarının tüketiminin işareti olarak yorumlanıyor. Balık avcılığının tipik bir modern insan etkinliği olduğu düşünülüyor, ancak yine Neandertallerin su kaynaklarından faydalanıyor olup olmadıklarına dair bir tartışma var.

Araştırmacılar, iki Neandertalin kolajeninde, modern insanlarınkine benzer şekilde yüksek azot izotop oranlarını keşfettiler. Sonrasında bunun düzenli balık tüketiminin işareti olup olmayacağını merak ettiler.

Bu iki Neandertal, Fransa’da Les Cottés ve Grotte du Renne’de, hiç balık kalıntısı bulunmamış iki arkeolojik alanda bulunmuştu. Bu ölçümler, bireyin yaşamının ilk 4 ila 8 yıl arasındaki diyetini gösteren bir diş kökü ve bir yaşında bir bebeğin kemiği üzerinde yapıldı.

Bu yüksek azot izotop oranları ayrıca, Neandertallerin bu yaşta sütten kesilmediğini, Les Cottés Neandertalinde (diş kökü analiz edilen olan) bir yaşlarında erken sütten kesmeye ilişkin eski kanıt parçalarıyla çelişiyor.

Başka bir deyişle, birçok açıklama (örneğin, tatlı su balığı tüketimi, leş eti tüketimi, geç sütten kesilmek ve hatta yamyamlık) bu kadar yüksek değerleri açıklayabilir ve dahil olan faktörü tanımlamak Neandertallerin yaşam tarzlarını anlamamızı değiştirebilir.

Amino asitlerin analizi

Bu olağanüstü yüksek azot izotop oranlarını açıklamak için, Jaouen ve ortakları yeni bir izotop tekniği kullanmaya karar verdi. Bileşik spesifik izotop analizleri (CSIA), kolajen içinde bulunan amino asitleri ayrı ayrı analiz etmelerini sağladı.

Amino asit izotop bileşimlerinin bazıları çevresel faktörlerden ve yenen yiyeceğin izotop oranlarından etkilenir. Diğer amino asit izotop oranları ayrıca, beslenimsel seviyeden etkilenir. Bu amino asit izotop oranlarının kombinasyonu, doğal ortamın ve beslenimsel seviyenin, kolajenin nihai izotop kompozisyonuna katkısının deşifre edilmesine izin verir.

Etobur diyet

Araştırmanın baş yazarı Klervia Jaouen, Bu tekniği kullanarak, Les Cottés Neandertali’nin tamamen karasal bir etobur diyetinin olduğunu keşfettik: sütten geç kesilmiş bir çocuk ya da düzenli bir balık yiyici değildi ve halkı çoğunlukla ren geyiği ve at avlamış gibi görünüyor.” diyor.

“Ayrıca Grotte du Renne Neandertal’inin, meme emen bir bebek olduğunu ve annesinin de etobur olduğunu doğruladık.”

İlginç bir şekilde, bu sonuç, zooarkeologların gözlemleriyle de eşleşiyor.

Çalışma ayrıca, bu yeni izotop tekniğinin, eski insan ve Neandertal diyetlerine yönelik gelecekteki araştırmalar için önemini gösteriyor. Bileşiğe özgü izotop analizi kullanmak, araştırmacıların son derece yüksek olan küresel azot izotop oranını yanlış yorumlamamasını sağladı.

Michael P. Richards of the Simon Fraser, “Önceki izotop sonuçları, Neandertaller ile ilişkili olarak bulunan hayvan kalıntılarının kapsamlı arkeolojik kayıtlarına da uyacak şekilde, Neandertaller için başlıca etçil bir diyeti göstermişti. Son zamanlarda, toplu izotop verilerinin özellikle su bitkileri tüketmelerinden birbirlerini yemelerine kadar, her ikisi de arkeolojik kanıtların tam tersini gösterir şekilde bazı tuhaf çıkarımları oldu. Bu yeni bileşiğe özgü izotop ölçümleri, Neandertal diyetlerinin çoğunlukla büyük otçullardan oluştuğu şeklinde olan önceki yorumları doğruluyor.  Tabii ki bitki gibi diğer yiyecekleri de tüketmişlerdi.”

Monoton beslenme

Bu çalışma, Neandertallerin karasal etoburlar olarak onaylanmasına ek olarak, bu homininlerin zaman içinde çok monoton bir diyete sahip olduğunu gösteriyor. Bu durum, muhtemelen modern insanların etkisi altında, maddi endüstrisini değiştirmeye başladıklarında bile böyleydi.

Bir bebek olan Grotte du Renne Neandertali, modern insanlarınkine benzeyen litik bir teknoloji olan Châtelperronian ile ilişkili olarak bulunmuştu. Geç dönem Neandertaller oldukça modern insan gibiydi, mağara resimleri yapıyor ve kolyeler takıyorlardı, ancak modern insanların aksine balık avlamaktan hoşlanmıyorlardı.

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’ndeki İnsan Evrimi Anabilim Dalı direktörü Jean-Jacques Hublin, “Bu çalışma, Homo sapiens’in Avrupa’ya gelip Neandertal’lerle tanıştığında, büyük memelilerin sömürülmesi için doğrudan rekabet içinde olduklarını doğruluyor.” diyor.

Max Planck Enstitüsü’nde araştırmacı Sahra Talamo, “CSIA ve radyokarbon buluşma kombinasyonunun sistematik kullanımı, iki türün bu kritik zamanlarda gerçekten aynı geçim stratejilerine sahip olup olmadığını anlamaya yardımcı olacak.” diyor.

---

Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. 18 Şubat 2019.

Makale: Klervia Jaouen, Michael P. Richards, Adeline Le Cabec, Frido Welker, William Rendu, Jean-Jacques Hublin, Marie Soressi, and Sahra Talamo. 2019. Exceptionally high δ15N values in collagen single amino acids confirm Neandertals as high-trophic level carnivores. Proceedings of the National Academy of Sciences.

www.arkeofili.com