Blog
Araştırmacılar, Linear Elamit yazısını deşifre ettiklerini iddia ediyorlar
Elamit yazı sistemi ile yazılmış bugüne kadar 40’a yakın buluntu elde edilmiş.
www.arkeonews.com
Araştırmacılar, İran’ın güneybatısında yer alan Susa şehrinde 1903 yılında yapılan kazılarda bulunan Linear Elamit yazı sistemi ile yazılmış kil tabletin bir kısmını çözmeyi başardıklarını iddia ediyorlar.
Tahran Üniversitesi, Doğu Kentucky Üniversitesi ve Bologna Üniversitesi’nden bir üyeden oluşan araştırma ekibi, Linear (Doğrusal) Elamit adı verilen eski yazı sisteminin çoğunu deşifre ettiklerini Alman dergisi Zeitschrift für Assyriologie und Vorderasiatische Archäologie’de yayınlanan makalelerinde belirttiler.
Elam uygarlığı, Linear Elamit yazı sistemini M. Ö. 2. binyılının başları ile M. Ö. 3. yüzyılın sonlarında kullandı.
Elamit yazı sistemi ile yazılmış bugüne kadar 40’a yakın buluntu elde edilmiş. Buluntular arasında en göze çarpanı birkaç gümüş beher üzerindeki yazıtlardır. Birkaç ekip dili inceledi ve bazı yollar açtı, ancak dilin çoğunluğu bir gizem olarak kaldı. Bu yeni araştırmada, araştırmacılar diğer araştırma ekiplerinin bıraktığı yerden devam ettiler ve senaryoyu deşifre etmek için bazı yeni teknikler kullandılar.
Ekip tarafından bu yeni araştırmada kullanılan yeni teknikler, çivi yazısında bilinen bazı kelimeleri Linear Elamit senaryosunda bulunan kelimelerle karşılaştırmayı içeriyordu. Her iki dilin de Ortadoğu’nun bazı bölgelerinde aynı anda kullanıldığına ve bu nedenle yöneticilerin isimleri, kişilerin, yerlerin unvanları veya diğer yazılı eserler gibi ortak ifadelerle birlikte bazı ortak referansların olması gerektiğine inanılıyor.
Araştırmacılar, Doğrusal Elamit yazı sisteminin fonografik ve logografik yazının bir karışımı olduğunu varsaydılar.
Araştırmacılar ayrıca, kelimelerden ziyade işaretler olduğunu düşünerek onlara anlam atfetmek istediler. Ekip, tanımlayabildikleri 300 işaretten yalnızca %3,7’sini anlamlı varlıklara atayabildiklerini tespit etti. Yine de, dilin çoğunu deşifre ettiklerine ve hatta gümüş beherlerdeki metnin bir kısmı için çeviriler sağladıklarına inanıyorlar. Bir örnek, “Puzur-Sušinak, Awan’ın kralı, Insušinak [muhtemelen bir tanrı] onu seviyor.”
Fransız arkeolog Francois Desset, “Analizimin sonunda, Doğrusal Elamit yazısının tamamen fonografik bir senaryo olduğunu buldum. Bu, onu dünyadaki türünün en eskisi yapıyor ve yazının tüm evrimi hakkındaki görüşümüzü değiştiriyor” diye konuştu.
Bern Üniversitesi’nde dilbilimci ve İsviçreli Alice Kober Eski Yazı Sistemlerinin Deşifre Derneği’nin bilimsel direktörü Michael Mader DW’ye verdiği demeçte, “Net kanıtlar sağlanana kadar, Doğrusal Elamit senaryosu tam olarak deşifre edilmedi. Şimdiye kadar, bilinen telaffuzu ve 19 makul önerisi olan sadece 15 karakter olduğunu” söyledi.
Mader, “Desset’in çalışmasının öneriler listesine daha fazla karakter ekleyeceği için iyi olabilir. Ancak tüm karakterlerin işlevini ve telaffuzunu bilene kadar, kesin olarak bilemeyeceğiz” dedi.
Mader ayrıca, Desset’in senaryonun tamamen fonografik olduğu yönündeki ifadesi hakkında “önemli şüphelere sahip, matematiksel analizler, Doğrusal Elamit yazı sisteminin sadece yüzde 70 fonetik karakterlerden oluştuğunu gösteriyor. Gerisi kelime işaretleri” diye ekledi.
Deset’in haklı olup olmadığı şu an için açık bir soru olmaya devam ediyor. Ekim ayında, antik yazı sistemleri uzmanları, keşfi tartışmak için Norveç’teki bir konferansta bir araya gelecekler.
By Leman Altuntaş
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >