Haida Gwaii’de ortaya çıkarılan heyecan verici bulgular arasında bir köpek dişi, yaklaşık 11.000 yıllık taş aletler ve çok daha fazlası yer alıyor.

Quentin Mackie, British Columbia’nın kuzey kıyısındaki bir takımada olan Haida Gwaii’nin batı kıyısındaki bir kireçtaşı mağarasına ilk kez girdiğinde, bu deneyimden zevk almayı beklemiyordu. Mağara soğuk, sıkışık ve nemliydi, ancak British Columbia’daki Victoria Üniversitesi’nden bir arkeolog olan Mackie, yeraltında kazı yapmakla geçen uzun günleri oldukça keyifli buldu: Pasajlardaki “yüksek duyusal deneyim” şaşırtıcıydı.

Ancak karanlık bir mağarayı kazmanın zevki, ayaklar altında yatan şeyin verdiği heyecanın yanında sönük kalıyordu: Taş bir mızrak ucu – erken insanların binlerce yıl önce bu mağaranın içinde veya yakınında bulunduklarının kanıtı.

Mackie, “Bu mağaralarda eserler bulacağımıza dair hiçbir beklentimiz yoktu” diyor. Arkeologlar ve gönüllülerden oluşan bir ekibin amacı, antik çevrenin yeniden inşasına yardımcı olmak için hayvan kalıntılarını kurtarmaktı. Haida Gwaii, yeraltı suyunun aşınarak soğuk, karanlık, hafif alkali ve erişimi zor bir karstik mağaralar ağına dönüştüğü kireçtaşı bir araziye sahipti: Bunlar, hayvan kalıntılarını ve eserleri korumak için mükemmel koşullar.

Heaton, yaklaşık 20 yıl önce, K1 adlı bir Moresby Adası mağarasında ilk taş mızrak ucunu buldu. O zamandan beri ekip, takımadalardaki daha küçük adalardan biri olan Haida Gwaii’nin Huxley Adası’nda Gaadu Din 1 ve Gaadu Din 2 olmak üzere iki mağara daha kazdı.

Kazılarda, Amerika’daki evcil köpeklerin en eski rapor edilmiş kanıtları da dahil olmak üzere başka alet ve hayvan kalıntıları da ele geçirildi. Bulgular yakın zamanda yayınlandı ve 10.000 yıldan daha uzun bir süre önce Haida Gwaii’deki hayata dair içgörü ve diğer birçok mağarada neler bulunabileceğine dair umut verici bir bakış sağladı.

Mackie, “Mağaraların üçünün de arkeolojik kanıtları vardı, bu yüzden benim tahminim kıyıda yüzlerce benzer mağara olduğu yönünde.” diyor. Halkın Haida Gwaii’deki mağaralara girmesi yasak. Araştırma sadece izin verilen arkeologlar tarafından yapılıyor.

British Columbia’daki Hakai Enstitüsü’nde arkeolog olan ve çalışmanın baş yazarı Daryl Fedje, mağaraların hayvanlar ve insanlar için mıknatıs olduğunu söylüyor. Ancak mağaraların birçok arkeolojik bilgi sağladığı dünyanın diğer bölgelerinden farklı olarak, Britanya Kolombiyası’nda mağara kazıları yaygın değil. Eyaletteki arkeologlar tipik olarak mağaraları keşfetmek için değil, önerilen geliştirme veya ağaç kesme alanlarını değerlendirmek için işe alınıyorlar – ancak aynı zamanda bilinen köylerde ve gelgit bölgelerinde araştırma kazıları da yürütüyorlar.

Haida Gwaii’deki hepsi Kanada Ulusal Parklar Yasası ve Haida yasası kapsamında korunan üç mağarada kazı yapmak için harcanan birkaç kazı sezonu, mağaralardaki farklı kullanım zamanlarını ortaya çıkardı. K1 ve Gaadu Din 1, muhtemelen 13.400 yıl öncesine kadar kullanılan ayı inleriydi. Ekip, orada mızrak uçları ve 11.000 yıldan daha eski taş yonga aletler de dahil olmak üzere silahlar buldu. Fedje, bu eserlerin muhtemelen avlarını kesip biçen avcılar tarafından getirildiğini söylüyor. Bu arada, avcılar muhtemelen Gaadu Din 2’yi 12.500 ila 10.700 yıl önce geçici bir kamp olarak kullanmışlardı. Fedje, ekibin bu mağarada bir ocak, taş aletler ve yongalar bulduğunu belirtiyor.

Mağaralardan toplanan hayvan kemikleri arasında boz ayı ve geyik kalıntıları da bulunuyor. Her iki tür de yaklaşık 11.700 yıl önce Pleistosen’in sonunda takımadalarda yok edilmiş gibi görünüyor – ancak geyikler daha sonra yeniden ortaya çıkmıştı. Fedje, “British Columbia anakarasında boz ayılar yaygın olsa da, bu onların Haida Gwaii’de bulunduklarına dair ilk kanıt. Bu çalışma, çevrenin ve insanların tarihi hakkında çok şey anlatan inanılmaz bir hikayeye dönüştü.” diyor.

Bununla birlikte, hayvan kalıntılarının en çarpıcı olanı bir dişti. Ekip, DNA analizi ve radyokarbon tarihleme kullanarak, bunun 13.100 yıl önce yaşamış evcil bir köpekten geldiğini belirledi – Amerika’da şimdiye kadar bildirilen en eski evcil köpek kanıtı. Dahası, Mackie, köpeklerin, insan mevcudiyeti için bir referans olduğunu söylüyor. Bu bulgu, arkeolojik kanıtlarla kaydedildiği gibi, Haida Gwaii’nin insan iskanı süresini 2.000 yıl uzatıyor. Fedje, daha fazla araştırmanın bunu daha da geriye iten eserleri ortaya çıkaracağını umuyor.

Oregon Eyalet Üniversitesi’nde çalışmaya dahil olmayan bir arkeolog olan Loren Davis, bu bulguların heyecan verici olduğunu söylüyor. Özellikle köpek dişi “büyük bir keşif”.

Haida Gwaii ve British Columbia kıyısı Amerika’nın hemen yanında yer alıyor, diyor, bu nedenle bölgenin erken dönem kültürel ve çevresel kayıtları hakkında daha fazla bilgi edinmek, ilk sakinler için yaşamın nasıl olduğunu anlamak için önemli sonuçlar doğuruyor.

Her üç mağaradaki kazılara da katılan Haida şefi ve arkeolog Skil Hiilans Allan Davidson, eserler ve hayvan kalıntılarının sadece eski keşifler olmaktan daha fazlası olduğunu vurguluyor. Ayı çene kemiği veya fosilleşmiş insan ayak izleri, arkeolojik ve paleontolojik bulgular Yerli insanlar için anlam ifade ediyor. Davidson, Haida halkının binlerce yıldır Haida Gwaii’yi yaşadığını ve bunları önemsediğini açıklıyor. Onun ulusunun sözlü tarihleri, Haida halkının bu bölgedeki derin tarihini anlatıyor.

Çalışmaya dahil olmayan bir Heiltsuk arkeoloğu olan Q̓íx̌itasu Elroy White, yazarların yayınlanmış çalışmalarında sözlü tarihlere yer verdiklerini görmekten memnun olduğunu söylüyor, ancak makalenin daha üst sıralarına yerleştirerek hikayelerin önemini vurgulamalarını diliyor. Ayrıca, yerli olmayan arkeologların, yerli topluluklar üzerine araştırma yaptıklarında bulgularını ilgili yerli dillerine çevirdiklerini görmek istiyor.

Mackie, yerlilerin tarihlerini ve daha derin bir kültürel bağlamı anlamanın daha iyi bir bilim sağlayacağı konusunda hemfikir.

---

Haka Magazine. 15 Aralık 2021.

Makale Fedje, D., Mackie, Q., McLaren, D., Wigen, B., & Southon, J. (2021).Karst caves in Haida Gwaii: Archaeology and paleontology at the Pleistocene-Holocene transition.Quaternary Science Reviews,272, 107221.

Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >