Blog

Yeni keşfedilen dinozor Koleken inakayalı’nın bir illüstrasyonu. C: Gabriel Díaz Yantén

Yeni keşfedilen dinozor (yaşadığı çevrenin en yırtıcı hayvanı), çağdaşlarıyla karşılaştırıldığında garip derecede düz bir kafatasına ve gülünç derecede küçük kollara sahipti.

Yeni bir çalışma, yeni tanımlanan bir dinozorun sıkışmış bir yüze ve ufacık kollara sahip olduğunu, ancak bu durumun Kretase’nin sonlarında avını yutmasını engellemediğini ortaya çıkardı.

Koleken inakayal adlı 5 metrelik yırtıcı, günümüzde Arjantin olan bölgede bulunan en büyük yırtıcılardan biriydi.

Yapılan çalışmaya göre araştırmacılar Patagonya’nın La Colonia Formasyonu’nda Koleken inakayali fosillerini ortaya çıkardı.

Koleken inakayali, Kretase döneminde (145 milyon ila 66 milyon yıl önce) Gondwana’nın büyük güney kara kütlesine hükmeden Abelisauridae ailesine aitti.

Çalışmanın ortak yazarı paleontolog Michael Pittman, “Bunlar dünyanın o bölgesindeki en büyük yırtıcılardı. T. rex’in eski Kuzey Amerika’nın bazı bölgelerinde üstlendiği rolün aynısını üstleniyorlardı.” diyor.

K. inakayali gibi Abelisauridler, iri arka bacakları ve kısa kolları ile T. rex’e benzer (daha küçük de olsa) bir vücut planına sahipti. Ancak yeni türün kafatası, akrabalarına göre çok daha düzdü. Pittman, “Bu eğer bir köpek olsaydı, bir pug olurdu” diyor.

Pittman ve meslektaşları, 2015 yılında uzak Patagonya çölünde çıkan K. inakayali fosillerine rastladılar ve birkaç yıl boyunca bunları kazdılar. Açıklamaya göre ekip, tek bir hayvanın kafatası kemikleri, kuyruk kemikleri ve neredeyse bütün haldeki bacakları içeren kısmi bir iskeletini kurtardı.

Koleken inakayali’nin kafasının sanatçı tarafından yapılan rekonstrüksiyonu. C: Gabriel Díaz Yantén

K. inakayali, 1985 yılında aynı jeolojik formasyonda keşfedilen ve boynuzlarıyla dikkat çeken bir başka abelisaurid olan Carnotaurus sastrei ile birlikte yaşıyordu.

Ancak K. inakayali’nin boynuzları yoktu. Bu durum, araştırmacıların iskeletini C. sastrei ve diğer abelisauridlerden ayırmak için kullandıkları birkaç özellikten biri. Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’ne göre yeni keşfedilen tür, vücut uzunluğu 8 metre olan C. sastrei’den de daha küçüktü.

Ekip, K. inakayali’nin Abelisauridae aile ağacında kendi grubuna ait olduğunu belirledi. Cins adı olan “Koleken”, Orta Patagonya’nın yerli nüfusu tarafından konuşulan Teushen dilindeki bir kelimeden geliyor. Orijinal Teushen kelimesi olan “Kóleken”, “kil ve sudan gelen” anlamına geliyor. Araştırmacılar bunu seçti çünkü fosiller, nehir ağzı ortamından gelen kiltaşı ağırlıklı kayalarda bulunuyordu.

Türün adı olan “inakayali” ise, adını 19. yüzyılda Arjantin ordusuna karşı savaşan Tehuelche yerli halkının lideri Inakayal’dan alıyor. Araştırmacılar, “Inakayal, Arjantin’in Patagonya’daki yerli toplulukların büyük kısmının yok edilmesi ve yerlerinden edilmesiyle sonuçlanan Çölün Fethi askeri seferine karşı direnişiyle tanınıyor.” diyor.

Ekip, K. inakayali’yi tanımladıktan sonra abelisauridlerin evrimine ve diğer dinozorlarla karşılaştırıldığında vücutlarının zaman içinde değişme hızına baktı. Araştırmacılar, abelisauridlerin hızlı kafatası evrimine sahip olduğunu ve bunun da muhtemelen başarılarına katkıda bulunduğunu belirledi.

Pittman, “Başarılarının en önemli bileşenlerinden biri, kafatası konfigürasyonlarını çok hızlı bir şekilde değiştirmeleriydi ve bu da onlara yeni fırsatlar açmıştı.” diyor.

Makale: Pol, D., Baiano, M. A., Cerny, D., Novas, F. E., Cerda, I. A., & Pittman, M. (2024).

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >