Yeni tercüme edilen bir Antik Mısır vergi makbuzuna göre vergi borcu bir Amerika vergi mükellefinin bu sene ödeyeceği miktardan daha fazla. 100 kilogram bozuk paradan daha fazla.

Bir vazo parçası üzerinde Yunanca yazılı olarak bulunan makbuz, bir kişinin (adı okunamıyor) ve arkadaşlarının 15 talent (bir para birimi) tutarında ek vergi ile 75 talent tutarında arazi vergisi ödediğini anlatmakta. Vergi, bozuk paralar ile ve Diopolis Magna (Luxor ya da Thebes olarak da bilinen) şehrinde bulunan bir kamu bankasına ödenmiş.

Fakat 90 talent antik Mısır’da ne kadar ediyordu? Metni tercüme eden Concordia Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan Brice Jones, bu miktarın inanılmaz derecede yüksek bir tutar olduğunu söylüyor.

MÖ. 98. Yılı 22 Haziran tarihli makbuz hakkında araştırmacılar, o dönemde kağıt para bulunmadığını ve hiçbir yerde hiçbir bozuk paranın bir talent’e yakın bir değerde olmadığını söyledi. İnsanlar bunun yerine değişik değerlerde drahmi’ye denk gelen bozuk paraları toplayarak toplam değeri buluyorlardı.

Araştırmacılar, bir talent 6,000 drahmi yani 90 talent 540,000 drahmidir diyor. Örnek olarak, Mısır bozuk paraları hakkında sayısız makaleler yayınlamış bir bilim insanı olan Catharine Lorber vasıfsız bir işçinin yılda yalnızca 18,000 drahmi kazandığını söyledi.

Lorber, MÖ. 98 yılında değeri en yüksek bozuk paranın yalnızca yaklaşık 40 drahmi ederinde olduğunu söyledi. Bu da gerçekten bel büken bir vergi yükü anlamına geliyor.

Lorber “bu bozuk paralardan 150 tanesi bir talent değerindedir ve 13,500 tanesi 90 talent etmektedir”. Söz konusu bozuk paralar ortalama, 8 gramdır, yani toplam 90 talentlik ödeme 100 kilogramdan daha fazla bir ağırlığa denk gelmektedir.”

Araştırmacılar, bir ya da daha fazla vergi toplayıcısının (insanlar belirli vergileri toplamakla görevliydi) bu vergiyi ödeyen kişilerden 90 talent değerinde bozuk para toplamış olabileceklerini söylüyorlar. Bu toplayıcılar parayı bankaya getirmek zorunda olmalılardı. Lorber, Ptolemies’in (o dönem Mısır’da iktidar olan soylu aile) taşıma ve saklama giderlerini karşılamak için vergi toplayıcılarına ihtiyaç duyduğunu eklemiştir. Böyle durumlarda bu toplayıcılar büyük yükler getirmek zorunda kalıyordu, Lorber “bu yükler sepetlerde idi ve eşekler ile taşınıyordu” diye ekledi.

Lorber, 75 talent tutarındaki vergi borcuna eklenen 15 talent değerinden ek borç, bu arazi vergisini ödeyen kişilerin borçlarının bir kısmını gümüş cinsinden ödemeleri için cezalandırılmış oldukları anlamına geldiğini– bu ödemenin adının “allage” olduğunu söyledi. Lorber “Bu yasal olarak gümüş cinsinden ödenmesi gereken bir yükümlülüğün bronz cinsinden ödenmesi nedeniyle uygulanan bir kur ücretidir” dedi. “ Bu sistem gümüş bozuk paraların güçlükle bulunduğu dönemlerde bile uygulanmıştır” diye ekledi.

 Mısır’da Rekabet

MÖ. 98 yıllarında Mısır’da kırılgan bir politik ortam vardı. O dönemde Mısır taç için kendi erkek kardeşi ile savaşmış X. Ptolemy tarafından yönetiliyordu. Bazı antik dönem yazarları iktidarı kendisi ile paylaşmadığı için MÖ. 101 yılında kendi annesini öldürmüş olduğunu söylemekte.

X. Ptolemy Büyük İskender’in ölümünden sonra Mısır’ı yöneten Makedonyalı bir firavun soyundan geliyordu. Modern çağ tarihçileri X. Ptolemy’nin kendi annesini öldürmüş olduğu iddiasıyla ilgili şüphe duymakta fakat her şekilde güç kaybetmiş olduğu bir gerçek. MÖ. 89 yılında kendi ordusu ona karşı geldi ve bir sene sonra da öldürüldü. Ülke yönetimi erkek kardeşi IX Ptolemy’ geçti. livescience-arkeofili