Blog
Nötron aktivasyon analiz sonucu; Çanak çömlek avcı-toplayıcılar tarafından da kullanıldı
Japonya Tanegashima Adası’nda geç Pleistosen sakinlerinin 14 bin yıl önce çanak çömlek yaptıkları jeokimyasal analiz ile ortaya çıktı.
www.arkeonews.com
Çanak çömlek yapım ve kullanımının yerleşik hayata geçiş ile birlikte görülmeye başladığı kabul edilir. Ancak, Japonya’nın Tanegashima bölgesinde bulunan çanak çömlekler üzerinde yapılan analiz bu bilgiyi değiştiriyor.
Japonya Tanegashima Adası’nda geç Pleistosen sakinlerinin 14 bin yıl önce çanak çömlek yaptıkları jeokimyasal analiz ile ortaya çıktı.
İlginç yön, Tanegashima Adası sakinleri, yerleşik değillerdi. Avcı-toplayıcıve balıkçılık ile yaşamlarını idame ettiren topluluktu.
Kagoshima Valiliği Arkeoloji Merkezi tarafından yapılan kazılarda yaklaşık 4000 parça Jomon dönemi çanak çömlek keşfedildi.
Jomon kültürü 14.000 ila 13.500 yıldan 12.800 yıl öncesine kadar uzanır. Kültürün son aşaması M. Ö. 300’dür.
Jomon çanak çömlekler, California Üniversitesi’nden Fumie Iizuka, Missouri Üniversitesi’nden Jeffrey Ferguson ve Tokyo Metropolitan Üniversitesi’nden Masami Izuho tarafından nötron aktivasyon analizi (NAA) yapıldı.
Çalışmanın baş yazarı Fumie Iizuka, “Bu çömleklerin hepsi avcı-toplayıcı çömleklerdir. Erken çiftçiler tarafından yapılmadılar. Tanegashima’da veya bir bütün olarak güney Kyushu bölgesinde evcil bitki veya hayvanlara dair hiçbir kanıt bulunmadı” dedi.
Ekip, Tanegashima çanak çömlekleriyle ilgili son derece güvenli jeokronoloji için, güney Kyushu’da oldukça aktif bir yanardağ olan Sakurajima ile bağlantı kurdu.
Çanak çömleklerin üzerinde yer alan 12.800 yıl öncesine tarihlenen volkanik kalıntılardan yola çıkarak, Tanegashima’daki Sankakuyama I açık hava sahasındaki çanak çömleklerin 14.000 ila 13.000 yıl arasında olduğu sonucuna varıldı.
Çanak çömleklerin, yiyecek ve kesin olmamakla beraber su taşımak (çünkü geçirgenlik ve kırılganlık açısından hassas oldukları görülüyor) için kullanılmış olabileceği düşünülüyor.
Bazı çömleklerin de yemek pişirmek için kullanıldığını belirten Lizuka, “Çömleklerin iç kısmında bazı kömürleşmiş kabuklanmalar var ve bitki ve hayvanların imzası tespit edildi” dedi.
Bu son analiz sonuçları, avcı-toplayıcı kültürün basit bir yaşam tarzı içermediğini göstermedir. Geçtiğimiz yıl (2021) Direkli Mağarası’nda yapılan çalışmalar sırasında 14 bin 500 yıllık tarım aletlerinin bulunması da Neolitik Çağ başlangıcını daha geri tarihlendirmeyi kaçınılmaz kılacak gibi görünüyor.
Makale Mart ayında Plus Onedergisinde yayınlandı.
By Oğuz Büyükyıldırım
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >