Blog
Thule Kar Gözlükleri Ne İşe Yarıyordu?
Kanada’nın Nunavut bölgesinden çıkarılan bu mors dişinden oyulmuş kar gözlüğü, 12.7 cm genişliğinde ve 2.9 cm yüksekliğinde.
www.arkeofili.com
Thule halkına ait bu 1.000 yıllık gözlük, dar göz yuvaları ve üzerindeki motifleriyle hem işlevsel hem de estetik bir tasarım sunuyor.
Mors dişinden oyulmuş kar gözlüğü. C: The Metropolitan Museum of Art
Kuzey Kutbu’nun sert doğa koşullarında hayatta kalmak için geliştirilen en ilginç araçlardan biri, Thule halkı tarafından 800 ile 1200 yılları arasında mors (deniz aygırı) dişinden oyularak yapılan kar gözlükleriydi. İnuit dilinde iggaak olarak bilinen bu gözlükler, yoğun kar ışığının gözleri kör edici etkisinden korumak ve kırılan güneş ışığından kaynaklanan “kar körlüğünü” önlemek için kullanılıyordu.
Arktik Koşullara Uygun Bir Tasarım
Kanada’nın Nunavut bölgesinden çıkarılan bu mors dişinden oyulmuş kar gözlüğü, 12.7 cm genişliğinde ve 2.9 cm yüksekliğinde. Muhtemelen bir zamanlar deri ya da hayvan sinirlerinden yapılmış bantlarla yüze sabitleniyordu. Gözlük üzerinde çift çizgiler, sivri şekiller ve “Y” desenleri gibi kazınmış motifler bulunuyor. Bu süslemeler, gözlüğü takan kişi için önemli bir anlam taşıyor olabilir.
Gözlüklerin dar ve uzun göz yuvaları, kızılötesi ışınların zararlı etkisini azaltarak gözleri koruyor ve kar fırtınalarında görüş alanını koruyarak hayatta kalma ihtimalini artırıyordu. Bu tasarımın etkinliği, Arktik bölgenin farklı noktalarında benzer gözlüklerin bulunmasıyla da kanıtlanıyor.
Thule Halkı ve Arktik Yaşamı
Thule halkı, modern Inuitlerin ataları olarak kabul ediliyor ve zorlu Arktik koşullara uyum sağlamada ustalaşmışlardı. Deniz memelilerini avlamak, köpeklerle çekilen kızaklar kullanmak ve kardan evler (igloo) inşa etmek gibi birçok teknik geliştirmişlerdi. Aynı zamanda hayvan derilerinden giysiler ve çadırlar dikmek konusunda da oldukça yetkinlerdi.
Arkeolojik bulgular, Thule halkının Grönland ile Baffin Adası arasındaki ticaret yollarını kullandığını ve hatta Vikingler ile temas kurduğunu gösteriyor. Bu etkileşimler, Thule kültürünün gelişmesinde önemli bir rol oynamış olabilir.
Bin Yıl Öncesinden Günümüze
Bugün, Inuit halkı geleneksel kar gözlükleri yerine genellikle polarize camlı modern güzlükler kullanıyor. Ancak iggaak, dünya tarihindeki en eski koruyucu gözlüklerden biri olarak kabul ediliyor ve Arktik halkların hayatta kalma becerilerini ve teknik ustalıklarını gözler önüne seriyor.
Günümüzde Metropolitan Sanat Müzesi’nde sergilenen bu gözlükler, Thule halkının olağanüstü ustalığını ve kültürel mirasını bugünlere taşıyan en çarpıcı nesnelerden biri olmaya devam ediyor.
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >