Blog
Avustralya'nın 1.400 Yıllık Gizemli Dünya Halkaları: Doğal Oluşumun Değil, Binlerce Yıllık İnsan Çabasının Kanıtı
Günümüzde büyük kültürel öneme sahip eserler olarak kabul edilen bu şaşırtıcı toprak işleri, 590 ila 1.400 yıl önce Aborjin Wurundjeri Woi-wurrung halkı tarafından yapılmıştır.
www.arkeonews.com
Avustralya'nın Melbourne kentinin sınırındaki Sunbury tepelerinde bulunan gizemli toprak halkalarının doğal bir oluşum olmadığı, binlerce yıllık insan emeğinin kanıtı olduğu ortaya çıktı.
Sunbury banliyösünde bulunan Wurundjeri Woi-wurrung Country, doğal olarak oluşmayan bu "toprak halkalarına" ev sahipliği yapmaktadır. Bunlar aslında insan çabasının muazzam başarılarıdır. Ayrıca Aborijin halkının anavatanlarına olan uzun süreli ve devam eden bağlarını sembolize ederler.
Yeni bir çalışma, Wurundjeri Woi-wurrung bilgisini halklardan birinin ilk arkeolojik kazısıyla birleştiriyor. Bu başarı, 65.000 yıldan uzun süredir devam eden Aborjin ve Torres Strait Adalılarının yerleşimlerini kapsayan Avustralya'nın arkeolojik mirasına ilişkin anlayışımıza katkıda bulunuyor.
Günümüzde büyük kültürel öneme sahip eserler olarak kabul edilen bu şaşırtıcı toprak işleri, 590 ila 1.400 yıl önce Aborjin Wurundjeri Woi-wurrung halkı tarafından yapılmıştır. Bunu, çapı yüzlerce metreye kadar ulaşan büyük bir daire (veya daireler) halinde toprağı kazıp yığarak yapmışlardır. Australian Archaeology'deki en son makale, bunların anlamı ve inşası hakkında yeni bakış açıları göstermiştir.
Bu dünya halkaları izole fenomenler değildir; benzer oluşumlar İngiltere ve Kamboçya da dahil olmak üzere küresel olarak bulunmuştur. Dünya halkaları, doğu Avustralya'daki Aborijin dil grupları için kutsal tören alanları olarak kabul edilir. Ancak, Avrupa kolonileşmesi ve arazi geliştirme sonucunda, bu halkaların çoğu yok olmuştur. Queensland ve Yeni Güney Galler'de yüzlercesi vardı, ancak şimdi sadece 100 tane var. Victoria'da Sunbury halkaları da dahil olmak üzere beş dünya halkası olduğu bildirildi.
Ancak Sunbury halkaları, yalnızca Avustralya’ya özgüdür ve Wurundjeri Woi-wurrung'un kültürel manzarasıyla veya toprak, su, gökyüzü ve atalardan kalma gelenekleri kapsayan "biik wurrdha" ile derin bağlantıları temsil eder.
Sunbury Ring G eserlerinde tanımlanan yenileme setlerinin ayrıntıları. Kaynak: Caroline Spry ve diğerleri, Avustralya Arkeolojisi (2025)
Wurundjeri Woi-Wurrung, 2021-2022 yılları arasında Sunbury halkalarını kapsayan bölgenin kültürel değerler çalışmasını yürüttü. Ayrıca 2022'de Wurundjeri Woi-wurrung halkı, kültürel ve törensel öneme sahip bir yer olan Sunbury Ring G'de arkeolojik bir kazı gerçekleştirdi.
Arkeolog David Frankel daha önce 1979'da bu alanı ve Wurundjeri Wilam ve Marin Bulluk klanlarının Jacksons Creek tarafından birbirinden ayrıldığı alanı kazmıştı. Bu yeni araştırma 166 taş eserin incelenmesini içeriyordu. Eserleri yeniden inşa etme sürecinde, tortular tarihlendirildi. Tüm bunlar Woi-Wurrung halkının kullandığı yöntemleri ve araçları gün yüzüne çıkardı.
Ekip, Woi-wurrung konuşan insanların bu alanlarda nasıl yaşadıklarını ve etkileşimde bulunduklarını ileri tarihler ve eser analizleri kullanarak bir araya getirdi. Bitkiler ve hayvanlar hazırladılar, taş aletler yaptılar ve kullandılar, tüylerden süslemeler yaptılar, kamp ateşleri yaktılar ve insan derisini yaralamak gibi ritüeller gerçekleştirdiler. Aletlerin aşınma desenleri ve kalıntıları bu faaliyetlerin somut kanıtını sunuyor.
Avustralya toprak halkalarının arkeolojik ve kültürel yorumu, türünün ilk örneği olan bu araştırmada bir araya getirilmiştir. Bu alanların ne kadar önemli olduğunu ve arazi kullanımı ve iklim değişikliği gelişmeleri nedeniyle maruz kaldıkları tehditleri göstermektedir.
Spry, C., Freedman, DL, Hayes, E., Hitchcock, G., Morrison, W., … Mullins, B. (2025). Güneydoğu Avustralya'daki Wurundjeri Woi-wurrung Ülkesi'nde bir Aborijin toprak halkası ve biik wurrdha'nın (Jacksons Creek, Sunbury) yeni örgülü bilgi anlayışları. Avustralya Arkeolojisi, 1–24.
Kapak Görseli Kredisi: Sunbury Ring G'nin hava fotoğrafı. Kredi: Caroline Spry ve diğerleri, Avustralya Arkeolojisi (2025)
By Leman Altuntaş
Bu yazı hakkında yorum bulunamamıştır. İlk yorumu siz ekleyebilirsiniz >