Blog
Anadolu insanı kuraklık ve iklim değişikliğine uyum sağlıyordu. Ancak, salgın, deprem ve savaşlar bu uyumu bozuyordu.
Anadolu coğrafyası, kuraklık ve iklim değişikliğinin getirdiği zorluklar ile sürekli savaşmak zorunda kalmıştır.
www.arkeonews.com
Anadolu coğrafyası, kuraklık ve iklim değişikliğinin getirdiği zorluklar ile sürekli savaşmak zorunda kalmıştır.
Kuraklık, Hattiler, Hititler, Frigler ve daha birçok Tunç ve Demir Çağ krallıklarının tarih sahnesinden çekilmesinde önemli rol oynamıştır.
Hitit İmparatorluğu’nun son dönemlerinde yaşanan kuraklık ve sonrasında yaşanan veba salgını,Deniz Kavimleri istilasının Anadolu ve Ortadoğu coğrafyasını baştan şekillendirdiğini görüyoruz.
Büyük ölçekte siyasi, sosyo-kültürel dalgalanmalara yol açan kuraklık ve iklim değişiklikleri Roma ve Bizans döneminde de geniş alanda etkisini göstermiştir.
Antik Çağ insanı iklim değişikliğine uyum gösteriyordu ancak salgınlar, depremler ve savaşlar bu uyumu engelliyordu
Glasgow Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırma Anadolu’da Antik Çağ’da insanların iklim değişikliklerine karşı uyum sergilendiklerini dolayısıyla yaşanan büyük değişimlerin en baş unsurların kuraklık ve iklim değişikliğinin olamayacağını ileri sürüyor.
Makalenin baş yazarı, Antik Çağ insanının, iklim değişikliğinin etkilerini en aza indirme çabalarının, salgınlar, depremler ve savaşlar gibi diğer olaylarla birleştiğinde baltalandığını söylüyor.
Baş yazarın bulguları, günümüzle korkutucu paralellikler sunuyor. Her geçen gün daha fazla belirgin hale gelen kuraklık, yağışlarda ki dengesizlik, depremler, Covid-19 salgını ve Ukrayna-Rusya savaşı tipik Tunç Çağ, Demir Çağ sahnesini ortaya koyuyor.
Glasgow Beşeri Bilimler Okulu Arkeoloji öğretim görevlisi Dr. Matthew Jacobson, Sgoil nan Daonnachdan ve çalışmanın ilgili yazarı şunları söyledi: “Sonuçlarımız, “iklim kötüye gittiğinde, insanların başına kötü şeyler geldiğini ve toplumun düştüğünü” söylemenin çok basit olduğunu gösteriyor. GB Anadolu’da koşulların çok daha kuru olduğu Roma döneminde yerleşim sayılarının ve tarımsal verimliliğin hızla arttığını görüyoruz.
“Ayrıca, insanların başlangıçta 5. yüzyılda önemli bir kurak koşullara geçişe adapte olduklarını, ancak yaklaşık bir yüzyıl sonra iklimin düzelmemesi ve bölgeyi vebanın yanı sıra çok sayıda deprem ve savaşın vurduğu için mücadele etmeye başladıklarını görüyoruz.”
Dr. Jacobson şunları ekledi: “Bu, modern çağ için hem iyi hem de kötü haberler getiriyor, çünkü antropojenik iklim değişikliğinin üstesinden gelebileceğimizi, ancak yalnızca etkisini azaltmak ve diğer felaketlerin üstesinden gelmek için harekete geçersek. Giderek daha istikrarsız hale gelen iklimimiz, devam eden salgın hastalıklar ve mevcut çatışmalar göz önüne alındığında, son olaylarla korkunç paralellikler var. Ancak, dirençli toplumlar inşa etmek ve sürdürülebilir olmak için bu tarihi örneklerden öğrenebileceğimize dair umudumu koruyorum.”
Glasgow Üniversitesi (İskoçya, Birleşik Krallık); Georgia Üniversitesi (ABD); Southampton Üniversitesi (İngiltere, Birleşik Krallık); Basel Üniversitesi (İsviçre) ve Trent Üniversitesi (Ontario, Kanada) bulgularını yeni birPLOS ONE makalesinde yayınladılar .
Araştırmacılar, Tunç Çağı’ndan (M. Ö. 3000-1150) Orta Bizans dönemine (M. S. 600-1050) kadar altı tarihi dönemi incelediler.
Bu bölge, şehirler, limanlar ve kırsal yerleşimler gibi arkeolojik kalıntıların yanı sıra yüksek kaliteli paleo-iklim ve paleo-çevre arşivleri açısından zengindir. Birbirine bu kadar yakın antik insanlar, iklim ve çevre (tarım dahil) hakkında yüksek kaliteli kanıtlara sahip olmak son derece nadirdir.
Paleo-iklimsel çalışma, bugünümüzü ve geleceğimizi daha iyi anlamak için geçmişte meydana gelen iklim değişikliklerine bakar. Bu çalışma öncelikle, yakındaki iki gölden elde edilen kanıtlarla desteklenen bir mağara dikitinin (aynı zamanda Dr. Jacobson tarafından üretilmiştir ) kimyasal analizine dayanan iklim verilerini kullanır.
PLOS dergisinde yayınlanan makale de “Her dönem için yerleşim yerlerinin sayısındaki ve yerlerindeki değişiklikleri yorumlamak, kronoloji, yorumsal belirsizlik ve koruma yanlılığı ile ilişkili önemli zorluklar sunar. Bununla birlikte, bazı desenler hala gözlemlenebilir ve bölgesel tarih, arkeolojik kanıtlar ve paleo-çevresel verilerle büyük ölçüde tutarlıdır. Bu eğilimlerin en açık olanı, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim sayılarının istikrarlı bir şekilde artması ve zirve yapması ve bunu Orta Bizans kanıtlarında önemli bir azalmanın takip etmesidir. Bu değişiklikler, Doğu Akdeniz genelindeki verilerle tutarlıdır ve sıklıkla kısmen değişen iklim ve çevresel koşullardan kaynaklandığı varsayılır” deniliyor.
Makale de ayrıca şu bilgilere yer veriliyor. “Genel olarak, olumlu (daha yağışlı) veya olumsuz (daha kuru) iklim koşulları ile olumlu veya olumsuz sosyo-ekonomik koşullar arasındaki basit korelasyonların çok sayıda uyarısı olduğunu gösteriyoruz. Likya-Pamfilya daha kurak Roma döneminde gelişti (M. Ö. 460) ancak 6. yüzyılın ortalarından sonra çoklu baskıların (politik, çevresel-iklimsel, sismik, patojenik (hıyarcıklı veba gibi) ağırlığı altında ezildi.
Jacobson tarafından ortaklaşa yazılan ve aynı dönemi kapsayan yakın zamanda yayınlanan benzer bir makalede, Yemen’deki uzun süreli kuraklığın Himyar Krallığı’nı bir işgal sırasında kendilerini savunamayacak kadar zayıflattığı tespit edildi.
Glasgow Üniversitesi
By Oğuz Büyükyıldırım
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >