Blog
Toz Fırtınaları, Akad İmparatorluğunun Çöküşüne Neden Olmuş
Toz Fırtınaları, Akad İmparatorluğunun Çöküşüne Neden Olmuş
Fosil mercan kayıtları, sık yaşanan kış toz fırtınalarının ve uzun kış mevsiminin Akad İmparatorluğu’nun çöküşüne katkıda bulunduğuna dair yeni kanıtlar sunuyor.
Muson sırasında Arizona çölünde toz fırtınası. C: Istock
Akad imparatorluğu (MÖ 24. ve 22. yüzyıllar) Mezopotamya’daki ilk birleşik imparatorluktu ve sulamanın gelişmesiyle birlikte büyümüştü. Ancak, yerleşim yerleri yaklaşık 4.200 yıl önce aniden terk edilmiş ve çökmesine neden olmuştu. Bölge, yaklaşık 300 yıl sonraya kadar yeniden yerleşim görmemişti.
Geçmişte yapılan çalışmalar, Akad imparatorluğunun ani kuraklık ve sivil kargaşa nedeniyle yıkılmış olabileceğini göstermişti. Bununla birlikte, yaygın tarımsal başarısızlıklara ve bir dönemin sona ermesine neden olan iklim dinamikleri henüz yeterince araştırılmamıştı.
Araştırmacılar, Akad İmparatorluğu’nun merkezi olan Tell Leilan arkeolojik alanı ve etrafındaki alanların sıcaklık ve hidrolojik değişikliklerini paleoiklimik olarak yeniden canlandırdı. Bu doğrultuda Umman Körfezi’ndeki 4.100 yıllık altı fosil Porites mercanından örnekler aldılar. Numuneler radyokarbon tarihine göre yaşlandırıldı ve mevcut durumlarından önemli ölçüde değişmediklerini teyit etmek için jeokimyasal olarak analiz edildi.
4.100 yıllık bir Umman mercan fosili. C: Hokkaido University
Mercan verileri daha sonra modern mercan örnekleri ve meteorolojik bilgiler ile karşılaştırıldı. Araştırma alanının kış aylarında önemli miktarda yağış alması normal olsa da, mercan verileri, imparatorluğun çöküşü sırasında bölgenin önemli kuru etkilerden muzdarip olduğunu gösterdi.
Çöküşten önceki ve sonrasındaki veriler ayrıca, kuraklıkların ani ve yoğun olup olmadığını gösterebilecek modern mercan verileriyle karşılaştırılabilir.
Tell Leilan arkeolojik bölgesinin yeri.
Fosil kanıtları, uzun süren kış mevsimine sık sık fırtınaların eşlik ettiğini gösterdi. Toz fırtınalarının etkisi ve yağış eksikliği, daha önce de imparatorluğun çöküşü ile ilişkilendirilen faktörlerin her ikisinde de sosyal istikrarsızlığa ve kıtlığa yol açan büyük tarımsal sorunlara yol açmış olmalıydı.
Tsuyoshi Watanabe, “Akad imparatorluğunun çöküşünün resmi işareti, Mezopotamya’nın diğer popülasyonlar tarafından işgal edilmesi olmasına rağmen, fosil örneklerimiz, zaman içinde iklim değişikliğinin imparatorluğun düşüşüne önemli katkı yaptığını gösteriyor. Yapılacak daha fazla disiplinlerarası araştırma, geçmişte iklim değişikliği ve insan toplumları arasındaki bağlantı anlayışımızı geliştirmemize yardımcı olacaktır.” diyor.
Science Daily. 24 Ekim 2019.
Makale: Watanabe, T. K., Watanabe, T., Yamazaki, A., & Pfeiffer, M. (2019). Oman corals suggest that a stronger winter shamal season caused the Akkadian Empire (Mesopotamia) collapse. Geology.
Arkeofili
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >