Blog
Neolitik Döneme Ait Delinmiş İnek Kafatası Bulundu
Neolitik Döneme Ait Delinmiş İnek Kafatası Bulundu
Fransa’daki Champ-Durand arkeolojik alanında, Neolitik döneme ait bir inek kafatasında küçük yuvarlak bir delik bulundu.
İnek kafatası ile trepanasyonla açılan deliğin iç ve dış kısımlarını gösteren 3D rekonstrüksiyon. Çubuk 10cm’ye karşılık geliyor. C: Fernando Ramirez Rozzi
Bir kurabiye büyüklüğünde deliğe sahip olan inek kafatası, arkeologlar tarafından bir ilk olarak ilan edildi. Kafatasındaki bu oyuk, veterinerlik girişiminin veya hayvan deneylerinin en erken kanıtı olabilir.
Daha önce dünyanın çeşitli yerlerinde, bazıları 10.000 yıl öncesine tarihlenen, benzer deliklere sahip insan kafatasları bulunmuştu. İnsanların kafatasına kazınarak ya da delinerek yapılan ve trepanasyon adı verilen bu delikler, kafatası cerrahinin kanıtını oluşturuyordu.
Ancak MÖ 3.000 yılına tarihlenen ve Fransa’daki Champ-Durand neolitik alanında bulunan bu inek kafatası, bir hayvan üzerinde bu tür ameliyatların en erken örneği.
Araştırmanın baş yazarı Fernando Ramirez Rozzi, “Çok, çok sayıda insan kafatasını analiz ettim… Hepsi neolitik döneme ait ve hepsi aynı tekniklerle yapılmış. Bu ineğin kafatasındaki gözlemleyebileceğiniz teknik de bunlarla aynı.” diyor.
Kafatasının bir kısmının çıkarılması, bazen modern tıpta beyin kanaması veya beyin şişmesinde kanamaya neden olan bir kafa travması sonrasında basıncı kontrol etmek için kullanılan bir tekniktir. Fakat bu trepanasyon işleminin tarihöncesi dönemlerde ne için kullanıldığı önemli bir tartışma konusu. Bazıları bir çeşit tıbbi müdahale olarak kullanıldığını öne sürerken, bazıları ise ritüellerin bir parçası olduğunu savunuyor.
Söz konusu inek kafatası, bir hayvan üzerinde en iyi kesin trepanasyon örneğini oluşturuyor. Hayvanlara yapılan kafatası cerrahisinin bir örneği de, 1948 yılında rapor edilen delikli bir yaban domuzu kafatasıydı. Ancak bu kafatasının kaç yaşında olduğunu net değil.
Ramirez Rozzi ve araştırmanın eş yazarı Alain Froment, ineğin kafatasındaki yaklaşık 6.4 cm x 4.7 cm genişliğinde olan deliğin, başka bir inekle gerçekleşen şiddetli bir kavgada oluştuğuna dair eski sonuçların çürüdüğünü söylüyor. Çünkü kafatasında başka kırık veya kemik parçalanma belirtisi yok. Ayrıca inekte bulaşıcı bir hastalığın veya tümörün bir sonucu olduğuna dair de bir işaret yok.
Ancak dikkatli analizler, deliğin, trepanasyon yapılmış insan kafataslarındaki gibi, aynı tür kazıma izlerine sahip olduğunu gösterdi.
Ekip ayrıca, deliğin iyileşmeye başladığına dair bir işaret bulunmadığını söylüyor. Bu durum, ya ineğin ölüm döşeğinde olduğunu ya da zaten öldüğü bir zaman yapıldığına işaret ediyor.
Araştırmacılar deliğin neden açılmış olduğunun net olmadığını, fakat iki ana teori olduğunu söylüyor: İlki, insanlar başka insanların başlarında delik açmak için becerilerini geliştiriyorlardı. Eğer durum buysa, yeni keşif hayvan deneylerinin en erken kanıtını oluşturuyor. İkinci teoride ise, delik bir çeşit veterinerlik prosedürünün en erken kanıtıydı ve ineğin hayatını kurtarmak için yapılmıştı.
Ayrıca eğer ikini teori geçerliyse, bu müdahale muhtemelen nöbet geçirme gibi bazı davranış değişikliklerine neden olmuş olmalıydı. Bu da, neolitik insanların beyin ve bu tür problemler arasında bir bağlantı kurduğuna işaret ediyor.
Ancak Ramirez Rozzi, neolitik veterinerlik fikrinin, iki seçenek içinde daha az olası olduğunu söylüyor: bu inek birçok inekten sadece bir tanesiydi ve hayvanlar yeniyordu.
“Yüzlerce inek arasında neden tek bir ineği yaşatmak isteyeceklerini anlamıyorum.”
The Guardian. 19 nisan 2018.
Makale: Fernando Ramirez Rozzi & Alain Froment. 2018. Earliest Animal Cranial Surgery: from Cow to Man in the Neolithic. Scientific Reports.
arkeofili
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >