Blog

Dört yıllık çalışamaların ardından sarnıç yapısının giriş ve çıkış yapıları yeniden düzenlendi. Sarnıcın giriş kısmının küçük olması sebebiyle ziyaretçi kuyrukları sokak boyunca uzuyor bu da turistlerin çevresel faktörlerden olumsuz etkilenmelerine sebep oluyordu. Restorasyon kapsamında giriş alanı cam saçak ile kapatılarak bir bekleme alanı oluşturuldu. Sarnıcın çıkış yapısında da gerekli plan tadilatı yapılarak müzeye daha uygun bir çıkış düzenlemesi yapıldı.

Restorasyon kapsamında ayrıca; özellikle yağışlı havalarda, sarnıcın tavan kısmından ziyaretçilerin yürüme alanlarına yüksek miktarda su sızıntısı olması nedeniyle, ziyaretçilerin güvenliğini tehlikeye atan bölgelere yalıtım uygulaması yapıldı.

Yapıda bulunan betonarme platform kaldırıldı ve yerine modern malzemeler kullanılarak inşa edilen yeni bir platform yerleştirildi.

Yapı içerisindeki kolonlarda, duvarlarda ve tonozlarda gerekli güçlendirme çalışmaları restorasyon projesi ve raporu doğrultusunda tekniğine uygun olarak yapıldı.

Yerebatan Sarnıcı’nın 2019 yılında, restorasyondan önceki bir görüntüsü.

Ciddi çökme riski vardı

2020 yılında Yerebatan Sarnıcı’ndaki sütunları birbirine bağlayan gergilerin kötü halde olduğu ve sütunları tutamadığı görülmüştü. Restorasyon çalışmaları sırasında, Cumhuriyet geç dönem restorasyonunda yapılan gergi elamanlarının, sütün başlarında son bulduğu ve devamlılık oluşturmadığı tespit edildi. Bu durum nedeniyle olası depremde Sarnıç’ta ciddi hasarların oluşabileceği, göçmelerin bile yaşanabileceği duyuruldu.

İBB Genel Sekreter Yardımcısı Mahir Polat, 2020 yılında yaptığı açıklamada, Koruma Kurulundan bir türlü onay çıkmadığı için çalışmalara başlayamadıklarını belirtmişti.

Yerebatan Sarnıcı’nın 2022 yılında, restorasyondan sonraki bir görüntüsü.

Yerebatan Sarnıcı

İstanbul’un görkemli tarihsel yapılarından olan Bazilika Sarnıcı, Ayasofya’nın güneybatısında yer alıyor. Bizans İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından yaptırılan bu büyük yeraltı sarnıcı, suyun içinden yükselen ve sayısız gibi görülen mermer sütunlar sebebiyle halk arasında “Yerebatan Sarayı” olarak isimlendirilmiş. Sarnıcın bulunduğu yerde daha önce bir Bazilika bulunduğundan, Bazilika Sarnıcı olarak da anılıyor.

Sarnıç, uzunluğu 140 metre, genişliği 70 metre olan dikdörtgen biçiminde bir alanı kaplayan, dev bir yapı. Toplam 9.800 m2 alanı kaplayan bu sarnıç, yaklaşık 100.000 ton su depolama kapasitesine sahip. 52 basamaklı taş bir merdivenle inilen bu sarnıcın içerisinde her biri 9 metre yüksekliğinde 336 sütun bulunuyor. Çoğunluğu daha eski yapılardan toplandığı anlaşılan ve çeşitli mermer cinslerinden yontulmuş sütunların büyük bir kısmı tek parçadan, bir kısmı da iki parçadan oluşuyor.

Bizans döneminde bu çevrede geniş bir sahayı kaplayan ve imparatorların ikamet ettiği büyük sarayın ve bölgedeki diğer sakinlerin su ihtiyacını karşılayan Yerebatan Sarnıcı, İstanbul’un Osmanlılar tarafından 1453 yılında fethinden sonra bir müddet daha kullanılmış ve padişahların oturduğu Topkapı Sarayı’nın bahçelerine buradan su verilmişti.

Yerebatan Sarnıcı Nerede?

Yerebatan Sarnıcı Eski İstanbul’un kalbi olarak adlandırılan Sultanahmet semtinde, Ayasofya’nın güneybatısında yer alıyor. Yerebatan Sarnıcı’na gitmek için Kabataş-Bağcılar tramvay hattı kullanılarak Sultanahmet durağında inilebilir. Sarnıç, Sultanahmet durağına birkaç dakikalık yürüme mesafesinde.