Blog
Tarihöncesi İnsanlar Gerçekten Mağaralarda mı Yaşadı?
Sonuç olarak, insan yaşamına dair izler bulunan mağaraların büyük çoğunluğunda, bu mağaraların gerçekten yaşanılan mekanlar olduğunu gösteren çok az kanıt var.
www.arkeofili.com
Tarihöncesi insanları düşündüğümüzde, aklımıza gelen ilk görüntü genellikle mağaralarda yaşayan bir hayvan postuna bürünmüş insanlar olur. Ancak, Homo sapiens ve nesli tükenmiş atalarımızın erken dönemlerinde mağaralarda vakit geçirdiği kesin olsa da, bu insanların uzun süreli olarak mağaralarda yaşadığına dair çok az kanıt var.
İnsanlar mağaralara giriyorlardı ama nadiren içlerinde yaşıyorlardı. C: Pixabay
Mağaraların Sorunları
Tarihöncesi insanların mağaralarda yaşamış olma olasılığı düşük. Bunun birden fazla sebebi var. Öncelikle mağaralar soğuk, karanlık, genellikle dar ve hava sirkülasyonu zayıf yerlerdir; bu da onları yaşamak için oldukça elverişsiz ve çekici olmayan mekanlar yapar.
Evet, Buzul Çağı’nın sert koşullarında mağaralar hayati bir sığınak sağlamış olabilir. Ancak mağaraların sıklıkla mağara ayıları, mağara aslanları ve mağara sırtlanları gibi korkunç yırtıcılara ev sahipliği yapması, birçok tarihöncesi insanı bu tür yerlerde yaşamaktan caydırmış olmalıydı.
Daha da önemlisi, aslında mağaralar çok yaygın değil ve mevcut olanlar genellikle pratik olmayan veya elverişsiz yerlerde bulunuyor. Avcı-toplayıcı tarihöncesi insanlar, mevsimlere bağlı olarak göç eden, su kaynaklarına ve avlanma alanlarına yakın yerlerde kamp kuran topluluklardı. Mağaraların, göç yollarındaki bu stratejik noktalara denk gelme ihtimali çoğu zaman oldukça düşüktü. Bu yüzden tarihöncesi insanlar, yalnızca nadir durumlarda mağaralarda yaşamış olabilir.
Sonuç olarak, insan yaşamına dair izler bulunan mağaraların büyük çoğunluğunda, bu mağaraların gerçekten yaşanılan mekanlar olduğunu gösteren çok az kanıt var. Örneğin, mağaralarda tarihöncesi ocak kalıntıları ve yemek artıkları oldukça nadir. Bu durum, mağaraların çoğunlukla ritüellerin gerçekleştirildiği veya bazı kaynakların saklandığı özel amaçlar için kullanıldığını düşündürüyor.
Tarihöncesi İnsanlar Nerede Yaşadı?
Tarihöncesi avcı-toplayıcılar, mağaraların derinliklerine çekilmek yerine, genellikle kaya sığınaklarında veya açık havada, geçici kamp alanlarında vakit geçirdi. Bu alanlar, bol miktarda yiyecek ve su bulunan yerlere yakın oluyordu. Bu yerler genellikle göl, nehir veya okyanus kenarlarında olurken, ormanlar ve çayırlar da yılın belirli zamanlarında bu toplulukların ihtiyaçlarını karşılayabilecek yerlerdi.
Aslında, tarihöncesi sitelerin büyük çoğunluğu mağaralarda değil. Örneğin, Kuzey Amerika’da, Clovis halkı gibi eski kültürlerin yaşam biçimlerine dair ipuçları sunan açık hava kamp alanlarının kalıntıları ortaya çıkarıldı. Avrupa’da da benzer keşifler yapıldı. Ancak bu açık hava alanlarının binlerce yıl boyunca doğa şartlarına maruz kalması, içeriklerinin büyük çoğunluğunun zamanla yok olmasına neden olmuştu.
Bu konuda dikkat çekici bir istisna, Almanya’daki Schöningen kampı. Pleistosen dönemine tarihlenen bu göl kenarındaki avlanma kampının, yaklaşık 300.000 yıl önce Neandertaller veya Homo heidelbergensis gibi soyu tükenmiş insan türleri tarafından kullanıldığı düşünülüyor. Birikmiş tortular sayesinde bu alan inanılmaz derecede iyi korunmuş ve ahşap mızraklardan kemiklere kadar birçok kalıntıyı barındırıyor.
Bu eski kamp alanlarında insanların geçici barınaklarını tam olarak nasıl inşa ettiği hala bir spekülasyon konusu. Ancak, ahşap çerçeveli ve hayvan postlarıyla kaplanmış kulübelerde yaşamış olabilecekleri düşünülüyor.
Neden Mağara İnsanlarına İnanıyoruz?
Tarihöncesi insanlar genelde mağaralarda yaşamamış olsalar da, çeşitli amaçlarla bu alanları sık sık ziyaret etmişlerdi. Örneğin, dünyanın dört bir yanındaki mağaraların duvarlarında eski sanat eserleri bulundu ve bazı topluluklar tarafından bu mağaralar mezar alanı olarak kullanıldı.
Neandertallerden Endonezya’daki “Hobbit” insanlarına kadar birçok atamız mağaralarda vakit geçirdi. Kanıtlar, bu alanların kült benzeri ritüeller ve yapıştırıcı üretimi gibi faaliyetler için kullanıldığını gösteriyor. Hatta bir grup Neandertalin, bilinmeyen bir sebepten ötürü bir mağarada yığınla kafatası sakladığı bile ortaya çıkarıldı.
Bazı insanlar mağaralarda yaşamış olsa da, mağara insanlarının bu kadar ilgi görmesinin temel sebebi, mağaraların arkeolojik kayıtlarda aşırı temsil edilmesi. Başka bir deyişle, insanlar zamanlarının çoğunu açık havada geçirmişti, ancak mağaralarda bıraktıkları izler, açık havadakilere göre çok daha iyi korunmuştu.
Sonuç olarak, tarihöncesi döneme ait en etkileyici ve dikkat çekici keşiflerin birçoğu mağaralarda yapıldı. Bu durum, atalarımızın tarihöncesi boyunca bu karanlık alanlarda yaşadığı izlenimini yarattı. Ancak gerçekte, mağara insanları diye bir şey yok.
IFL Science. 20 Ocak 2025.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >